Abbreviations Legenda | Symbols Legend

abbenturàre , vrb: aventurai, aventurare Definition su si pònnere in arriscos mannos, in perígulu Synonyms e antonyms arriscai Etymon itl. Translations French aventurer, risquer English to venture Spanish aventurar Italian avventurare German wagen.

aconcàe, aconcài , vrb: aconcare Definition decídere de fàere una cosa dificurtosa o perigulosa; pònnere o imbarare sa conca a calecuna cosa o logu, a ccn., istare a conca apare; fintzes pigare a briga a unu Synonyms e antonyms acucae / aconcalare Idioms csn: aconcaisí a contai dinai = istare a conca bassa contendhe; aconcai a… (calecuna parti)= èssere fache a…, a cara a… Sentences ómine macu, as aconcadu a leare una fémina impedida! (Daga)◊ dae tempórios so pessendhe a mi cojare: no mi che colat s'istiu chentza bi l'aconcare! ◊ s'est aconcau a fai medas cosas ◊ canno pariat a punta a aconcare s'irvortaiat 2. ispaciada s'acuadrenti: chi no ti aconcas a sa broca de s'àcua, immoi!…◊ su pipiu si est aconcau in is genugus de sa mama e si nc'est drommiu ◊ fúrrias, no papas, ti aconcas, chen'e chi mai no nci pentzis! ◊ cussu piciochedhu si aconcat a s'istúdiu chi fait prexeri! ◊ cussus funt a tota dí aconcaus a sa televisioni! ◊ sa terra mia cun sa sua aconcant apari ◊ in is arrugas ci funt is màchinas aconcadas 3. sa mulleri mi dh'at aconcau de mala manera ca nd'est torrau a domu istòntonta istòntona 4. is montis de Santu Leoni aconcant a Assémini Etymon srd. Translations French oser, risquer English to hazard Spanish arriesgar Italian azzardare German wagen.

arrotzàre 1 , vrb Definition tènnere atrivimentu, su coràgiu, giare a pitzu, tzucare a fàere cosa; nau de su cane, chi cracat apedhandho e cricandho de mossigare: nau in cobertantza, brigare, istare naendho sèmpere cosa a briga Synonyms e antonyms atrevire / apedhae 2. ma cussu catedhu arrotzat, mih! Translations French oser English to dare Spanish atreverse Italian ardire German wagen.

atrevíre, atrevíri , vrb: atrivire, atriviri Definition tènnere su coràgiu, pigare s’alidantza de fàere ccn. cosa difícile, cun arriscu; betare is manos apitzu po iscúdere, fàere gherra a unu Synonyms e antonyms acèrriri, afrontí, aprontai 1, arriscai, infíere, isprontiri, tramesare | ctr. timire Sentences a custa averténtzia mi atrivu ca gei iscís chi tengu sustàntzia ◊ no ti atrivas a tocare cussa criadura ca mi ponzo in mesu deo! ◊ su margiani si est atreviu candu in is brebeis mancaiant su meri e is canis! ◊ po s’arrespetu chi teniat a su meri, Barore no si fut atriviu a dhi nai ca no 2. unu pópulu s'at a atriviri a un'àteru pópulu, unu regnu contras de un'àteru ◊ si fuant atrivius contras de issu, dh'iant bogau a foras ◊ ant a benni in mesu de bosatrus e s'ant a atriviri coment'e canis Etymon ctl. atrevir-se Translations French oser English to dare Spanish atreverse Italian osare, azzardarsi German wagen, sich erkühnen.

balansàre , vrb: abbalantzai, balantzai Definition pesare cun balantza; arrangiare o pònnere una cosa chi no ispendhentet ne a una bandha e ne a s'àtera Etymon srd. Translations French équilibrer English to balance Spanish equilibrar Italian bilanciare German wägen.

