agénu , agt, nm, prn: aglienu,
agnenu,
algenu,
allenu,
angenu,
anzenu,
axenu Definition
chi est de àtere, de is àteros; chi no est de domo, no est de sa matessi famíglia, de sa matessi bidha o logu; totu su chi est de àtere; is àteros, is chi no funt de sa matessi famíglia / s’anzenu = sa cosa allena
Synonyms e antonyms
| ctr.
meu,
nostru,
tou
/
parente
Sentences
in domo anzena unu no s'agatat che in domo sua ◊ tristu chi aspetat pràngiu de domu allena! ◊ bolit prus bèni a sa genti allena chi no a is parentis ◊ sa cosa allena parit prus bella ◊ a ti ndhe andhare gasi faes pena cricandho s'alimentu in domo angena (A.Barra)
2.
s'anzenu no si depet tocare! ◊ mellus s'istrintu miu chi no su largu allenu ◊ chini perdit s'algenu no perdit nudha…◊ sa cosa tua faghedila tue, no ispetes sos anzenos! ◊ chini no portat bèni su suu apustis disígiat s'allenu! ◊ de is bènis mius non ndi apas agiu: innanti a un'allenu dhus apu a lassai!
Surnames and Proverbs
smb:
Allena
/
prb:
chie drommit in letu anzenu no drommit cantu cheret ◊ chini isperdit su suu, trabballat s'allenu ◊ bit prus unu tzurpu in domu sua chi no unu sanu in domu allena
Etymon
ltn.
alienus
Translations
French
étranger
English
someone else's,
strange
Spanish
ajeno
Italian
altrui,
estràneo
German
fremd,
Fremde.
forànu , agt, avb Definition
chi est de fora, chi est de o istat in is bandhas o oros de fora, a parte de fora de unu logu; chi est de atesu
Synonyms e antonyms
forasteri,
foràstiu,
foresu,
istragnu
/
atesu
| ctr.
intranàbbile
Sentences
ndhe ant fatu de curreras a cadhu, de catziadas e rebbotas de tusorzos e festas foranas!…◊ in unore de Patronas e Patronos, intro sas bidhas e chéjias foranas, at giradu sas terras isolanas pro dare isfogu de sa mente a sos donos (Sozu)
2.
custas dies de festa sa bidha acoglit sa zente forana
3.
cussa famíllia che istat foranu, a sa essida de sa bidha
4.
a inoghe che benit zente de zona de curtzu e forana
Etymon
itl.
foraneo
Translations
French
périphérique,
étranger
English
suburban,
foreign
Spanish
externo,
forastero
Italian
perifèrico,
estèrno,
forestièro
German
Rand...,
extern,
fremd.
foràstia, foràstigu, foràstiu , nf, nm, agt Definition
melone foràstiu, genia de erba chi faet istérria in terra a cannàile longu che a sa crucuriga, a fògias mannas agiummai deasi etotu e unu pagu arraspiosas, e bogat unu frutu tundhu o longu, mannu, a còrgia grussa birde cotu a fora (o a ispertiadas), a prupa po su prus orrúbia e sèmene niedhu aintru, abbosu meda; coment'e agt. si narat solu foràstiu e foràstigu / logu f. = logu inue no dhue abbitat neune; ómini f. = areste, buzèfaru, chi no faghet a bi chistionare
Synonyms e antonyms
síndria
/
foranu,
forasteri
Sentences
mi est capitau de ai bistu unu foràstiu chi si no fut chimmanta chilus fortzis dhu superàt!…◊ sentz'e totu cust'àcua no iaus a fai tanti meloni, foràstiu, cugúmini e crocoriga
2.
funt foràstias e communis impestaduras chi si faint ammaladiai
Scientific Terminology
rbzc, Citrullus lanatus
Etymon
ltn.
*forasticus
Translations
French
pastèque,
exotique
English
watermelon,
exotic
Spanish
sandía,
despoblado,
arisco
Italian
cocómero,
angùria,
esòtico
German
Wassermelone,
exotisch,
fremd.
istràgnu , agt, nm: istràngiu,
istranzu,
stràngiu Definition
chi o chie est de fora, de àtera bidha, de àteros logos, mescamente candho si agatat in logu angenu, cun gente angena; chi o chie est de fora ma arreciu in domo de amigos, cun amigos, cun gente connota
Synonyms e antonyms
afertu,
aproviau,
foranu,
forasteri
Idioms
csn:
zente bon'a istranzu = chi collit, chi acasazat s'istranzu; a istranzinu = che istranzos, coment'e istranzu
Sentences
sa zente sarda est sugeta, pro lusinga o pro mineta, a istranza segnoria (S.Casu)◊ afusau che póveru pidore, s'istranzu mi at tochedhau sa zanna ◊ o Sardigna, sempri manus istràngias a tirai is filus! ◊ est pitziosu e grai su bíviri in logu allenu de istràngiu ◊ sardos, si mustrant istranzos che a su matzone cambiendhe intinu! ◊ iscampainosí de sa bregúngia de negai pani e binu a s'istràngiu e a su bixinu! ◊ no ti apo mai biu: ite ses, istragnu?
2.
oe in domo bi tenzo istranzos e no poto atèndhere a nudha àteru ◊ ndi erriceis istràngius?
Surnames and Proverbs
prb:
inube bi at istranzu, mancari malu, bi est Deus
Etymon
ltn.
extraneus
Translations
French
étranger,
hôte
English
stranger,
host
Spanish
extraño
Italian
estràneo,
òspite
German
fremd,
Gast.
strangéri , agt, nm Definition
chi o chie est de fora
Synonyms e antonyms
forasteri
Sentences
eus trurmentau e bíviu de strangeris su tempus bellu de su trabballu
Etymon
ctl.
estranyer
Translations
French
étranger
English
abroad,
stranger
Spanish
extranjero
Italian
èstero,
stranièro
German
ausländisch,
fremd,
Ausland,
Ausländer.