intàca , nf, nm: intacu Definizione
síngia fata a incàsciu o marcada fintzes a tinta mescamente po singiale e cun critériu precisu (es. sas i. de s'istadea, de su metro, de su càlibbru); dannu a sa salude, a s'onore, vítziu puru
Sinonimi e contrari
tachedha
/
arragata,
incrasta,
incrava,
intatzu,
taca 2
/
aciàchidu,
màcia,
taca 3
/
peca
Modi di dire
csn:
fàghere i. in carchi faina o chistione = fai meda, produsi un'efetu chi si bit, mannu de si biri; rispòndhere a s'intacu = a puntinu, bene meda
Frasi
in s'istadea donzi intaca est chimbanta grammas, pesendhe a sa fine, e mesa líbbera a sa russa ◊ cadramissat fatendhe in terra tres palmos de intacu ◊ manos de atzàgliu mi ant prenu sa carena de intacos
2.
torramus in palas ca est proghendhe, chi oje ndhe picamus intacu mannu! ◊ no apo mai furadu e ne mi che cherzo pònnere cuss'intacu!
3.
bi ndhe faghet de intaca, cussu, seghendhe una roca a martedhu!…◊ bi ndhe faghet de intaca una criadura in totu cussa cosa de fàghere!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gravure,
égratignure,
entaille,
cran
Inglese
incision,
notch,
scratch
Spagnolo
incisión,
muesca,
tacha
Italiano
incisióne,
scalfitura,
tacca
Tedesco
Einschnitt,
Schramme,
Kerbe.
lèpa , nf Definizione
aina cun d-una lama puntuda e segante de atzàrgiu temperau, a màniga prus che àteru de corru cun isperradura in mesu po serrare sa lama cun s'atza aintru / min. lepedha, leputza, leputzedha; partes de sa l.: màniga (a duas perras cun s'ànima o alcu de ferru in mesu, ribbadinos, anedhu de otone), frama (punta, ata, tolu), collu o truncu (su tretu inue sa frama est intrada apare cun sa màniga); l. de innestare = itl. innestatóio
Sinonimi e contrari
arrasoa,
brotzu,
lesòrgia,
istuzu
Modi di dire
csn:
segare, púnghere a l., acutare o arrodare sa l.; lepa a follu a brenti de isparedha o a folla de murta = lepa a frama larga meda; crezes de lepa: patadesa, guspinesa, arburesa; l. iscollada = lepa chi a fortza de l'impreare che abberit sa frama prus de comente depet, dorchíndhesi a daesegus; èssere una lepa (nadu de ccn.)= tramperi, fartzu, leperi; èssiri una mala lepa = prenus de rusas, de trampas
Frasi
fiat una lepa lussurgesa, de cussas a mànigu de corru e lama de atzàrgiu bàtiu e temperau in s'ollu ◊ sa màniga de sa lepa est incircada cun anedhu po fortalesa ◊ pro mànigas de lepa sos menzus corros sunt sos de murone, ma sos piús impitados sunt sos de su màsciu de elveghe
Cognomi e Proverbi
smb:
Lepedda, Leppedda
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
couteau à cran d'arrêt
Inglese
jack knife
Spagnolo
navaja
Italiano
coltèllo a serramànico
Tedesco
Klappmesser.
rasògia, rasòja , nf: arrasoa,
lesòrgia,
resòglia,
resoja,
resolza,
resòrgia,
resorza,
risoza Definizione
lepedha, aina fata cun d-una lama de ferru o de atzàrgiu, puntuda, fine e segante a una parte (atza) e grussa a s'àtera (tolu), incasciada cun sa coa firma in d-una màniga prus che àteru de ossu isperrada a una parte po serrare sa lama cun s'atza aintru: cussa de is braberis est a lama prus fine, a punta tundha, de grussària parívile / is partes de una resòrgia: sa frama o follu (ata, tolu, punta, coa), sa màniga (perras, arcu de ferru, ribbadinos, truncu, anedhu)/ resorja de mari = gragallu, genia de animali croxudu, longu, a duas perras (solen siliqua) chi assimbillant a su mànigu de una resoja
Sinonimi e contrari
brotzu,
istuzu,
lepa
Frasi
sas resorzas prus famadas sunt sas guspinesas, sas patadesas e arburesas ◊ pro cumprire su sestu de una resorza tocat a buscare e triballare su corru, su ferru, fàghere sa fiama e intrare apare sas duas partes
Terminologia scientifica
ans
Etimo
ltn.
rasoria
Traduzioni
Francese
couteau à cran d'arrêt,
rasoir
Inglese
razor,
claspknife
Spagnolo
navaja
Italiano
coltèllo a serramànico,
rasóio da barbière
Tedesco
Klappmesser.
segúra 1 , nf: sigura Definizione
in is armas, genia de butone o àteru chi, segundhu comente si ponet, impedit de isparare
Traduzioni
Francese
cran d'arrêt
Inglese
safety catch
Spagnolo
fiador,
seguro
Italiano
sicura
Tedesco
Sicherung.