aciuvàu , pps, agt Definizione
de aciuvai; chi ch'est afundhau, intrau a mesu, abbasciau, chi faet a cofu
Sinonimi e contrari
infossau
2.
portat is cantrexus aciuvaus, is ogus aciuvaus
Traduzioni
Francese
enfoncé,
coulé,
creux,
enfoncé
Inglese
ditched,
embedded,
hollowed out
Spagnolo
hundido,
ahuecado
Italiano
affondato,
infossato,
incavato
Tedesco
versunken,
eingesunken.
agionedhàdu , pps, agt: ajonedhadu Definizione
de agionedhare; chi est giumburudu che agionedha
Sinonimi e contrari
abbajonadu,
allachedhadu,
atortiau
| ctr.
ladu,
ténneru
Traduzioni
Francese
creusé (p.p.),
creux (adj.),
bossu,
tordu
Inglese
humpbacked,
sunken,
crooked
Spagnolo
ahuecado
Italiano
incavato,
gòbbo
Tedesco
ausgehölt,
buckelig.
cafúdu , agt: cofudu,
cufudu Definizione
chi est a tuvu, imbuidau, istuvonau, nau mescamente de truncos mannos de matas / àlbure cafudu, mata cafuda; terudha cofuda = terudha tupada
Sinonimi e contrari
acogalzadu,
burgutu,
caudu,
copudu,
fungudu,
putudu,
tufudu
| ctr.
prenu
Frasi
custu est unu pratu cofudu de ferru martau ◊ ant fatu unu tofu cufudu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creux,
profond
Inglese
sunken
Spagnolo
hueco
Italiano
incavato,
profóndo
Tedesco
hohl,
tief.
caúdu , nm, agt Definizione
buidu de una mata; chi est buidu / una dente cauda = dente mantzada, buida, tuvuda, guasta; monte caudu, élighe cauda = chi dhue at buidos mannos, grutas
Sinonimi e contrari
bódiu,
tuva
/
cafudu,
tufudu
| ctr.
pienu
2.
in domo de tiu Sanna bidei sos fizos manighendhe a caudu, a mossos mannos ◊ su tempus impressadu manighendhe a caudu colat deretu ◊ a caudu a caudu su tempus si mànigat a tie!
Etimo
ltn.
cavus
Traduzioni
Francese
creux,
vide
Inglese
hollow
Spagnolo
hueco
Italiano
vuòto,
incavato
Tedesco
leer,
hohl.
incànsciu , nm: incàscinu,
incàsciu,
incàssiu Definizione
genia de buidu fatu apostadamente (in linna, pedra, metallos o àteru) o naturale (de un’arremu de sa carena) inue intrat apare un’àtera parte fata a cunforma a su buidu, cosas diferentes chi portant s’una su chi mancat a s’àtera a manera de allobare bene impare
Sinonimi e contrari
incartu 1,
incastru,
intassu,
mortisa
/
amadura,
apigiadura,
incasciadura
Modi di dire
csn:
i. de sos ossos = innujadolzu; i. de sas dentes = càncara, su boidedhu, in s'ossu de sa barra, ue est ficada sa dente; i. de s'ogu = chea o calanca de s'ógiu; èssere a i. = intrare bene apare, torrare zustos; a l'as s'incàsciu!… = ses diaderus cumbintu chi…, tenis s'idea fissa chi…
Frasi
in coru fai un'incàsciu e poniminci su coru!
2.
su mare si altzat e si falat e torrat a s'incànsciu sou
3.
a l'as s'incàsciu, tue, chi cussa fémina est bella!…
Etimo
ctl., spn.
encaix
Traduzioni
Francese
assemblage,
emboîture,
creux
Inglese
dap
Spagnolo
encaje
Italiano
incastro,
incavo
Tedesco
Einschnitt,
Vertiefung.
incheàdu , pps, agt Definizione
de incheare; fatu a chea, coment'e fatu a fossu
Sinonimi e contrari
ischeadu
/
incolonconau
2.
gighet sos ojos incheados
Traduzioni
Francese
creux
Inglese
hollowed out,
hollow
Spagnolo
hundido
Italiano
incavato
Tedesco
ausgehöhlt.
isaminaméntu , nm: isanimamentu Definizione
ischinnitzu de istògomo de chie est arrefinau de su fàmene, genia de fàmene, de apititu forte o chi s'intendhet forte
Sinonimi e contrari
afinamentu,
afinu,
fàmene,
francusina,
isanimadura,
sfinighimentu
Frasi
sa mammaluca mi gustabat ma apustis mi picabat a isanimamentu ◊ zuto su coro andhendhemindhe de s'isanimamentu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creux à l'estomac
Inglese
pangs of hunger
Spagnolo
languidez de estómago
Italiano
languóre di stòmaco
Tedesco
Gefühl der Leere im Magen.
issilicàre , vrb Definizione
sentire o àere coment'e fàmene, isanimamentu, afinamentu de ànima
Sinonimi e contrari
schinitzai
Traduzioni
Francese
avoir l'estomac creux
Inglese
to feel hungry
Spagnolo
tener hambre
Italiano
sentire languóre,
fame
Tedesco
Hunger haben.
mortísa , nf Definizione
istuvonadura in su linnàmene po nche incasciare àteru orrugu de linnàmene trebballau
Sinonimi e contrari
incàsciu,
incastru,
intassu,
stuvioni
Frasi
seu cument'e mortisa de granitu a s'incàsciu
Etimo
itl.
