acadhài, acadhàre , vrb: achedhare 1 Definizione
coment’e pònnere a cuadhu, apitzu de ccn. cosa (in cobertantza fàere siendha, errichire), fintzes pònnere e bastat (e prantare puru), pònnere impare; artzare a pitzu de ccn. cosa o de ccn. logu chi no andhat tanti bene, cun dificurtade / nérbios, cordas acadhadas = postos subràbari
Sinonimi e contrari
acadhighinare,
alciare,
ampiai,
aperricare,
apicai,
apichedhai,
apiculai,
apilicare,
apugiai,
atzumentare,
pigai 1,
pòniri
/
assentare
| ctr.
falare
Frasi
acadhare sa padedha, su labiolu a su fogu, a sa tríbide ◊ pro bustare a s'isbramida no acadhat labiolu ◊ su labiolu cun su late si achedhat in sa tríbide a cadhu a fogu e s'iscaldit a 35 grados
2.
sa sardina si che achedhat assentada in un'isterzu e si cundhit cun salipone ◊ achedhada sa sedatajola in su canistedhu, cun su sedatu russu si leaiat sa farina a l'isgranzare ◊ cun sa pala de infurrare si che achedhat su pane in su furru ◊ tribàgliant ómines e féminas pro achedhare sa tendha de su circu
3.
si ti che acadhas a in cue est suzetu chi ndhe ruas! ◊ nues niedhas che tura s'acadhant in s'aera (A.Spano)◊ sas toncas istant acadhadas in sas naes de sas àrbures, cantendhe a s'intirinada
4.
acadhare sa linna in sa chea de su cavone ◊ su Cristos fit in sa rughe cun sos pes acadhados
5.
cust'ispiju che l'acadho in su badhiju a cantu mi andhat su bratzu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gravir,
monter
Inglese
to clamber up
Spagnolo
encaramarse,
trepar
Italiano
inerpicarsi
Tedesco
klettern.
apichedhài, apichedhàre , vrb: apicuedhai Definizione
artzare in logu malu, andhare in artziada meda, a in artu
Sinonimi e contrari
acadhai,
aperricare,
aperrociai,
apicai,
apicocai,
apiculai,
apilicare,
apitzuligare
Frasi
si apichedhat in dónnia logu ◊ mi apichedho a s'iscala ◊ su mari andat e torrat, si apicuedhat in s'arena ◊ mi nci seu apichedhau a una mata ◊ nci fia apichedhada dèu puru a monti ◊ nci apicuedhastis a pícius de is matas de s'ocalitu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grimper
Inglese
to climb (up)
Spagnolo
trepar
Italiano
arrampicarsi
Tedesco
klettern.
apiculài , vrb: apicurai Definizione
artzare a pitzu de calecunu logu o cosa, a in artu, coment’e apicandhosi ca est logu malu e andhat male, aguantandhosi cun is manos fatas a gànciu
Sinonimi e contrari
acadhai,
aperrociai,
aperricare,
aperrintzare,
apicai,
apicocai,
apichedhai,
apilicare,
apugiai
Frasi
si apículat finas a su cúcuru de su monti ◊ no fait a dh'aciapai aundi si est apiculau a sonai is campanas! ◊ is istaris de Castedhu de susu funt apiculaus in sa costera ◊ custa costera arrata est logu de si apiculai a usu de crabas ◊ is pipius si apículant a is matas ◊ si est apicurau a su muru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grimper,
escalader
Inglese
to climb
Spagnolo
trepar,
encaramarse
Italiano
arrampicarsi,
inerpicarsi
Tedesco
klettern.
apilicàre , vrb: apiligare,
aplicare 1 Definizione
artzare a ccn. logu o a ccn. cosa, in artu, aguantandhosi cun is manos fatas a cancarrone o a gànciu; camminare o andhare a pelei in pesada
Sinonimi e contrari
acadhai,
alciare,
ampiai,
apicai,
apichedhai,
apiculai,
apiliconare,
apitzuligare,
apugiai
/
ampilare
Frasi
sos pitzinnos si che apilicabant in su muru ◊ si sunt apilicadas pro basare sos pedes a su Redentore ◊ andhamus che furmicas, apiligados a filichedhos ◊ isse si apiligaiat a sos cànnaos de sas campanas ◊ che sunt apilicados a supra sua ◊ si che sunt apilicados a un'élighe ◊ sos funnos comente est colatu su focu si fint fortzicatos e apiligatos apare ◊ ti ses apiligadu a su carrotzone
2.
si nche bidiant sas féminas apilicandhe in cudhu punta a susu
Traduzioni
Francese
grimper
Inglese
to climb
Spagnolo
trepar,
encaramarse
Italiano
arrampicare
Tedesco
klettern.
atzumentàre , vrb: azumentare Definizione
agiudare a unu a che artzare a calecunu logu artu, agiudare in calecuna cosa; artzare a unu logu
Sinonimi e contrari
acadhai,
agiuventare
Frasi
su nuscu de su pische e de sos porchedhos arrustu azumentaiat sa gana
2.
sa luche galu iscraricata de s'arvorinu si nche fit atzumentanne in sas palas de sos montes
Traduzioni
Francese
gravir,
monter
Inglese
to clamber up
Spagnolo
ayudar a alguien a subir en algún sitio
Italiano
inerpicarsi
Tedesco
klettern.