aconculedhàre , vrb Definizione
fàere a cónculu, aciuvai, fàere a fossu, nau de is ogos, de is trempas
Sinonimi e contrari
aconcuare,
indevucare,
istuvucare,
tuvucare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creuser
Inglese
to hollow out
Spagnolo
hundirse los ojos
Italiano
incavarsi (détto degli òcchi,
delle guance)
Tedesco
einfallen (für Wangen,
nau po is trempas),
tiefliegen (für Augen,
nau po is ogus).
afallàda , nf Definizione
mescamente in su terrenu, tretu coment'e a fossu pagu pagu, unu paris prus bàsciu de su logu totu a inghíriu coment'e chi si siat abbasciau a incracadura
Sinonimi e contrari
afalladura
2.
sa praga in sa pedhe comente at sanadu at lassadu un'afallada
Traduzioni
Francese
dépression,
affaissement
Inglese
hollow
Spagnolo
hundimiento,
depresión
Italiano
avvallatura,
depressióne
Tedesco
Senkung.
afalladúra , nf Definizione
su afallare, fintzes tretu de terrenu afalladu (mescamente si est terra betada, móvia, o si at cédiu de asuta faendho unu pagu a fossu inue dhu faet a tretos comente si ndhe biet in is istradas noas)
Sinonimi e contrari
affallada,
forada
/
abbasciamentu
Traduzioni
Francese
dépression,
affaissement
Inglese
hollow
Spagnolo
hundimiento,
depresión
Italiano
avvallatura,
avvallaménto
Tedesco
Senkung.
afallàre , vrb Definizione
si narat de sa terra móvia, e de cosas deasi, chi si calant, si abbàsciant comente apomentant
Frasi
comente proet, sa terra arada si afallat ◊ si lu leas a sachedhadura, su sacu, sa cosa afallat e bi ndhe cabet de prus ◊ su rumore at afallau ◊ in su tretu chi est fata cun terra betada (acurtzu a sos pontinos) s'istrada afallat, si che abbàssiat
Traduzioni
Francese
s'affaisser
Inglese
to hollow,
to cram
Spagnolo
hundirse
Italiano
avvallarsi,
costipare
Tedesco
einsinken.
càfa , nf, nm: cafu,
gafu Definizione
genia de aperta, de fossu, in su terrenu o in calecuna cosa
Sinonimi e contrari
calanca,
calancolu,
imbaga,
percolu,
tuvedha
Modi di dire
csn:
cafu de àrbure = tuvedha, bóidu in su truncu; pònniri su pei in cafa = pònnere su pè in bóidu, trambucare
Traduzioni
Francese
cavité
Inglese
hollow
Spagnolo
cavidad
Italiano
cavità
Tedesco
Höhle.
caúdu , nm, agt Definizione
buidu de una mata; chi est buidu / una dente cauda = dente mantzada, buida, tuvuda, guasta; monte caudu, élighe cauda = chi dhue at buidos mannos, grutas
Sinonimi e contrari
bódiu,
tuva
/
cafudu,
tufudu
| ctr.
pienu
2.
in domo de tiu Sanna bidei sos fizos manighendhe a caudu, a mossos mannos ◊ su tempus impressadu manighendhe a caudu colat deretu ◊ a caudu a caudu su tempus si mànigat a tie!
Etimo
ltn.
cavus
Traduzioni
Francese
creux,
vide
Inglese
hollow
Spagnolo
hueco
Italiano
vuòto,
incavato
Tedesco
leer,
hohl.
conculínu , agt Definizione
nau de cosa fata a fossu, mescamente tundhu, cun sa parte buida aintru
Sinonimi e contrari
copudu,
cunculutzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
concave
Inglese
hollow
Spagnolo
cóncavo
Italiano
còncavo
Tedesco
konkav.
cunculútzu , agt: cungullutu Definizione
nau de cosa fata a fossu, mescamente tundhu, cun sa parte cofuda aintru
Sinonimi e contrari
cafudu,
conculinu,
copudu,
pojútulu,
putudu,
tufudu
| ctr.
còrcobe,
cucurúciu,
cucurudu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
concave
Inglese
hollow
Spagnolo
cóncavo
Italiano
còncavo
Tedesco
konkav.
devucàre , vrb Definizione
fàere cofuda una cosa, istuvonare a fundhu
Sinonimi e contrari
afungurai,
aprofundai,
aprofundhire,
indevucare,
istuvucare,
stuvulai,
tuvucare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creuser
Inglese
to hollow out
Spagnolo
cavar
Italiano
incavare
Tedesco
aushöhlen.
incheàdu , pps, agt Definizione
de incheare; fatu a chea, coment'e fatu a fossu
Sinonimi e contrari
ischeadu
/
incolonconau
2.
gighet sos ojos incheados
Traduzioni
Francese
creux
Inglese
hollowed out,
hollow
Spagnolo
hundido
Italiano
incavato
Tedesco
ausgehöhlt.
indevucàre , vrb: irdevucare Definizione
istuvionare, fàere prus tuvuda una cosa coment'e pigandho o bogandho de su fundu, abbasciandho su fundhu
Sinonimi e contrari
afungurai,
aprofundai,
aprofundhire,
devucare,
irfungudare,
istuvucare,
stuvonai,
stuvulai,
tuvucare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
approfondir,
creuser,
caver
Inglese
to hollow out
Spagnolo
ahuecar
Italiano
approfondire,
incavare
Tedesco
tiefer machen,
aushöhlen.
