Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afranchíre, afranchíri , vrb Definition fàere francu, su ndhe passare a unu de un'óbbrigu Synonyms e antonyms francare, iscabbúllere Sentences si podit afranchiri un'iscrau, unu terrenu Etymon itl. affranchire Translations French affranchir English to release, to free Spanish libertar Italian affrancare, liberare German befreien.

allibberài , vrb: libberai* Definition iscapare, lassare líbberu, pònnere in libbertade Synonyms e antonyms ifrancare, illebberare, iscabbúllere, libbertai, scapiai Translations French libérer English to free Spanish liberar, libertar Italian liberare German befreien.

assòlvere , vrb: assòlviri Definition foedhandho de incurpaos chi dhis ant fatu su dibbatimentu, o de chie cufessat is curpas suas, mandhare o lassare andhare perdonau, bogare líbberu, dichiarare innocente / pps. assoltu, assortu, assólvidu Synonyms e antonyms asciolli, assolussonare, perdonai | ctr. cundennai Etymon ltn. assolvere Translations French absoudre, acquitter English to absolve, to release Spanish absolver Italian assòlvere German befreien.

disgagiài, disgagiàre , vrb: disgazare Definition illorigàresi, fàere impresse, arrennèscere a fàere sa cosa; mandhàreche a unu, bogarechedhu; iscabbúllere a unu de calecunu óbbrigu Synonyms e antonyms illertire, iscabbúllere, sbodhicai / dipaciare / francare, isumire Sentences si no ti disgazas no dha finis mai custa cosa Etymon spn. desgajar Translations French se tirer d'affaire, se rendre libre English to free oneself, to extricate oneself, to let off Spanish salir, liberarse Italian districarsi, disimpegnarsi, dispensare German sich befreien, davonkommen, befreien (+ Akk).

illebberàre , vrb: illeverare, illibberare, illibertai, illibertare, illivertare Definition fàere o essire líbberos; iscabbúllere de ccn. cosa ma mescamente fàere su fedu (nau de is féminas príngias) Synonyms e antonyms allibberai, ifrancare, iscabbúllere, libberai / iglierare, infendiai, insinnigare, libbertari 1 2. dimandhamus a Deus de nos illibberare dae totu sos males ◊ pacas dies apustis chi aviat illebberau, sa mama si fit morta ◊ mama s'est illeverada e so naschiu ego Etymon srd. Translations French libérer English to free Spanish liberar Italian liberare German befreien.

iscabbúllere, iscabbúlli, iscabbúlliri , vrb: scabbulli Definition pigare de manos (de un'àteru) a fortza, illimpiare, arrennèscere a si ndh'essire o a si ndhe libberare de una chistione, de una dificurtade, de ccn., arrennèscere a fàere calecuna cosa de profetu / pps. iscabbúlliu (e iscabbulliu puru), iscabbultu, iscabburtu; i. ccn. cosa de una chistioni = bogar'e ragas, lòmpere a carchi resurtadu Synonyms e antonyms afranchire, allibberai, disgagiai, ifrancare, illertire, irfroculare, iscabulire, iscabutzire, iscampulire, iscatavidai, iscrúfere, scadamessi, schighitzí / ischire Sentences dh'at iscabbúlliu a costu de sa vida ◊ una surra de genti fiat impitada a iscabbulli unu paghedhu de terra po bivi ◊ tue non cres cantu fut aunnau s'erriu, epuru mi ne seo iscabbulliu Etymon ctl., spn. Translations French dégager English to free oneself Spanish escabullirse Italian svincolare, svincolarsi, districarsi, divincolarsi German losmachen, sich befreien, sich entwirren.

ispudhonàre , vrb Definition betare o segare is cambos noos, is pigionatzos de una mata Synonyms e antonyms brossare, illeinare, immodhitare, ipuzonare, irgrasazonare, irbrossare, ischesciai Sentences s'ortulanu est ispudhonendhe in sa bardera ◊ su binzateri pudat e ispudhonat in modu chi sa binza batat frutu bonu e meda Translations French ébourgeonner English to pinch out Spanish desvastigar, deschuponar Italian spollonare German von Schößlingen befreien.

