bète 2 , nm: vete Definition orrugu longu de linna o de ferru po fàere fortza Synonyms e antonyms palanchinu, prapali Surnames and Proverbs smb: Bette Etymon ltn. vecte(m) Translations French levier English lever, post Spanish leva, palo Italian lèva, palo German Stange.
pàlu , nm: pau, pàulu Definition truncu longu meda, deretu e tundhu (o fintzes genia de tubbu de ferru o àteru materiale forte fatu a bisura de truncu) chi ponent prantau in terra po poderare in artu mescamente filos de currente (po cust'iscopu is prus mannos dhos faent a intrajadura); orrugu de ferru grussu e tundhu fatu a punta a una parte e a bisura de pei a s'àtera, po fàere de leva, po si abbàlere movendho cosas graes (mescamente pedra) o fintzes a fàere fossos fungudos e istrintos (sa parte a punta); cerboni, arraiga, nae chi si fichit po agguantare in artu cosa prantada; fintzes orrugu de linna curtzitu, a punta, puncione po prantare prantagedha, o de ferru po giogare (si depet arrennèscere a dhu prantare in terra tirandhodhu a cropu de artu a manera de si cravare aintru de unu tretu precisu)/ furriai su palu in testu = cambiare sas cosas nadas; su pau = zenia de zogu Synonyms e antonyms puntellu / palighedhu / puncione, rocu Sentences podiat imparai cussa faina peri in bidha, chena nci acabbai in su palu de sa furca ◊ su pastori at prantau pàulus po fai un'acorru 2. su palu chin sos ferros de sa mina mi ant fatu s'ischina a unu cantzu 3. depestis centrai tirendi su pau o unu puncioni: abundi arribbàt su pau si apoxàt su diru mannu de su pei e si tiràt sempri fintzas chi non si andàt foras Etymon ltn. palus Translations French poteau English pole Spanish palo Italian palo German Pfahl.
pilòto, pilòtu , nm Definition truncu no tanti grussu e artu chi si cravat in terra po agguantare o badrare calecuna cosa: oe si faet de cimentu armau po che pesare domos e palàtzios Surnames and Proverbs smb: Pilotto Etymon spn. Translations French poteau, pilier English pile, pillar Spanish pilote, pilar Italian palo, pilastro German Pfahl, Pfeiler.
pontédhu , nm: apuntedhu, puntedhu, puntellu Definition orrugu de linna grussu e longu o frucàgiu chi si ponet asuta de calecuna cosa, o a calecuna cosa, po dh'agguantare in artu, de no che orrúere, o àteru; petzu mannu de linna, tubbu longu e grussu de ferru o una genia de intrajamentu artu po agguantare is filos de sa currente de una línia elétrica; in cobertantza, sa natura de s'ómine / èssere su puntellu de… (nau de ccn.) = èssiri s'isperu, s'aficu de…, serbiri a… Synonyms e antonyms frucàrgiu, paboni 1, puntale, trumponi / palu Sentences sa bida nostra est che puntedhu allutu ◊ no si rezet in ancas, si no li ponent puntellu! 2. sos puntellos de sa currente los ponent de bica in bica, ue faghet ◊ in sa bia de domu funt ponendidhoi is pontedhus de sa luxi ◊ pipat tzigarros longos cantu sos puntedhos de sa luche Etymon itl. puntello Translations French poteau English pole Spanish palo, vara Italian palo German Pfahl.
puntàle, puntàli , nm Definition orrugu de linna longu e grussitu de pònnere asuta po agguantare calecuna cosa; genia de punta chi si ponet a unu càbudu de calecuna cosa coment'e po fortilesa, po dha fàere prus adata a púnghere o durare de prus (es. p. de iscarpa)/ p. de àrbule = sa punta, is cambos prus in artu Synonyms e antonyms frucàrgiu, puntedhu, trumponi / crispedhu Etymon itl. puntale Translations French poteau English pole Spanish palo Italian palo German Pfahl.