ammirài , vrb: ammirare Definition
abbaidare a un'àteru (o una cosa) agiummai cun meravíglia, cun ispantu e istima po sa bellesa, s'abbilesa o àteru, agatare s'àteru de ammiru
Sentences
furiaus in sa pratzita ammirendi una mata de magnólia ◊ fint ambos abbaucados ammirendhe cudha pitzinna ◊ ammirant s’àlvure fozida sos chi sunt suta pasendhe
Etymon
itl.
Translations
French
admirer
English
to admire
Spanish
admirar
Italian
ammirare
German
bewundern,
schätzen.
aprentziàre , vrb: apressai,
apressiai,
apressiare,
apretzai,
apretzari,
apretziai,
apretziare,
prejare Definition
apostivigare cantu si balet una cosa, pònnere unu valore a calecuna cosa; pònnere in càrculu e àere arrespetu (foedhandho de gente); dimandhare unu praxere; brindhare po o a calecuna cosa
Synonyms e antonyms
perisciare
| ctr.
ilzenzare,
menispresiare
Sentences
custu mi serbit po apressai mélgius s'òpera ◊ eus fatu apretzari su dannu chi ant fatu in s'ortu ◊ totu su chi as fatu su meri dhu fait apretzai e ti dhu pagat
2.
como ses de sa bidha s'istrallera chi neune ti tet apretziare! (A.Puddu)◊ poesia díliga e ondrada de música, sa sua, apretziada in cuss'ora dae unu pópulu intreu
Etymon
spn.
Translations
French
estimer
English
to appreciate
Spanish
apreciar
Italian
apprezzare,
stimare
German
schätzen.
avalorài , vrb: avalorare Definition
betare o pònnere su prétziu, giare prus valore, importu, càrculu, pigare prus valore, prus capacidades
Synonyms e antonyms
| ctr.
ibbalorie
Idioms
csn:
a. is dannus = perissiare; avalorai sa fidi = crèschere, afortire sa fide (in Deus)
Sentences
cantu dh'ant avalorada cussa domu noa? ◊ su trabballu chi fait sa fémina in domu no est avalorau ◊ pitzinnu de virtude e de talentu, podiat sa famíglia avalorare ◊ sos poetas avalorant de onore sa Saldigna ◊ sa vena poética sua istesit avalorada dae s'ischire de pinna e de líteras
Translations
French
mettre en valeur
English
to appreciate
Spanish
valorar
Italian
valutare,
valorizzare
German
schätzen,
aufwerten.
calculài, calculàre , vrb: carculare,
craculai Definition
pònnere in contu, crèdere o cunsiderare de importu; fàere contos, càrculos matemàticos
Synonyms e antonyms
cunciberare,
sumari
/
computai,
contae,
contizare
Sentences
nemos lu càlculat, a isse, siscuru! ◊ ita est, fémina de craculai cussa puru?! ◊ a s'amigu chi méritat istima devias nessi a isse calculare (A.Casula)◊ intendho chi sos babbais sunt fatendhe a litru intreu: ite ministros de Deu los cherides calculare?! ◊ un'ómine non las càrculat nemmancu, custas istralleras, antzis bi gruspit a supra ◊ a mei no m'iat a èssiri craculau mai nemus
Etymon
itl.
Translations
French
estimer
English
to appreciate
Spanish
calcular,
estimar
Italian
apprezzare,
calcolare
German
schätzen,
berechnen.
iltimàre , vrb: istimai,
istimare,
stimai Definition
tènnere istima, amore, arrespetu, ammiru po ccn., bòllere bene, giare importu; fàere contu de unu valore, de cantu balet una cosa
Synonyms e antonyms
amai,
calculai,
cunciberare
| ctr.
odiai,
tirriai
Sentences
ti amat ca tue l'as difesu e l'istimas ◊ si istimais isceti a cussus chi si torrant istima, ita méritu teneis? (Ev)◊ t'istimaiant a sana, ma como chi ses morta raramente una borta ndhe faedhant sentza dolu e pena (A.Casula)◊ semprecandho mi est pretzisu, Columba, de t'istimare! ◊ dh'istimant comente a una fígia
2.
in préigas, in versos e in prosas s'Ísula sua l'at sempre istimada sa piús cara de totu sas cosas ◊ de innòi depeus bogai chi nosàterus si depeus istimai po is prus úmilis creaturas
Etymon
ctl.
estimar
Translations
French
aimer
English
to love,
to esteem
Spanish
amar,
estimar
Italian
amare,
stimare
German
lieben,
schätzen.
prejàre , vrb: aprentziare*,
presiare,
pressiare,
pretziai,
pretziare Definition
apostivigare, istabbilire cantu si balet una cosa, pònnere unu valore o prétziu a calecuna cosa, dimandhare su prétziu de cosas a bèndhere; pònnere in càrculu e dimandhare po àere calecuna cosa, unu praxere, un'agiudu, brindhare a ccn. po calecuna cosa / pretziare una fémina, un'ómine = bíere o cricare de cumprèndhere ite si balent una fémina, un'ómine
Synonyms e antonyms
dimandhare,
percontare
/
combidare
Sentences
no si podet cumprèndhere nen pretziare cultura, limba, arte si no ponimus mente a sas régulas e modos de produtzione de unu pópulu ◊ fit pressiada e calculada che bona massaja ◊ est una poesia chi prétziat su tribàgliu de sos artesanos
2.
de piagheres mi ndhe ant fatu àteros e ndhe apo duritu a los torrare a presiare
3.
a su betzu chi l'at sanada l'at pretziadu a s'afidu ◊ mi ant presiadu a distimonzu pro un'isposu ◊ no aiat cuizadu una bajana chentza pretziada, ma neune lu cheriat ◊ l'apo pretziadu a bènnere a domo ◊ at presiadu totu sas amigas a manigare ◊ is amigus m'ant pretziau a sa festa, ma no potzu andari
Translations
French
estimer,
solliciter un service,
inviter
English
to esteem,
to ask a favour,
to invite
Spanish
apreciar,
rogar,
convidar
Italian
apprezzare,
chièdere un favóre,
invitare
German
schätzen,
um einen Gefallen bitten,
einladen.