acambàdu , pps, agt Definition
de acambare; nau de erba, de laore, chi portat cambos meda, chi est imbénnidu, faendho bellu, creschendho meda / àrbure acambada = manna, chi portat cambos bellos; filu acambadu = atrotoxau
Synonyms e antonyms
afundhadu 1,
fasciudu
Sentences
custu trigu ocannu at acambadu bene ca l'at acumpanzadu tempus a pavore
Translations
French
tallé
English
headed,
prosperous
Spanish
talludo,
lozano
Italian
accestito,
prosperóso
German
üppig.
afundhàdu 1 , agt Definition
chi est a fundhu bellu, imbénnidu, foedhandho de erbas o ebrúgios
Synonyms e antonyms
acambadu,
fasciudu
Etymon
srd.
Translations
French
prospère
English
prosperous
Spanish
lozano
Italian
prosperóso
German
blühend,
üppig.
aggrighidhíu , pps, agt Definition
de aggrighidhiri; chi est bellu créschiu, creschendho
Synonyms e antonyms
créschidu,
tentu 1
/
imbénnidu,
losanu,
prenu
| ctr.
agurtitu,
mecianu
2.
est crésciu aggrighidhiu ◊ allà un'ampudha aggrighidhia…: custa est a sa moda de is sannorichedhas, totu bragheria e no dhui at nudha aintru!
Translations
French
prospère
English
prosperous
Spanish
lozano
Italian
ben sviluppato,
prosperóso
German
üppig.
chíbbalu, chíbbaru , agt: chíbberu Definition
dhu narant pruschetotu de animales candho funt tzatzaos, prenos, e de produtos de sa terra candho essint bellos prenos, e de cosas ufradas; nau de gente, candho unu si credet unu pagu tropu o est ufrau (nau de sa natura de su mascu = arreta)
Synonyms e antonyms
imbénnidu,
introtzu,
intrusciadu,
pienu,
zibbu
/
càdriu,
crípinu,
crispu,
intreu,
téteru,
ufradu
| ctr.
acalamau,
lentu,
lenu
Idioms
csn:
fiadu chíbberu = animali sanu, bellu e grassu; zúghere sa fune in chíbberu = zúghere sa fune tirada, crispa; èssere chíbberu (nadu de unu pro comente faghet) = èssere intreu, crèresi tropu, èssere ammurrionadu
Sentences
zughiat sas titas chíbberas ca fit una die chena allatare ◊ tiu Antiogu fit cun ojos de braja a petus chíbberu ◊ giughet un'anca chíbbera, ofiada chi paret chi bi l'apant sulada ◊ s'ispiga chi siat bella e chíbbera e dogni ranu peset mesa líbbera!
2.
s'abba calat chíbbera e su bentu che la fuetat atesu ◊ chilco a passu chíbberu in caminu peràulas chi mi abberzant in giaru como e cras puru de sas pedras su faedhu…(G.Fiori)
3.
già sezis pagu chíbberu, oe: ite azis irmurzadu, canna de rú?! ◊ zughes sas piberistas longas e chíbberas che tudha de porcu
Etymon
ltn.
gibber, -era, -erum
Translations
French
turgescent,
prospère,
bouffi d'orgueil,
plein de morgue
English
turgid,
prosperous
Spanish
túrgido,
próspero,
orgulloso,
arrogante
Italian
tùrgido,
prosperóso,
trónfio
German
prall,
blühend,
aufgeblasen.
imbénnidu , pps, agt Definition
de imbènnere; nau de erbas, matas e àtera css. cosa chi creschet, chi at fatu isvilupu bellu, chi est créschiu o est creschendho meda
Synonyms e antonyms
aggrighidhiu,
atrutzidu,
chíbbalu,
latucosu,
losanu,
vrassellu
| ctr.
agurtitu,
mecianu,
míseru
2.
za est imbénnida s'ortiga in custa terra muntonarzina… prus arta de s'ómine!
Translations
French
florissant,
luxuriant
English
luxuriant
Spanish
encontrado,
lozano
Italian
flòrido,
rigoglióso,
prosperóso
German
blühend,
üppig.
ingranídu , pps, agt: ingranitu,
ingraniu Definition
de ingranire; nau de su granu (laores) chi est bellu, fatu, fintzes matucu, e si narat de àtera cosa puru chi faet granu o est a bisura de granu; nau de persona, chi est mannatza, bene créschia
Synonyms e antonyms
trempidu
/
chibosu,
impisiu,
maduru
| ctr.
abbiveradu,
bíciu
2.
s'ispiga a conca bàscia est ingranida ca sustàntzia at meda e tenet pesu (A.Dettori)◊ candho su trigu est ingranidu e sicu ndhe cheret messadu ◊ sa ua ocannu no est ingranida nudha, cun su sicore chi at fatu
Translations
French
prospère
English
prosperous,
healthy
Spanish
lozano
Italian
prosperóso
German
blühend.