càrru , nm Definition mezu po pigare cosa, càrrigu, tirau a boes: dhu cumponet un'iscala o cardiga (ananti a punta, su píciu, in sa coa larga mancari metro e mesu e chi faghet de fundhu o isterrimentu cun taulones grussos o mesas), is orrodas (prenas o a ràgios), is gerdas o costanas; nau unu pagu in cobertantza, sa carena de su cristianu, su corpus / min. carredhu, carritu, carrixedhu; s'úrtima mesa in coa de carru = maista de asegus; maistedhas = taulones o mesas minores Synonyms e antonyms càrrulu Idioms csn: unu c. de linna, de cotzina, de laore = unu càrrigu de linna, de lori, su tanti chi dhoi capit in su carru; caminu o ficada de c. = biagarru, logu ue podet colare unu carru; arrèsciri su c. a unu = èssere tupadu, a carru abarrau, no pòdere andhare de su corpus; s'arrisu de is carrus furriaus = su risu chi si faghet po carchi cosa andhada male, dannu; su c. si est arrimanne = so, ses, est, semus imbetzendhe; su Carru ’e sa paza = sa Bia de sa palla, itl. Via Làttea, zenia de ormina de istedhos a meda chi si podet bídere a denote in s'aera, sa galàssia de su sistema solare nostru; su c. de nannai, de Deu, de babbai Cíciu = su tronu; andhare che c. de rena = pàsidu, abbellu Sentences fit massaju cun zú e carru ◊ mi deit un'istratolzada e mi fateit subra e suta che bia de carru! ◊ est unu carru cun doxi arrodas, dogna arroda portat cuatru circus, dogna circu seti arrajus ◊ isse fachiat carchi zorronada chin su zubu e su carru 2. segundu su chi papas ti fait arresci su carru!…◊ si est mortu ca dhi est abarrau su carru arrésciu! Surnames and Proverbs smb: Carru, Carrus / prb: mezus carru annanne chi no carru abbarradu ◊ su re tenet su lèpere a carru Scientific Terminology msg, trps Etymon ltn. carrum Translations French charrette English cart Spanish carro Italian carro German Wagen.

fagòne , nm: fogone, vogone Definition carrotza de trenu, fintzes po ingòllere cosa Sentences a ogros a s'incràs colant sas dies che fogones de trenu fatu apare (M.Pinna) Etymon itl. Translations French wagon English wagon Spanish vagón Italian vagóne German Wagen, Waggon.

màchina , nf Definition css. aina simple chi serbit de agiudu a fàere prus fortza, ma mescamente aparíciu cuncordau a motore a manera de trasformare energia in trebballu; mezu de trasportu a motore, no tanti mannu, pruschetotu po portare gente / genias de màchina: m. a vapori, a elétricu, a binzina, a gasu, a gasóliu = chi dhas movet unu motore a vapore, a elétricu, a binzina, su gasu, su gasóliu Synonyms e antonyms machinàriu, vetura Idioms csn: fàghere cosa a m. = serbendisí de ccn. màchina in parti o deunudotu; andhare in o a m. = portaus cun sa màchina; m. pro iscriri = genia de màchina chi incrachendi a pitzus de unu nastru cun tinta lassat su sinnali de is líteras in su paperi postu asuta; m. de ferrare = genia de aparatu pro aguantai is bòis bèni firmus po dhus ferrai; m. de filare = zenia de màchina chi faghet zirare unu fusu ue imbóligat su filu chi azuat a profizare: sa fémina li preparat sa lana (o àteru) coment'e imbuchendhebbila, fintzas a manera chi su filu essat de totunu andhare; picare sa m. = ischire a guidare Sentences sos runnadores cracherajos lassadu ant sas fainas eredadas pro cricare in sas màchinas fadadas su tribàlliu isprigu de recreu (S.Are)◊ sas màchinas in pagu tempus finint sas fainas ◊ sa cosa fata a màchina coitat de prus, essit totu de un'andhare ◊ sa computera puru est una màchina 2. a bíngia dhoi andaus a màchina ◊ at coladu unu in màchina ◊ ira de mortos… sa màchina est una mitràglia in puntu de isparu!◊ como chi tenet sa màchina no si ndh'istat de andhare a carchi logu, sempre andhendhe mancari chentza bisonzu!◊ su logu est prenu de màchinas: po fai centu metrus andant a màchina, in su stradoni a pei no fait mancu a dhui passai! Etymon itl. Translations French machine, voiture English machine, car Spanish máquina, coche Italian màcchina German Maschine, Auto, Wagen.

vetúra , nf: vitura Definition prus che àteru, màchina pitica, personale, po viagiare Sentences sa guàrdia de sa cumona est marranu de vídere una vetura chi li achicat una contravintzione! ◊ sa mama iscarangiàt sa fentana in abetu de sa vetura chi ndi dha depiat pigai Scientific Terminology trps Etymon itl. Translations French voiture English coach, car Spanish coche Italian vettura German Wagen.

«« Search again