acadhài, acadhàre , vrb: achedhare 1 Definition
coment’e pònnere a cuadhu, apitzu de ccn. cosa (in cobertantza fàere siendha, errichire), fintzes pònnere e bastat (e prantare puru), pònnere impare; artzare a pitzu de ccn. cosa o de ccn. logu chi no andhat tanti bene, cun dificurtade / nérbios, cordas acadhadas = postos subràbari
Synonyms e antonyms
acadhighinare,
alciare,
ampiai,
aperricare,
apicai,
apichedhai,
apiculai,
apilicare,
apugiai,
atzumentare,
pigai 1,
pòniri
/
assentare
| ctr.
falare
Sentences
acadhare sa padedha, su labiolu a su fogu, a sa tríbide ◊ pro bustare a s'isbramida no acadhat labiolu ◊ su labiolu cun su late si achedhat in sa tríbide a cadhu a fogu e s'iscaldit a 35 grados
2.
sa sardina si che achedhat assentada in un'isterzu e si cundhit cun salipone ◊ achedhada sa sedatajola in su canistedhu, cun su sedatu russu si leaiat sa farina a l'isgranzare ◊ cun sa pala de infurrare si che achedhat su pane in su furru ◊ tribàgliant ómines e féminas pro achedhare sa tendha de su circu
3.
si ti che acadhas a in cue est suzetu chi ndhe ruas! ◊ nues niedhas che tura s'acadhant in s'aera (A.Spano)◊ sas toncas istant acadhadas in sas naes de sas àrbures, cantendhe a s'intirinada
4.
acadhare sa linna in sa chea de su cavone ◊ su Cristos fit in sa rughe cun sos pes acadhados
5.
cust'ispiju che l'acadho in su badhiju a cantu mi andhat su bratzu!
Etymon
srd.
Translations
French
gravir,
monter
English
to clamber up
Spanish
encaramarse,
trepar
Italian
inerpicarsi
German
klettern.
apichedhài, apichedhàre , vrb: apicuedhai Definition
artzare in logu malu, andhare in artziada meda, a in artu
Synonyms e antonyms
acadhai,
aperricare,
aperrociai,
apicai,
apicocai,
apiculai,
apilicare,
apitzuligare
Sentences
si apichedhat in dónnia logu ◊ mi apichedho a s'iscala ◊ su mari andat e torrat, si apicuedhat in s'arena ◊ mi nci seu apichedhau a una mata ◊ nci fia apichedhada dèu puru a monti ◊ nci apicuedhastis a pícius de is matas de s'ocalitu
Etymon
srd.
Translations
French
grimper
English
to climb (up)
Spanish
trepar
Italian
arrampicarsi
German
klettern.
apiculài , vrb: apicurai Definition
artzare a pitzu de calecunu logu o cosa, a in artu, coment’e apicandhosi ca est logu malu e andhat male, aguantandhosi cun is manos fatas a gànciu
Synonyms e antonyms
acadhai,
aperrociai,
aperricare,
aperrintzare,
apicai,
apicocai,
apichedhai,
apilicare,
apugiai
Sentences
si apículat finas a su cúcuru de su monti ◊ no fait a dh'aciapai aundi si est apiculau a sonai is campanas! ◊ is istaris de Castedhu de susu funt apiculaus in sa costera ◊ custa costera arrata est logu de si apiculai a usu de crabas ◊ is pipius si apículant a is matas ◊ si est apicurau a su muru
Etymon
srd.
Translations
French
grimper,
escalader
English
to climb
Spanish
trepar,
encaramarse
Italian
arrampicarsi,
inerpicarsi
German
klettern.
apilicàre , vrb: apiligare,
aplicare 1 Definition
artzare a ccn. logu o a ccn. cosa, in artu, aguantandhosi cun is manos fatas a cancarrone o a gànciu; camminare o andhare a pelei in pesada
Synonyms e antonyms
acadhai,
alciare,
ampiai,
apicai,
apichedhai,
apiculai,
apiliconare,
apitzuligare,
apugiai
/
ampilare
Sentences
sos pitzinnos si che apilicabant in su muru ◊ si sunt apilicadas pro basare sos pedes a su Redentore ◊ andhamus che furmicas, apiligados a filichedhos ◊ isse si apiligaiat a sos cànnaos de sas campanas ◊ che sunt apilicados a supra sua ◊ si che sunt apilicados a un'élighe ◊ sos funnos comente est colatu su focu si fint fortzicatos e apiligatos apare ◊ ti ses apiligadu a su carrotzone
2.
si nche bidiant sas féminas apilicandhe in cudhu punta a susu
Translations
French
grimper
English
to climb
Spanish
trepar,
encaramarse
Italian
arrampicare
German
klettern.
atzumentàre , vrb: azumentare Definition
agiudare a unu a che artzare a calecunu logu artu, agiudare in calecuna cosa; artzare a unu logu
Synonyms e antonyms
acadhai,
agiuventare
Sentences
su nuscu de su pische e de sos porchedhos arrustu azumentaiat sa gana
2.
sa luche galu iscraricata de s'arvorinu si nche fit atzumentanne in sas palas de sos montes
Translations
French
gravir,
monter
English
to clamber up
Spanish
ayudar a alguien a subir en algún sitio
Italian
inerpicarsi
German
klettern.