aggortedhài , vrb Definizione
púnghere a gurtedhu, a lepedha
Sinonimi e contrari
apugnalai,
arresorzare,
istocagiare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
frapper à coups de couteau,
poignarder
Inglese
to stab
Spagnolo
acuchillar
Italiano
accoltellare
Tedesco
erstechen.
arrasòa, arrasòe , nf: arrasoja,
arresoja,
arresòrgia,
arresorja,
arresorza,
erresoa,
orrosoa,
rasògia* Definizione
aina fata cun d-una lama de ferru o de atzàrgiu puntuda, segante a una parte, intrada e aguantada cun d-un’assaedhu in d-una màniga prus che àteru de ossu isperrada (unu pagu aperta a una parte po incasciare sa lama cun s'atza aintru: a s’àtera is duas perras portant un’ànima de ferru chi agguantat is perras cun ribbrones): cussa de is braberis est a lama prus fine e chentza punta; genia de animaledhu de mare, longhitu, a corgiolu tostau a duas perras, chi candho si serrat assimbígiat a una lepedha serrada / arresoja a foll'e murta = lepa a frama meda prus larga in mesu, coment'e a bentre
Sinonimi e contrari
arresoi,
brotzu,
lepa,
lesòrgia
/
gragalloni,
gragallu
Frasi
su ferreri fait ispadinus e arresojas acutzas e segadoras ◊ s'atretzadura de su brabieri fiat unu pinzellu, un'arresorza, una corria de pedhe lúdiga po acutzare, una machineta po ndhe segare sos pilos, unu pètene, un'ispatzulinu, un'iscannu
Terminologia scientifica
ans, crx, solen vagina, ensis ensis, e. siliqua
Traduzioni
Francese
couteau,
rasoir
Inglese
knife,
razor
Spagnolo
navaja
Italiano
coltèllo,
rasóio
Tedesco
Messer,
Rasiermesser.
arrasogiàda , nf: arrasojada,
arresojada Definizione
istichia de lepedha, segada fata a lepedha
Sinonimi e contrari
sticada
Traduzioni
Francese
coup de couteau
Inglese
stab
Spagnolo
navajada,
navajazo
Italiano
coltellata
Tedesco
Messerstich.
boltédhu , nm: bultedhu,
burtedhu 1,
bustedhu,
ortedhu Definizione
aina po segare de pigare a una manu, impreau mescamente in coghina e in sa mesa: si narat fintzes a sa lepedha / min. bultedhutzu
Sinonimi e contrari
gortedhu*,
leputzedhu,
lipedhu
/
arrasoa
Frasi
cussu trau giughet sos corros che boltedhu! ◊ lassat istare canna chi fit seghendhe e bustedhos e si tucat a domo
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
couteau
Inglese
knife
Spagnolo
cuchillo
Italiano
coltèllo da tàvola
Tedesco
Tischmesser.
fràma 1 , nf Definizione
sa parte de una lepa o gurtedhu fata po segare: si dhue distinghet s'atza (fine e segante) e su tolu (sa parte grussa), sa punta
Sinonimi e contrari
follu
| ctr.
màniga
Traduzioni
Francese
lame de couteau
Inglese
knife blade
Spagnolo
hoja
Italiano
lama del coltèllo
Tedesco
Messerklinge.
gortédhu , nm: gurtedhu,
gutedhu Definizione
genia de aina segante a un'atza de pigare a una manu, mescamente impreau in coghina, in mesa; in is ògronos po magiare su linu, genia de màniga fata cun duas tàulas chi calant de atza in is imbagas de sa càscia / partes de unu gurtedhu: sa màniga, s'atza, sa punta, su tolu; genias de gurtedhos: de buciaca, de mesa, de iscroxai animalis, de crastai, de innestai; gortedhu sbucau o ingurdu = irmarradu, totu marras, chi no segat; g. assarretau = cun s'ata a dentighedhas
Sinonimi e contrari
boltedhu,
leputzedhu
Frasi
est abboxinendi che animali tocau de gortedhu! ◊ su pani dh'at segau a gortedhu ◊ sciadau, una giovunedha boit: gei no boit mancu un'istichida de gortedhu, no!…
Terminologia scientifica
ans
Etimo
ltn.
cultellus
Traduzioni
Francese
couteau
Inglese
knife
Spagnolo
cuchillo
Italiano
coltèllo da tàvola
Tedesco
Tischmesser,
Küchenmesser.