istravàre , vrb: stravai Definition pigare e bogare is travas a un'animale troboiu Synonyms e antonyms istrobeire | ctr. trabai Sentences si est travau, su molente, dh'aus a istravare! Etymon srd. Translations French désentraver English désentraver Spanish desapiolar, desmanear Italian spastoiare German von den Fußfesseln befreien.

istrobeíre , vrb: istrobire, istrobiri, istropedire, istropeire, strebiri Definition pigare e bogare sa trobea a unu pegus troboiu; lassare andhare líbberos, iscabbúllere de una dificurtade Synonyms e antonyms istravare, istrobejare / iscabbúllere / ilboligare, istrepojare | ctr. trebeire Sentences sos pudhedros cherzo istrobeire pro los ispramminare a curridorza 2. bollu biri comenti s'at a s'istrobiri fillu tuu de custa trobea! 3. est istrobenno e filanno sa lana Etymon srd. Translations French désentraver English to unhobble Spanish desapiolar, desmanear Italian spastoiare German von den Fußfesseln befreien.

luíre, luíri , vrb: alloire Definition torrare in posse, mere, po dinare, de su chi unu iat pérdiu o giau; iscabbúllere de un'afrinca, iscabbúllere de ccn. cosa, de su male Synonyms e antonyms illoire 2. mammai Nina fit prus bella de sa Madalena e sa bellesa est un'ostàculu pro si luire ◊ torra sa fama e s'anzenu, luidindhe como chi ses in tempus! Etymon ctl. lluir Translations French racheter English to ransom, to redeem Spanish redimir, luir Italian riscattare un cènso, redìmere German loskaufen, erlösen, befreien.

scabbúlli, scabbúlliri , vrb: iscabbúllere* Definition arrennèscere a ndhe pigare calecuna cosa de is manos de un'àteru a fortza o cun abbilesa, arrennèscere a otènnere, arrennèscere a si ndh'essire o a fàere a mancu de una chistione, de una dificurtade, de ccn., arrennèscere a ndhe bogare calecuna cosa, unu profetu / pps. scabbúlliu, scabburtu, scabbutu; s. ccn. cosa de una chistioni = bogar'e ragas, lòmpere a carchi resurtadu Synonyms e antonyms afranchire, allibberai, difèndhere, disgagiai, ifrancare, illertire, irfroculare, iscrúfere, schighitzí / ischire Sentences oi gei ndi scabbullis de làmbrigas! ◊ cun tres sogas dh'acapint e no ndi dhu scabbullat nisciunus! ◊ at comporau pitiolus po is angionedhas, cussas pagas scabutas de is farruncas de is margianis 2. ant bociu a babbu e fillu, ma sa giustítzia no nd'at scabbúlliu nudha ◊ no teniat unu sodhu po ndi scabbulli unu pràngiu ◊ sighiat a si ndi pesai prima de orbesci po ndi podi scabbulli una tassa de lati ◊ imparas assumancus un'arti, su tanti po ti ndi scabbulli un'arrogu de pani ◊ at gherrau po si scabbúlliri unu palmu de terra! ◊ no si scabuleis s'alimentu chi si spàciat, ma cussu chi durat po sa vida eterna (Ev) Translations French se débrouiller English to free oneself, to get off Spanish apañárselas Italian liberarsi, cavàrsela German sich befreien, sich freimachen, davonkommen.

sfranchíri , vrb Definition pigare o fuire de farrancas, iscabbúllere, fàere líbberu Synonyms e antonyms afranchire, ifrancare*, ifranciare, irfroculare, iscabbúllere Translations French affranchir English to free Spanish liberar, emancipar Italian affrancare German befreien.

strebíri , vrb: istrobeire*, strobiri Definition pigare o bogare sa trobea a un'animale; fintzes istacare cosa arréschia, iscapiare, lassare andhare líbberos / strebiri sa medassa = (in suspu), arranzare sa chistione Synonyms e antonyms istravare, istrobejare | ctr. trebeire 2. fui strebendindi s'angionarxu, ca fiat arrésciu in mesu de s'arruarxu parendi lobus! ◊ su meri fuat strobendu e misurendu sa funi Translations French dépêtrer, sortir English to unhobble Spanish desapiolar, desmanear Italian spastoiare German von den Fußfesseln befreien.