bècidi , nm Definizione
genia de pigione
Sinonimi e contrari
acutzaverru,
cincipasca,
crapimuru,
frailazu,
mariavilumena,
pataglieri,
sincerra,
sordaedhu,
tzerretzerre
Terminologia scientifica
pzn, parus major corsus
Traduzioni
Francese
mésange charbonnière
Inglese
titmouse
Spagnolo
mallerenga carbonera
Italiano
cinciallégra
Tedesco
Kohlmeise.
cèa , nf: chea,
cheja,
gea Definizione
terrenu in paris, friscu e bonu, prus che àteru in logu bàsciu chi faet a badhe; tretu in paris, fatu a pratza o unu pagu a fossu, po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna de fàere a crabone; calanca, fossighedhu, fossu, a logos fintzes losa, su chi si faet in campusantu po pònnere unu mortu
Sinonimi e contrari
badhe
/
crabonalza,
fogàgia,
piatza 1
Modi di dire
csn:
sa chea de s'oju = sa calanca de s'ogru; chea de su batile = su fossitedhu de su batile; a pasare a sa chea! = apustis mortu, candho unu ch'est in sa fossa; acadhare sa chea = assentare sa linna pro la carrarzare e pònnere fogu faghindhe carbone
Frasi
apu sonnau de cantai ispantus de ceas in frori ◊ chi no fessit ca ti apu isposau dèu fiast ancora pascendi procus me is ceas! ◊ si bidiat sa luxi de su soli calendi peri is costeras e in sa cea ◊ fiat una cea prena de matas e de tupas ◊ sa crésia de Sacàrgia est in d-una bella cea inghiriada de montixedhus (B.Erdas)◊ mama mea annaiat a messare e marrare in cussas chejas de sa màrghine
2.
custos parisedhos sunt totu cheas chi che ant fatu faghindhe carbone ◊ ite cheas mi atzendhes in carres! ◊ sa linna si coghet a carbone in sa chea
3.
preparesint una chea manna e in cue che ponzesint sa morta e l'assacarresint de terra ◊ custu santugristos est a lu pònnere in sa chea mia, candho apo a èssere mortu ◊ irforrade medas chejas in custa vadhe: si ant a prenare de abba!
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
fossé,
plaine encaissée,
charbonnière
Inglese
ditch,
charcoal pit,
plain
Spagnolo
foso (m),
zanja,
carbonera
Italiano
fòsso,
pianura incassata,
carbonàia
Tedesco
Graben,
Kohlenmeiler.
crabonàlza, crabonàrgia , nf Definizione
muntone de linna assentada a bisura de barracu (a punta) chi carràgiant de terra po dha fàere a crabone (su tretu fatu apostadamente po dhi pònnere fogu: orrochinu)
Sinonimi e contrari
cea,
fogàgia,
piatza 1
Frasi
fint inghiriados a una crabonalza betendhe truncos friscos a su fogu ◊ che una crabonalza brúgio suta, ma no essis a campu, o poesia (A.Casula)
Traduzioni
Francese
meule de charbonnière
Inglese
charcoal pit
Spagnolo
carbonera
Italiano
carbonàia
Tedesco
Kohlenmeiler.
fogàgia , nf: fogaja,
fogaxa,
fogaza Definizione
fossu inue si alluet fogu po abbruxare cristallu sicau (genia de erba), iscagiare brunzu; partza inue si ammuntonat sa linna totu bene assentada po dha fàere a crabone (e si narat de su muntone etotu de sa linna chi si assentat e carràgiat)
Sinonimi e contrari
cea,
crabonalza,
piatza 1
/
fochilada
2.
ndi at ai fatu de truncus de linna e de fogajas de craboni a iscarada, cuss'ómini!…◊ cussu fumentu est de sas fogazas de sos ílighes nostros ◊ segundhu sa fogaja podit abarrai 72 oras alluta
Traduzioni
Francese
charbonnière
Inglese
charcoal-pit
Spagnolo
carbonera
Italiano
carbonàia
Tedesco
Kohlenmeiler.