iscorjadòre , nm: iscroxadori Definizione
chie iscòrgiat, macellandho pegos
Sinonimi e contrari
ispedhadore
Frasi
frisciura e conca ndi dhas pigant is iscroxadoris po su trabballu insoru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couteau à écorcher,
écorcheur
Inglese
flaying knife
Spagnolo
desollador
Italiano
scortichino
Tedesco
Schindmesser.
istuzòne , nm Definizione
gurtedhu mannu de coghina
Traduzioni
Francese
grand couteau
Inglese
big knife
Spagnolo
cuchillo grande
Italiano
gròsso coltèllo
Tedesco
großes Messer.
lèpa , nf Definizione
aina cun d-una lama puntuda e segante de atzàrgiu temperau, a màniga prus che àteru de corru cun isperradura in mesu po serrare sa lama cun s'atza aintru / min. lepedha, leputza, leputzedha; partes de sa l.: màniga (a duas perras cun s'ànima o alcu de ferru in mesu, ribbadinos, anedhu de otone), frama (punta, ata, tolu), collu o truncu (su tretu inue sa frama est intrada apare cun sa màniga); l. de innestare = itl. innestatóio
Sinonimi e contrari
arrasoa,
brotzu,
lesòrgia,
istuzu
Modi di dire
csn:
segare, púnghere a l., acutare o arrodare sa l.; lepa a follu a brenti de isparedha o a folla de murta = lepa a frama larga meda; crezes de lepa: patadesa, guspinesa, arburesa; l. iscollada = lepa chi a fortza de l'impreare che abberit sa frama prus de comente depet, dorchíndhesi a daesegus; èssere una lepa (nadu de ccn.)= tramperi, fartzu, leperi; èssiri una mala lepa = prenus de rusas, de trampas
Frasi
fiat una lepa lussurgesa, de cussas a mànigu de corru e lama de atzàrgiu bàtiu e temperau in s'ollu ◊ sa màniga de sa lepa est incircada cun anedhu po fortalesa ◊ pro mànigas de lepa sos menzus corros sunt sos de murone, ma sos piús impitados sunt sos de su màsciu de elveghe
Cognomi e Proverbi
smb:
Lepedda, Leppedda
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
couteau à cran d'arrêt
Inglese
jack knife
Spagnolo
navaja
Italiano
coltèllo a serramànico
Tedesco
Klappmesser.
rasògia, rasòja , nf: arrasoa,
lesòrgia,
resòglia,
resoja,
resolza,
resòrgia,
resorza,
risoza Definizione
lepedha, aina fata cun d-una lama de ferru o de atzàrgiu, puntuda, fine e segante a una parte (atza) e grussa a s'àtera (tolu), incasciada cun sa coa firma in d-una màniga prus che àteru de ossu isperrada a una parte po serrare sa lama cun s'atza aintru: cussa de is braberis est a lama prus fine, a punta tundha, de grussària parívile / is partes de una resòrgia: sa frama o follu (ata, tolu, punta, coa), sa màniga (perras, arcu de ferru, ribbadinos, truncu, anedhu)/ resorja de mari = gragallu, genia de animali croxudu, longu, a duas perras (solen siliqua) chi assimbillant a su mànigu de una resoja
Sinonimi e contrari
brotzu,
istuzu,
lepa
Frasi
sas resorzas prus famadas sunt sas guspinesas, sas patadesas e arburesas ◊ pro cumprire su sestu de una resorza tocat a buscare e triballare su corru, su ferru, fàghere sa fiama e intrare apare sas duas partes
Terminologia scientifica
ans
Etimo
ltn.
rasoria
Traduzioni
Francese
couteau à cran d'arrêt,
rasoir
Inglese
razor,
claspknife
Spagnolo
navaja
Italiano
coltèllo a serramànico,
rasóio da barbière
Tedesco
Klappmesser.
sticàda , nf: isticada* Definizione
istichia, segada fata a lepedha, cropu de cosa puntuda (mescamente segante) giau a punghidura (ma fintzes s. de pei)
Sinonimi e contrari
arrasogiada,
istocada
Frasi
cussus si buscant una sticada de gortedhu a piturras, chi si ponint in mesu ◊ dona una sticada de istrúmbulu a su bòi!
Traduzioni
Francese
coup de couteau
Inglese
stab
Spagnolo
cuchillada
Italiano
coltellata
Tedesco
Messerstich.