Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbisógnu , nm: abbisóngiu, abbisontzu, bisognu Definition su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere Synonyms e antonyms aprentu, atzicamentu, poberesa / cumandhu, fàdicu | ctr. bundhàntzia Idioms csn: fàere abbisognu (una cosa)= serbire; fai is abbisòngius = fàghere de su corpus; a. strintu = mannu, urzente Sentences it'abbisóngiu nc'est de domandai parris? ◊ dèu tèngiu abbisóngiu de una domu innòi, non potzu abarrai andendi e torrendi! ◊ est abarrau a crocai in su sartu in d-una barrachedha fata po s’abbisóngiu ◊ nosu no teneus abbisóngiu de totu cussas cosas! 2. custa famíglia tenit disígiu e gana de ndi essiri a faci límpia e a conca pesada de su mari de s'abbisóngiu Surnames and Proverbs prb: s'abbisóngiu fait sa bècia a curri Etymon srd. Translations French besoin, nécessité English need, poverty Spanish estrecheces, aprieto Italian necessità, strettézza, esigènza German Notwendigkeit, Erfordernis.

apréntu , nm, nf: apreta, apretu, aprietu Definition necessidade manna, bisóngiu mannu de dèpere acoitare, arriscu mannu de dannu / min. apretixedhu, a bortas nadu in su sensu de a. mannu Synonyms e antonyms abbisognu, acossu, arragu / presse Idioms csn: bíderesi a., agatàresi o èssere in a.; a ti l'agatat s'a.!… = ses isarcadu chentza bisonzu!; a ti l'at àpidu s'a.!… = as fatu male chentza ndhe àere tentu perunu bisonzu; a s'a. = si bi at bisonzu mannu de no poder fàghere a mancu Sentences mi seu bistu in malus apretus ◊ in s'assuconu de custas oras de aprentu timo ◊ s'apretu de su fàmene mi faghiat ischidare chito ◊ a si l'at bidu s'apretu, cun sa domo brusiendhe e isse chentza si poder mòere!…◊ medas a s'apretu cherent fúere ◊ is abbogaus, si dhui at cosa de arruncinai, ponint apretu! ◊ po apretu circaus su dotori ◊ apretixedhu a bessí cun cussu frius!…◊ no nci at che s'apretu po connòscere s'ómini! 2. babbu mi poniat apretu a pesare chito ◊ e totu cust'apretu dae manzanu, oe?! ◊ su predi at istronau a no pecai de apretu Surnames and Proverbs prb: apretu non bengat, intzimia non mancat ◊ s'apretu bogat su béciu a curri Etymon spn. aprieto Translations French nécessité, urgence English urgency, necessity, chasing Spanish apuro Italian necessità, occorrènza, urgènza incalzante, emergènza German Notwendigkeit, Bedürfnis, Dringlichkeit.

apretàdu , pps, agt: apretau Definition de apretare; chi est in apretu, in bisóngiu mannu, chi dhue at presse Synonyms e antonyms apretosu 2. su cadhu mi at leadu sa manu e mi so àpidu apretadu a mi che imbolare a terra ◊ mi so àpidu apretadu a bèndhere su bestiàmine ◊ unu si est apretadu tenet presse meda 3. sa cosa est apretada e non potzu prescindi mancu una dí ◊ no trascuris de ti curai ca sa cosa est apretada! Translations French pressé English forced by need Spanish apretado, en apuros Italian costrétto, incalzato dalla necessità German aus Notwendigkeit gezwungen.

bisógnu , nm: abbisognu, bisóngiu, bisonzu, bisunzu Definition su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere Synonyms e antonyms aprentu, mancànscia, netzessitu, poberesa, sia / cumandhu, fàdicu | ctr. bundhàntzia Idioms csn: bènnere b. = essire unu bisonzu, àere bisonzu de carchi cosa; fàghere b. a unu, a carchi cosa = serbire, bisonzare, cherrerebbei; fàghere b. = fàghere cumandhu; fàghere de b., de bisonzos = andai de su corpus; fàghere unu cumandhu e chentu bisonzos = fai tanti cosas in su própriu tempus; catzàresi unu bisonzu = arrennèscere a tènnere su chi serbit po no àere prus unu bisóngiu Sentences si fit a dare contu a su bisonzu no si tiat fàchere mai nudha ◊ apo furadu ma no so ladru: a su bisonzu l'apo fatu! ◊ su tempus mi faghet bisonzu maicantu! ◊ a s'ora de su bisonzu, sa pessone no si picat su friscu nandhe fàvulas! (F.Satta)◊ fàghendhe a mancu de mi che leare: fato tropu bisonzu a fizos mios ca sunt minores! ◊ za si lu catzat su bisonzu, mandrone coment'est!… 2. solu comente est, si li benit bisonzu no tenet a neune ◊ istades andhendhe e ispendhindhe chentza bisonzu 3. nàrali a bènnere a crésia ca li at unu bisonzu su preíderu! ◊ issa in d-una essida faghet unu cumandhu e chentu bisonzos ◊ est andhadu a Tàtari ca bi aiat bisonzu ◊ - E ite bonu bisonzu, inoghe? - Goi e goi so chirchendhe! 4. su tempus faghet bisonzu a nois puru! 5. li fit bénnida sa boza de fàghere de bisonzu ◊ custa màchina si frimmaiat e si abbasciaiat coment’e fatendhe de bisonzu Surnames and Proverbs prb: chie est ómine a su bisonzu si paret Etymon itl. Translations French besoin, nécessité, gêne English need, poverty Spanish necesitad Italian bisógno, necessità, occorrènza, misèria German Bedürfnis, Notwendigkeit, Elend, Not, Armut.

maròlla , nf: ammaròglia* Definition mala bolla, mala bògia, boza o gana mala, su èssere contràriu a sa gana, a sa volontade / avb. a m. Synonyms e antonyms aprentu, bisognu, malaboza | ctr. bonaoza Sentences sa marolla fait sa bècia a curri Translations French nécessité, besoin English need Spanish mala gana Italian necessità German Widerwille (mit), Not.