Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afasciài, afasciàre , vrb Definition fàere o acapiare a fasches linna o sida; nau de is laores e de is erbas, crèschere bene meda, fàere a fundhu bellu cun cambos medas, agiummai coment’e a fasche Synonyms e antonyms afascare / abbudare, acambare, aforrotulare, afundhare 1, afundharzare Sentences tziu Pepi trotoxat is duus matzixedhus e afàsciat una maighedha de trigu ◊ fut afascendisí su fascixedhu de sa linna 3. si iat istudiau unu podhixedhu, cussu, nd'iat a afasciai de dotoris!…(R.Fresia) Etymon srd. Translations French fagoter English to bundle up Spanish hacinar, crecer lojano Italian affastellare, cestire German bündeln, buschig wachsen.

aurríre, aurríri , vrb Definition fàere unu bellu isvilupu, nau de erbas, matas, animales Synonyms e antonyms imbènnere, isprannuscare, piciurrie Sentences cantu prus ndhe li morit e prus ndhe li aurrit, de bestiàmine ◊ su sole aurrit sos disizos de bundhantes benales Translations French prospérer English to grow, to flourish Spanish prosperar Italian créscere, prosperare German wachsen, gedeihen.

crèscere, crèschede, crèschere, crèschi , vrb: cresci, crèsciri, crèssere, cressi Definition fàere mannu, prus mannu de carena, de tempus, de númeru, fàere o essire de prus; aciúnghere o cambiare calecuna cosa a su chi s'ischit Synonyms e antonyms abbundiri, acrèschere, ammanniae, annúnghere, aumentare, incarie, ispeleare | ctr. ilminorigare, menguai, miminare, torrae Idioms csn: segare su crèschere a unu = nòghereli a unu puntu chi no bi creschet prus, frimmare sa créschida; èssere macu segadu ’e crèschere = bambiocu, pagu sàbiu Sentences sa matixedha est crescendi dereta ◊ sa carena nostra creschet fintzas a passadu sos vinti annos ◊ sos pisedhos sunt creschindhe meda ◊ sa bidha at créschidu de milli a duamiza abbitantes ◊ cressent sos sambenaos novos, in bidha ◊ s'abba est creschindhe in s’isseta ca bi at prus pressione ◊ su bentu fit andhendhe e creschendhe ◊ is dentes a sa brebè ndhe dhi funt caladas e no torrant a crèscere ◊ orzu e trigu torrant a crèschede in sos montes de Austis ◊ in d-unu mese sa pitzinna no at créschidu nudha 2. a cussos chi bi tenent in domo lis ant créschidu sa pesone ◊ ant crésciu su pani 3. custa est cosa créschida! ◊ nara su zustu, no bi la crescas tue pro ti ndhe ríere! ◊ candho narat una cosa isse sempre la creschet 4. dae pitzinnu minore sa birgonza l'aiat presu sas arcadas in su crèschere ◊ si ti aferro ti sego su crèschere! ◊ su tropu triballu a minore l'at segadu su crèschere Etymon ltn. crescere Translations French grandir, accroître, augmenter English to grow, to increase Spanish crecer, aumentar, acrecentar Italian créscere, accréscere, aumentare German wachsen, vermehren.

ilmagnàre , vrb: immagnare, immannare, immanniare, irmagnare, irmanniare, ismanniare Definition fàere a mannu, fàere mannu, prus mannu, fintzes errichire; nau de persona, fàere crèschere de carena e de conca, de giudítziu Synonyms e antonyms acrèschere, ammanniae, ammannire, immagnire, immannitare | ctr. ilminorigare, impiticai Sentences immagnendhe, su sèmene creschet dedioi ◊ mi at penadu tribbulendhe sa vida pro m'immannare in pannos de decoro (G.Branca)◊ deo apo immannadu a fizos mios ◊ cherfendhe totu a corpu ismanniare de manu tua bufas su velenu! (P.Sulis)◊ sos fizos candho irmànniant si cojubant ◊ sa famíllia est creschendhe e chin issa est irmanniandhe su bisonzu ◊ sa morte de su babbu lu fateit irmagnare prima de su tempus ◊ su tempus at imbetzadu a mamma ilmagnendhe a mie Etymon srd. Translations French grandir, mûrir English to grow Spanish crecer, madurar Italian créscere, ingrandire, espàndere, maturare German wachsen, vergrößern, erweitern, reifen.

incerài , vrb: incherare, intzerare Definition pònnere sa chera, su pighe; essire in colore de chera, cambiare colore, nau de unu chi si assicat e mescamente de su laore e de is erbas chi, comente cumènciant a sicare, càmbiant colore e cumprint su granu Synonyms e antonyms illughidare, inceratzae, ingroghie, isarbolire, iscarugire, istramudire, scarafaciari, scinisai Sentences su sabbateri at incerau s'ispagu 2. su trigu in làmpadas comintzat a incherare ◊ sa punta de su nasu, de incerada comenti fuat sempri, s'inniedhigàt ca manna dhi fut imbucada sa timoria ◊ toca, tontoni, gei coitas a incerai: cussa est cosa chi naraus a is piciochedhus po ndi dhus iscrei de bolli benni a Castedhu! Etymon srd. Translations French cirer, rendre blond, blondir, pâlir English to wax, to make fair, to turn pale Spanish encerar, ponerse doradas las mieses Italian incerare, imbiondire, impallidire German wachsen, gelb werden, erbleichen.