mortisa
Traduzioni
Francese
creux,
cavité,
emboîture
Inglese
dap,
cavity
Spagnolo
encaje,
mortaja
Italiano
incavo,
incastro
Tedesco
Aushöhlung,
Vertiefung.
presète, presétu , nm Definizione
buidu aintru de is montes, in is orrocas, inue apaulat s'abba; logu serrau
Sinonimi e contrari
alabatu 1,
lutone 1,
prodessu
Frasi
sos presetos s'iscontzant in códulas istérrias a lecucu in su riu ◊ bi at presetes mannos chi b'istat mizas de metros cubbos de abba ◊ bos lavates in sos presetos
Traduzioni
Francese
cuvette,
creux
Inglese
basin
Spagnolo
cuenca
Italiano
cónca rocciósa
Tedesco
felsige Mulde,
felsiger Kessel.
stubíu , agt: stuviu Sinonimi e contrari
bódiu,
tuvu
/
aciuvau,
cafudu
| ctr.
pienu
Traduzioni
Francese
creux
Inglese
hollow
Spagnolo
hueco
Italiano
cavo
Tedesco
hohl.
trevúcu , agt: truvucu,
tuvucu Definizione
chi calat a fundhu, nau mescamente de su buidu de un'istrégiu, de pratu, de putzos e àteru
Sinonimi e contrari
devucu,
fosciudu,
fungudu,
preputu,
tofuncu,
truvudu
Modi di dire
csn:
putu tuvucu, raighinas tuvucas = fungudu, fungudas, chi falant a fundhu meda; drommire a tuvucu = a sonnu surtu; terra t. = a pizu russu
Frasi
su putu est truvucu ◊ su putu est tuvucu deghe metros ◊ custa est una córvula tuvuca ◊ as fatu surcos tropu truvucos
2.
su sou est unu dolore trevucu
3.
no li servit frensada e ne brenusu e dormit a tuvucu, a bentre in susu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creux,
profond
Inglese
deep
Spagnolo
hondo
Italiano
fóndo,
profóndo
Tedesco
tief.
tufúdu , agt: tuvudu,
tuvutu Definizione
chi est totu a tuvas, a tuvu, a buidedhos o fintzes a buidu mannu (nau de ebrúgiu, es. fenugu de ortu, chi at pérdiu abba, béciu, passau); nau de istrégiu, chi che portat su fundhu in bàsciu, chi est a costaos artos; nau de fémina, chi no impríngiat, chi no faet fígios
Sinonimi e contrari
acogalzadu,
cafudu,
copudu,
putudu
/
mantzadu
/
bóidu,
cambarau,
stuvau,
túvaru,
tuvatu,
tuvonadu,
tuvonatu,
tuvu
/
cdh. pulciosu
/
bíciu
| ctr.
pienu
Frasi
cust'arraiga est tuvuda ◊ zughet una dente tufuda ◊ dhoi at una mata manna totu tuvuda ◊ un'istrasura de abba dh'at custrinta a si aprigare in d-unu crecu tuvudu
3.
cun totu is féminas chi at praticau no at tentu unu fillu: mi narat s'idea ca fiat povintzas tuvudu! ◊ totus pentzànt chi femu tuvuda, e invècias immoi seu príngia!
4.
cussu at a portai fintzas su ciorbedhu tuvudu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creux,
filandreux,
fibreux
Inglese
hollow,
stringy,
thready
Spagnolo
hueco,
fibroso
Italiano
cavo,
stoppóso,
fibróso
Tedesco
ausgehöhlt,
faserig.
túvu , nm, agt Definizione
logu o tretu buidu, prus che àteru aintru de calecuna cosa ma no fatu apostadamente; sa càscia de su petus ue, in sa carena, dhue funt is prumones e su coro; chi est fatu a buidu, a buidedhos; nau de logu, afallamentu abbasciamentu mannu in su terrenu / bardu t. = cardu cun sa parte de mesu buida, a bisura de canna
Sinonimi e contrari
tuva
/
bóidu,
stuviu,
tufudu,
túvinu,
tuvonadu,
tuvonatu
Frasi
tuvu de saucu ◊ apo chircadu in matas, tuvos e carrarzos
2.
bi at àlvures tuvas ◊ deo in sa terra tuva beto sa vena e olzu in terra sútile e renalza
Etimo
ltn.
*tufus
Traduzioni
Francese
creux,
cavité
Inglese
hollow
Spagnolo
hueco
Italiano
cavo,
cavità
Tedesco
ausgehöhlt,
Höhlung.
zúnta , nf: giunta* Definizione
is manos postas impare cun is pódhighes bene acostios apare coment'e a fàere una conchedha o cíchera a pigare cosa; sa cosa chi cabet in is manos postas deasi
Sinonimi e contrari
farrancada
Frasi
dàemi una zunta de méndhula, de olia, de cariasa ◊ leare sa cosa a zuntas ◊ in sa funtana at bufadu s'abba a zuntas ca no bi aiat isterzu a umprire
Traduzioni
Francese
creux de mains
Inglese
double-handful
Spagnolo
hueco de la mano,
almorzada
Italiano
giumèlla
Tedesco
zwei Handvoll.