babbài , nm Definition
títulu chi a logos ancora narant a su babbu, o fintzes a su sorgu; títulu de arrespetu chi si narat a ómines mannos, preides, dutores; in s'antigóriu fut su númene chi is Sardos giaiant a Deus comente arresurtat de su témpiu de Antas (in is montes tra Iglésias e Fluminimagiore)
Synonyms e antonyms
babbu
/
bae 1,
tziu
Sentences
candho babbai torrat dae monte ti at a contare cosas de ispantu ◊ tue a Deus tenes a babbai e no cheres in s'ànima unu neu (Piras)◊ si bolis a mei a mulleri domanda a babbai! ◊ ajaju at lassau sa sienda a babbai e babbai dh’at lassada a mei
2.
babbai Casu at furriadu sa Divina Cummédia de Dante in limba sarda ◊ babbai Antoni, a bos ndhe comporades de trigu?
Etymon
srd.
Translations
French
papa,
monsieur
English
sir
Spanish
papá,
don
Italian
babbo,
signóre
German
Vater,
Papa,
Herr,
Gott.
Déu , nm: Deus Definition
s'èssere subrannaturale perfetu, eternu e totuboderosu, su Bonu o Bene infiniu
Idioms
csn:
sa paràula de Deus = sas Iscrituras Sagradas pro totu su chi benit atribbuidu a Deus; pònneresi cun Deus = dàresi a Deus; fàghere che a sa manu de Deus (nadu de una cosa)= fai bèni meda, sanai, curai (in cobertantza: fai mali meda a sa saludi); atzapare a Deus dormiu = fàghere male, fura, dannu e gai chentza irbortu perunu; a dae Deus chi… = e de gràssias chi…, gràssias a Deus chi…; no ti lu fetat Deu!… = arguai chi fetas cussa!, no ti costet de fàghere gai!; pessone chena Deu = chi no creit in Deus; zenia de zuramentu: comente est beru Deu! = est própiu berus; èssere a sa bona de Deus = a su fadu de Deus, a sa bona, pagu abbistos; bídere cara de Deu = istare bene; contos de Deus = contos de argumentu religiosu
Sentences
nci at unu solu Deus ◊ cale vista no restat ammajada e rendhet lodes a Deus divinu pro totu sas delíscias chi nos dat?! (P.Serra)◊ candho benis tue est coment'e chi bia a Deus! ◊ dèu a Deus nci creu ca non si ndi podit fai de mancu ◊ solu in Deu agatamus veru bonu, solu in Isse agatamus pasu e gosu (P.Casu)
2.
Deus nos giompat a s'àteru annu! ◊ siat totu po s'amore de Deus! ◊ Deus bos lu pachet! ◊ bai cun Deus! ◊ Deus bos bardet! ◊ Deus cherfat! ◊ Deus lu fetat chi andhet totu in bonu! ◊ mai Deus lu fetat chi nos benzat cussu male! ◊ no cherfat Deus chi capitet cussu! ◊ si ndhe aciapo, comente est veru Deu fato a unu e a s'àtera sa corda e si no ndhe lis vogo s'istentina no mi ant a nàrrere Antoni Farina! (Farina)
3.
cussa est zente chi no at bidu mai cara ’e Deu, sempre in su bisonzu ◊ che a sa manu de Deus mi fait notesta a nci essiri a foras cun custu frius!…
Surnames and Proverbs
smb:
(Dedeu)
/
prb:
Deus no at fatu àutu a nisciunus ◊ a bochire tocat a Deus ◊ Deus tancat unu balcone e abberit una gianna
Etymon
ltn.e
Deus
Translations
French
Dieu
English
God
Spanish
Dios
Italian
Dio
German
Gott.
devíde! , iscl Definition
genia de giuramentu: po fàere a bíere chi su chi est naendho, unu, est de abberu e che ponet in mesu sa fide puru / devide! = abberu mia!
Synonyms e antonyms
abberu!,
afide!,
gadamasta!,
gadimassèstata!
Sentences
- devide gai est! - Mudu, sa fide de su cane!
Etymon
srd.
Translations
French
ma foi!
English
honestly
Spanish
a fe
Italian
in fede!
German
so wahr Gott ist!.
divinidàde, divinidàdi , nf Definition
su èssere divinu, Deus
Synonyms e antonyms
deidade
Translations
French
divinité
English
divinity
Spanish
divinidad
Italian
divinità
German
Göttlichkeit,
Gott.
mancumàle , avb Definition
foras male
Synonyms e antonyms
bellaggai
Sentences
mancumale s'annu a poi fatesit annada bona e su bestiàmine si campesit ◊ mancumale arriveint su matessi, finas si aiant fatu unu caminu inghiriosu
Translations
French
heuresement (que)
English
just as well
Spanish
menos mal
Italian
méno male
German
Gott sei Dank!.