ifàghere , vrb: ilfàghere,
irfàchere,
irfàghere,
isàchere,
isciàere,
isciai (i-scia-i)
isfàghere,
isfai,
issàchere Definition
isciusciare, distrúere sa cosa fata; nau de cosa de papare, còere tropu, èssere tropu lómpia / pps. isciatu, issatu (= sbisuriu, puru); pira, mela irfata = pira, mela passada, chi no est prus bona
Synonyms e antonyms
derrúere,
destrui,
dirfàchere,
idarrocai,
isciasciai,
isciusciai,
isconciare,
sciai,
solivrinare
| ctr.
fàchere
Sentences
sas domos s'ifaghent in sas bidhas chena zente ◊ est betendhe s'abba a cadinos: paret chi su mundhu s'isfatat in abba! ◊ sa gherra isfaghet totu, logu e zente ◊ s'istesseravat, s'isachiat, s'iscontzavat ◊ is pipius funt in s'arruga, fadendu e isciaendu giogus
2.
si est isfatu in torojos de prantu ◊ in su tribàgliu m'isfato totu in suore ◊ sa linna betza s'isfaghet in piúere
3.
sos ossos puru, apustis de tantu tempus, s'irfaghent ◊ funt timendu no si siat po isfai su mundu ◊ chi s'isfagat su mundhu totu intreu no mi rendhet dolore e ne ferida (Sassu)
Etymon
srd.
Translations
French
défaire,
décomposer
English
to undo,
to decompose
Spanish
deshacer
Italian
disfare,
decompórre,
sgretolare,
disintegrarsi,
dissòlvere
German
zerstören,
auseinandernehmen,
sich zersetzen,
zerbröckeln.
ispannài, ispannàre, ispannàri , vrb: spannai Definition
apèrrere, ispràghere, nau de su butone de is erbas e matas; nau de àteru, coment'e apèrrere e giare o fàere lughe
Synonyms e antonyms
abbèrrere,
isclarire,
ispalaciae
/
allugare,
ilgiarare,
illuminai
Idioms
csn:
ispannai is abas = ispàrghere sas alas; ispannare su dolu = passai, allebiai, sciagai su dolori, su disprexeri
Sentences
un'arrosa est ispannada ◊ is froris funt cumentzendi a ispannai ◊ po no camminai in lentza sa buca tropu ispannas! (Pani)
2.
acò s'astru de arghentu ispannendhe dogni nue! ◊ sas fritzas tébias de maltu che ant ispannadu sas aeras ◊ antiga domo mia, abblandhas sa tristia e ispannas su coro a su cuntentu (P.Fae)◊ s'at a ispannare su chelu piús luadu in ispijos de sole ◊ daghi ant ispannadu cussu velu, tandho sa Chéjia los afestat totu sos chi sunt dignos de istare in chelu ◊ su sole ispannat sas umbras ◊ sa luna lucorosa ispannat sas campuras
3.
pro t'ispannare su dolu pensa chi t'istimo!
Etymon
itl.
spannare
Translations
French
éclore,
se rasséréner
English
to blossom,
to brighten up
Spanish
abrirse,
desabotonarse,
despejarse
Italian
sbocciare,
rasserenarsi,
illuminare,
dissipare,
dissòlvere
German
aufblühen,
sich aufheitern,
erleuchten,
vertreiben.
solivrinàre , vrb: assolovrinare,
solovrinare,
soluvrinare Definition
fàere o torrare cosa tostada a brodu, a lícuida, a fortza de fogu o, segundhu, fintzes solu cun su caente (es. nie, butiru, chera); fàere a orrugos, guastare, pistare, pònnere a tréulu
Synonyms e antonyms
ifàghere,
iscagiae,
sciolli,
sòlbere,
solobrare
/
arrogai,
chimentare,
fragassare
2.
si càpitat un'àtera bia chi faghes cussa ti solóvrino sos ossos! ◊ su rú li at solovrinadu sa cara e iscorrioladu sos bestires
Etymon
srd.
Translations
French
dissoudre,
se désintégrer
English
to dissolve,
to disintegrate
Spanish
disolver,
desintegrar
Italian
dissòlvere,
disintegrarsi
German
auflösen,
sich zersetzen.
solobràre , vrb: assolobriare,
solovrare Definition
fàere o torrare cosa tostada a brodu, a lícuida, a fortza de fogu o, segundhu, fintzes solu cun su caente (es. nie, butiru, chera); fàere a orrugos, guastare, pistare; fàere isperdítziu de sa cosa, ispaciare
Synonyms e antonyms
iscagiae,
sciolli,
sòlbere,
solivrinare
/
arrogai,
chimentare,
fragassare,
lainai
/
conciumire,
distrúere,
ispeldisciare,
sparafiai
Idioms
csn:
solobrau siat! = za zustíssia l'iscazet!; abbarra solobrau! = ista sériu!
Sentences
su sole solovret sa bidhia de custos ojos! ◊ sa cepa pigosa de s'ànima si tiat solovrare? ◊ sa manera de bívere chi s'aiat sestatu si li fit solovrata che nive acurtzu a su focu
2.
in s'incúdine de su tempus, su martedhu ti cheret solovrare s'ammentu ◊ in s'idea de difèndhere sa criadura de un'abe, s'ingalenada chi apo fatu mi l'at solovradu! (M.Bua)◊ sos lampos lu diant solovrare a manera chi mancu a furchita ndhe lu diant acabidare! ◊ sos massajos solovraiant sas chérvias cun su frascarzu trazendhe
3.
est solovrendhe sa pena a ticu ticu fin'a s'últimu butiu de sa vida
Etymon
srd.
Translations
French
fondre,
déchiqueter,
dissoudre
English
to melt,
to dissolve,
to rend
Spanish
derretir,
machacar,
disolver
Italian
sciògliere,
dilaniare,
dissòlvere
German
schmelzen,
zerreißen,
auflösen.