afundhàdu 1 , agt Definition
chi est a fundhu bellu, imbénnidu, foedhandho de erbas o ebrúgios
Synonyms e antonyms
acambadu,
fasciudu
Etymon
srd.
Translations
French
prospère
English
prosperous
Spanish
lozano
Italian
prosperóso
German
blühend,
üppig.
chíbbalu, chíbbaru , agt: chíbberu Definition
dhu narant pruschetotu de animales candho funt tzatzaos, prenos, e de produtos de sa terra candho essint bellos prenos, e de cosas ufradas; nau de gente, candho unu si credet unu pagu tropu o est ufrau (nau de sa natura de su mascu = arreta)
Synonyms e antonyms
imbénnidu,
introtzu,
intrusciadu,
pienu,
zibbu
/
càdriu,
crípinu,
crispu,
intreu,
téteru,
ufradu
| ctr.
acalamau,
lentu,
lenu
Idioms
csn:
fiadu chíbberu = animali sanu, bellu e grassu; zúghere sa fune in chíbberu = zúghere sa fune tirada, crispa; èssere chíbberu (nadu de unu pro comente faghet) = èssere intreu, crèresi tropu, èssere ammurrionadu
Sentences
zughiat sas titas chíbberas ca fit una die chena allatare ◊ tiu Antiogu fit cun ojos de braja a petus chíbberu ◊ giughet un'anca chíbbera, ofiada chi paret chi bi l'apant sulada ◊ s'ispiga chi siat bella e chíbbera e dogni ranu peset mesa líbbera!
2.
s'abba calat chíbbera e su bentu che la fuetat atesu ◊ chilco a passu chíbberu in caminu peràulas chi mi abberzant in giaru como e cras puru de sas pedras su faedhu…(G.Fiori)
3.
già sezis pagu chíbberu, oe: ite azis irmurzadu, canna de rú?! ◊ zughes sas piberistas longas e chíbberas che tudha de porcu
Etymon
ltn.
gibber, -era, -erum
Translations
French
turgescent,
prospère,
bouffi d'orgueil,
plein de morgue
English
turgid,
prosperous
Spanish
túrgido,
próspero,
orgulloso,
arrogante
Italian
tùrgido,
prosperóso,
trónfio
German
prall,
blühend,
aufgeblasen.
imbénnidu , pps, agt Definition
de imbènnere; nau de erbas, matas e àtera css. cosa chi creschet, chi at fatu isvilupu bellu, chi est créschiu o est creschendho meda
Synonyms e antonyms
aggrighidhiu,
atrutzidu,
chíbbalu,
latucosu,
losanu,
vrassellu
| ctr.
agurtitu,
mecianu,
míseru
2.
za est imbénnida s'ortiga in custa terra muntonarzina… prus arta de s'ómine!
Translations
French
florissant,
luxuriant
English
luxuriant
Spanish
encontrado,
lozano
Italian
flòrido,
rigoglióso,
prosperóso
German
blühend,
üppig.
ingranídu , pps, agt: ingranitu,
ingraniu Definition
de ingranire; nau de su granu (laores) chi est bellu, fatu, fintzes matucu, e si narat de àtera cosa puru chi faet granu o est a bisura de granu; nau de persona, chi est mannatza, bene créschia
Synonyms e antonyms
trempidu
/
chibosu,
impisiu,
maduru
| ctr.
abbiveradu,
bíciu
2.
s'ispiga a conca bàscia est ingranida ca sustàntzia at meda e tenet pesu (A.Dettori)◊ candho su trigu est ingranidu e sicu ndhe cheret messadu ◊ sa ua ocannu no est ingranida nudha, cun su sicore chi at fatu
Translations
French
prospère
English
prosperous,
healthy
Spanish
lozano
Italian
prosperóso
German
blühend.
losànu , agt Definition
chi creschet bene, meda, nau de erbas e matas e de gente puru
Synonyms e antonyms
aggrighidhiu,
feurràciu,
imbénnidu,
latucosu,
vrassellu
| ctr.
mecianu,
ortitzu
Sentences
rajos de sole fatendhe su cua cua in buschedos losanos, e risu a iscacàgliu de criaduras cheria ◊ l'allughet s'ispera de pòdere una die, isinnidendhe pàsculos losanos, truvare s'ama sua (G.Porcheddu)◊ est in sa prus virde e losana gioventude
2.
binzas e àrvures sunis ispozas de losanu (C.Demartis)
Etymon
spn.
Translations
French
luxuriant,
vigoureux
English
prosperous
Spanish
lozano
Italian
rigoglióso,
flòrido
German
blühend.
úrigu , agt Synonyms e antonyms
aggrighidhiu,
chíbbalu,
imbénnidu
Sentences
ocannu sa càmula est bella e úriga e amus a tènnere olia meda ◊ unu tempus fint úrigas sas naes ingrussàndhesi in d-unu modu raru
Surnames and Proverbs
smb:
Urigu
Translations
French
prospère,
turgescent
English
prosperous,
turgid
Spanish
próspero,
lleno
Italian
pròspero,
tùrgido
German
blühend,
üppig.