chíci , avb, nm, agt: chício,
chissi,
chito,
chitzi,
chitzo,
chitzu 1 Definition
nau de tempus, ora antibitzada, chi benit innanti a cunfrontu de un'àtera calesiògiat ora de sa die, ma mescamente nau de su mengianu cantu prima po s'ora chi si costumat a si ndhe pesare / min. chitzixedhu = su mengianu a bonora, chito meda, chito chito
Synonyms e antonyms
cisso
| ctr.
trigadiu,
taldu
Idioms
csn:
chito chito = a chitzi meda; in chitzi = a su chitzi; chitzi mannu = chito meda; a parte de chitzu = candho comintzat a èssere chito, su manzanu, chito etotu
Sentences
aisetade, tantu est chito! ◊ mi parit chitzixedhu, ancora! ◊ poburitu de mei, chi seu ghimallendi de chitzi mannu fintzas a merí! ◊ bae como, gai torras chito ◊ istasero mi che corco chito ca manzanu peso a sas bàtoro ◊ est arribbau chitzi chitzi, cumentzendi a fai arboris ◊ che semus essidos chito chito a múrghere sa robba
2.
fint móvidos su chito ◊ andas dónnia chitzi a iscurtai sa missa ◊ mammai est pesada de chitzi mannu ◊ Antoni cussu chitzi ci fiat essiu po andai a cassa ◊ issu partit a su chitzu po andai a su sartu
3.
una manzana chita che la ponzei currendhe in su casifíciu
Surnames and Proverbs
prb:
si cheres vívere sanu pesa chito su manzanu
Scientific Terminology
sdi
Etymon
ltn.
cito/citius
Translations
French
de bonne heure,
tôt
English
early
Spanish
pronto
Italian
prèsto,
di buonóra
German
früh.
chiciànu , agt: chitanu,
chitzàinu,
chitzanu Definition
chi si ndhe pesat chitzo, su mengianu, abbituau a pesare chitzo
Synonyms e antonyms
chicilanu,
primmaditzu
Sentences
sa zente si pesat chitana pro mòvere a foras ◊ candu teneis piciocu, balla, gei seis chitzanas! ◊ o compare Tatà, benide unu pagu chitzanu cras manzanu! ◊ po dhu fai, su trabballu, pesadindi chitzana! ◊ dèu seu chiciana candu tengu pistighíngiu!◊ dèu seu chitzàina, mi ndi pesu dogna dí a is cincu e mesu
Etymon
srd.
Translations
French
matinal
English
early-rising
Spanish
madrugador
Italian
mattiniéro
German
früh aufstehend.
chicilànu , agt: chitulanu,
chitulianu Definition
chi si ndhe pesat chitzo su mengianu, chi est chitzanu
Synonyms e antonyms
chicianu
/
cdh. chitzulanu,
ttrs. chitzuranu
Sentences
cantat su trespodrès chitulianu ◊ coment'e unu màtulu de lana in chelu campu a su primu manzanu andhendhe, nuighedha, ses pianu che una giovanedha chitulana (P.Sulis)◊ a pè a pè ch'essit chitulanu a campu ◊ osselva sa frommixa in s'istiera chi est in movimentu chitulana!
Etymon
srd.
Translations
French
matinal
English
early-rising
Spanish
madrugador
Italian
mattiniéro
German
früh aufstehend.
chitónzu , avb: chitzognu Definition
chi est unu pagu chitzo, foedhandho de oràrios
Synonyms e antonyms
chitzixedhu
| ctr.
tardighinu
Sentences
cheret chi pesemus chitonzu a fàghere cussa cosa
Etymon
srd.
Translations
French
assez tôt
English
a little early
Spanish
prontito
Italian
un po' prèsto
German
etwas früh.
císso, císsu , avb: citzu,
gissu Definition
chitzo, a bon'ora, tempus antibitzau si est postu apare cun àter'ora apustis, ma mescamente nau de su mengianu cantu prima (fintzes innanti de abbrèschere)
Synonyms e antonyms
chici*
| ctr.
taldu,
trigadiu
Sentences
est ancora iscuriu candu a cissu mi ndi pesu ◊ su fixu est torrau custu citzu ◊ tocat a si ndi pesai a cissu po acodiri a pigai su postali
Scientific Terminology
tpc
Translations
French
tôt,
de bonne heure
English
early
Spanish
pronto,
temprano
Italian
prèsto
German
früh.