ischeàre , vrb: ischejare,
ischiare 1 Definizione
pigare e bogare de sa chea, o fintzes fàere su fossu coment'e a iscartadura po ndhe bogare una mata de fundhu; fàere coment'e unu fossu segandho a tundhu (de s'orrobba, de sa pasta téndhia o àteru) coment'e intrandhoche a mesu e torrandho a s'oru po dhi giare una forma, coment'e a cuidu, a curva (es. po fàere s'inghíriu de su tzugu, de su codhu, in bestimentu: is malloredhos – macarrones tundhos – s'ischeant a istrecadura cun su pódhighe mannu)/ i. un'imbreaghera = scexiai
Sinonimi e contrari
incheare,
ischifire,
scotai
Frasi
s'ischeat su carbone ◊ si li est alluta sa piatza belle e pronta a ischejare ◊ est andhau a ischejare sa chisina, in sa piatza brusiada
2.
su tretu de su suircu e de su trugu s'ischeat, in sa robba, pro chi su traste potat rúere menzus ◊ su piu cheret ischeadu a rodilla pro lu fàghere a bicos ◊ amus fatu macarrones tundhos ischeados a manu ◊ pisedhos, deo los ischio, sos macarrones, e bois los abberides e los cumponides chi no essat s'unu dae s'àteru! ◊ sos macarrones tundhos s'ischeant cun sa mata de su pódhighe mannu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creuser,
donner une forme
Inglese
to hollow out,
to shape
Spagnolo
ahuecar,
cortar dando una forma
Italiano
incavare,
sagomare
Tedesco
aushöhlen,
modellieren.
istuvucàre , vrb Definizione
fàere tuvudu, tuvucu, o de prus
Sinonimi e contrari
afungurai,
aprofundai,
aprofundhire,
devucare,
indevucare,
irfungudare,
stuvulai,
tuvucare
Frasi
sos antigos ant istuvucadu sas rocas pro bi pònnere sos mortos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creuser
Inglese
to hollow out
Spagnolo
ahuecar
Italiano
incavare,
scavare
Tedesco
aushöhlen,
graben.
stubíu , agt: stuviu Sinonimi e contrari
bódiu,
tuvu
/
aciuvau,
cafudu
| ctr.
pienu
Traduzioni
Francese
creux
Inglese
hollow
Spagnolo
hueco
Italiano
cavo
Tedesco
hohl.
stuviòni , nm Definizione
istampu mannu fintzes calanca de muru
Sinonimi e contrari
mortisa,
stuviolu,
tuviolu,
stuvuladura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cavité
Inglese
hollow
Spagnolo
cavidad,
hueco
Italiano
incavatura,
incavo
Tedesco
Aushöhlung.
tufúdu , agt: tuvudu,
tuvutu Definizione
chi est totu a tuvas, a tuvu, a buidedhos o fintzes a buidu mannu (nau de ebrúgiu, es. fenugu de ortu, chi at pérdiu abba, béciu, passau); nau de istrégiu, chi che portat su fundhu in bàsciu, chi est a costaos artos; nau de fémina, chi no impríngiat, chi no faet fígios
Sinonimi e contrari
acogalzadu,
cafudu,
copudu,
putudu
/
mantzadu
/
bóidu,
cambarau,
stuvau,
túvaru,
tuvatu,
tuvonadu,
tuvonatu,
tuvu
/
cdh. pulciosu
/
bíciu
| ctr.
pienu
Frasi
cust'arraiga est tuvuda ◊ zughet una dente tufuda ◊ dhoi at una mata manna totu tuvuda ◊ un'istrasura de abba dh'at custrinta a si aprigare in d-unu crecu tuvudu
3.
cun totu is féminas chi at praticau no at tentu unu fillu: mi narat s'idea ca fiat povintzas tuvudu! ◊ totus pentzànt chi femu tuvuda, e invècias immoi seu príngia!
4.
cussu at a portai fintzas su ciorbedhu tuvudu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creux,
filandreux,
fibreux
Inglese
hollow,
stringy,
thready
Spagnolo
hueco,
fibroso
Italiano
cavo,
stoppóso,
fibróso
Tedesco
ausgehöhlt,
faserig.
túvu , nm, agt Definizione
logu o tretu buidu, prus che àteru aintru de calecuna cosa ma no fatu apostadamente; sa càscia de su petus ue, in sa carena, dhue funt is prumones e su coro; chi est fatu a buidu, a buidedhos; nau de logu, afallamentu abbasciamentu mannu in su terrenu / bardu t. = cardu cun sa parte de mesu buida, a bisura de canna
Sinonimi e contrari
tuva
/
bóidu,
stuviu,
tufudu,
túvinu,
tuvonadu,
tuvonatu
Frasi
tuvu de saucu ◊ apo chircadu in matas, tuvos e carrarzos
2.
bi at àlvures tuvas ◊ deo in sa terra tuva beto sa vena e olzu in terra sútile e renalza
Etimo
ltn.
*tufus
Traduzioni
Francese
creux,
cavité
Inglese
hollow
Spagnolo
hueco
Italiano
cavo,
cavità
Tedesco
ausgehöhlt,
Höhlung.
tuvucàre , vrb Definizione
fàere tuvudu, fundhudu
Sinonimi e contrari
afungurai,
aprofundai,
aprofundhire,
devucare,
indevucare,
istuvucare,
stuvulai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creuser
Inglese
to hollow out
Spagnolo
ahuecar
Italiano
incavare,
approfondire
Tedesco
aushöhlen.