calpída , nf: carpida,
caspida,
crapia,
crapida Definizione
aperta, segada, tzacada in sa linna, in sa terra sicada, o àteru de tostau; genia de segada chi si faet in d-una o in ambas origas de un'animale po sinnu: si faet isperrandho s'origa de sa punta a mesu, ma chentza che ndhe segare nudha
Sinonimi e contrari
abberta,
calpidura,
carfidura,
secada,
trapada
/
carfia,
intaca,
supada,
trapada
Frasi
sa terra est totu calpidas, comente est dae meda chentza pròere ◊ s'abba de sa carpida la bufo ca est bona
2.
sa robba mia zughet a sinnu carpidas ambas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
incision,
fente
Inglese
incision
Spagnolo
corte,
hendidura
Italiano
incisióne,
fessura
Tedesco
Einschnitt.
incànsciu , nm: incàscinu,
incàsciu,
incàssiu Definizione
genia de buidu fatu apostadamente (in linna, pedra, metallos o àteru) o naturale (de un’arremu de sa carena) inue intrat apare un’àtera parte fata a cunforma a su buidu, cosas diferentes chi portant s’una su chi mancat a s’àtera a manera de allobare bene impare
Sinonimi e contrari
incartu 1,
incastru,
intassu,
mortisa
/
amadura,
apigiadura,
incasciadura
Modi di dire
csn:
i. de sos ossos = innujadolzu; i. de sas dentes = càncara, su boidedhu, in s'ossu de sa barra, ue est ficada sa dente; i. de s'ogu = chea o calanca de s'ógiu; èssere a i. = intrare bene apare, torrare zustos; a l'as s'incàsciu!… = ses diaderus cumbintu chi…, tenis s'idea fissa chi…
Frasi
in coru fai un'incàsciu e poniminci su coru!
2.
su mare si altzat e si falat e torrat a s'incànsciu sou
3.
a l'as s'incàsciu, tue, chi cussa fémina est bella!…
Etimo
ctl., spn.
encaix
Traduzioni
Francese
assemblage,
emboîture,
creux
Inglese
dap
Spagnolo
encaje
Italiano
incastro,
incavo
Tedesco
Einschnitt,
Vertiefung.
incràsta , nf Definizione
genia de segada o síngia chi si faet lassandho coment'e unu canaledhu; genia de buidedhu tra duas o prus cosas
Sinonimi e contrari
imbaga,
intaca,
tachedha
Traduzioni
Francese
entaille,
encoche
Inglese
notch
Spagnolo
acanaladura,
ranura
Italiano
intacco,
scanalatura
Tedesco
Einschnitt,
Auskehlung.
incràva , nf Definizione
genia de segada manna po fàere a incàsciu calecuna cosa
Sinonimi e contrari
arragata,
intaca,
intatzu,
taca 2
/
angina,
argadóriu,
àrgheda,
elgatzu,
gàrgaru,
incartzu,
ràglia 1
Terminologia scientifica
fst
Etimo
ctl.
enclava
Traduzioni
Francese
entaille,
jable
Inglese
notch,
croze
Spagnolo
gárgol,
jable
Italiano
intaccatura,
caprúggine
Tedesco
Einschnitt,
Gargel.
intàca , nf, nm: intacu Definizione
síngia fata a incàsciu o marcada fintzes a tinta mescamente po singiale e cun critériu precisu (es. sas i. de s'istadea, de su metro, de su càlibbru); dannu a sa salude, a s'onore, vítziu puru
Sinonimi e contrari
tachedha
/
arragata,
incrasta,
incrava,
intatzu,
taca 2
/
aciàchidu,
màcia,
taca 3
/
peca
Modi di dire
csn:
fàghere i. in carchi faina o chistione = fai meda, produsi un'efetu chi si bit, mannu de si biri; rispòndhere a s'intacu = a puntinu, bene meda
Frasi
in s'istadea donzi intaca est chimbanta grammas, pesendhe a sa fine, e mesa líbbera a sa russa ◊ cadramissat fatendhe in terra tres palmos de intacu ◊ manos de atzàgliu mi ant prenu sa carena de intacos
2.
torramus in palas ca est proghendhe, chi oje ndhe picamus intacu mannu! ◊ no apo mai furadu e ne mi che cherzo pònnere cuss'intacu!
3.
bi ndhe faghet de intaca, cussu, seghendhe una roca a martedhu!…◊ bi ndhe faghet de intaca una criadura in totu cussa cosa de fàghere!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gravure,
égratignure,
entaille,
cran
Inglese
incision,
notch,
scratch
Spagnolo
incisión,
muesca,
tacha
Italiano
incisióne,
scalfitura,
tacca
Tedesco
Einschnitt,
Schramme,
Kerbe.
trapàda , nf Definizione
su trapare; segada o tzacada chi si faet e gurtedhu apostadamente a s'olia de cunfetu po dha pònnere a indrucare impresse, o chi si faet a sola in cosas tostadas, comente sicant o àteru (es. fintzes in sa carre, in sa pedhe po su fritu)
Sinonimi e contrari
calpida,
secada,
tachedhada,
trapadura,
trapu
Frasi
a s'olia de cufetu si li faghet unas bàtoro trapadas e si ponet a modhe in abba a indurcare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
incision
Inglese
incision
Spagnolo
incisión
Italiano
incisióne,
intàglio
Tedesco
Einschnitt.
trapadúra , nf Definizione
su trapare; su trapai; genia de segada, de aperta, de istampu, fintzes puntu de ricamu (t. a àrgias, a culurgionedhos, de filei a naischedhas, a s'ingresa)
Sinonimi e contrari
secada,
trapada
/
istampadura
Frasi
zughet sos pes insambentados dae sas trapaduras de sos zelones
Etimo
ctl.
trepadura
Traduzioni
Francese
fente,
coupure
Inglese
notch,
piercing
Spagnolo
incisión,
agujero
Italiano
incisióne,
strafóro
Tedesco
Einschnitt,
Bohrung.