calpída , nf: carpida, caspida, crapia, crapida Definitzione aperta, segada, tzacada in sa linna, in sa terra sicada, o àteru de tostau; genia de segada chi si faet in d-una o in ambas origas de un'animale po sinnu: si faet isperrandho s'origa de sa punta a mesu, ma chentza che ndhe segare nudha Sinònimos e contràrios abberta, calpidura, carfidura, secada, trapada / carfia, intaca, supada, trapada Frases sa terra est totu calpidas, comente est dae meda chentza pròere ◊ s'abba de sa carpida la bufo ca est bona 2. sa robba mia zughet a sinnu carpidas ambas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu incision, fente Ingresu incision Ispagnolu corte, hendidura Italianu incisióne, fessura Tedescu Einschnitt.
incànsciu , nm: incàscinu, incàsciu, incàssiu Definitzione genia de buidu fatu apostadamente (in linna, pedra, metallos o àteru) o naturale (de un’arremu de sa carena) inue intrat apare un’àtera parte fata a cunforma a su buidu, cosas diferentes chi portant s’una su chi mancat a s’àtera a manera de allobare bene impare Sinònimos e contràrios incartu 1, incastru, intassu, mortisa / amadura, apigiadura, incasciadura Maneras de nàrrere csn: i. de sos ossos = innujadolzu; i. de sas dentes = càncara, su boidedhu, in s'ossu de sa barra, ue est ficada sa dente; i. de s'ogu = chea o calanca de s'ógiu; èssere a i. = intrare bene apare, torrare zustos; a l'as s'incàsciu!… = ses diaderus cumbintu chi…, tenis s'idea fissa chi… Frases in coru fai un'incàsciu e poniminci su coru! 2. su mare si altzat e si falat e torrat a s'incànsciu sou 3. a l'as s'incàsciu, tue, chi cussa fémina est bella!… Ètimu ctl., spn. encaix Tradutziones Frantzesu assemblage, emboîture, creux Ingresu dap Ispagnolu encaje Italianu incastro, incavo Tedescu Einschnitt, Vertiefung.
incràsta , nf Definitzione genia de segada o síngia chi si faet lassandho coment'e unu canaledhu; genia de buidedhu tra duas o prus cosas Sinònimos e contràrios imbaga, intaca, tachedha Tradutziones Frantzesu entaille, encoche Ingresu notch Ispagnolu acanaladura, ranura Italianu intacco, scanalatura Tedescu Einschnitt, Auskehlung.
incràva , nf Definitzione genia de segada manna po fàere a incàsciu calecuna cosa Sinònimos e contràrios arragata, intaca, intatzu, taca 2 / angina, argadóriu, àrgheda, elgatzu, gàrgaru, incartzu, ràglia 1 Terminologia iscientìfica fst Ètimu ctl. enclava Tradutziones Frantzesu entaille, jable Ingresu notch, croze Ispagnolu gárgol, jable Italianu intaccatura, caprúggine Tedescu Einschnitt, Gargel.
intàca , nf, nm: intacu Definitzione síngia fata a incàsciu o marcada fintzes a tinta mescamente po singiale e cun critériu precisu (es. sas i. de s'istadea, de su metro, de su càlibbru); dannu a sa salude, a s'onore, vítziu puru Sinònimos e contràrios tachedha / arragata, incrasta, incrava, intatzu, taca 2 / aciàchidu, màcia, taca 3 / peca Maneras de nàrrere csn: fàghere i. in carchi faina o chistione = fai meda, produsi un'efetu chi si bit, mannu de si biri; rispòndhere a s'intacu = a puntinu, bene meda Frases in s'istadea donzi intaca est chimbanta grammas, pesendhe a sa fine, e mesa líbbera a sa russa ◊ cadramissat fatendhe in terra tres palmos de intacu ◊ manos de atzàgliu mi ant prenu sa carena de intacos 2. torramus in palas ca est proghendhe, chi oje ndhe picamus intacu mannu! ◊ no apo mai furadu e ne mi che cherzo pònnere cuss'intacu! 3. bi ndhe faghet de intaca, cussu, seghendhe una roca a martedhu!…◊ bi ndhe faghet de intaca una criadura in totu cussa cosa de fàghere!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gravure, égratignure, entaille, cran Ingresu incision, notch, scratch Ispagnolu incisión, muesca, tacha Italianu incisióne, scalfitura, tacca Tedescu Einschnitt, Schramme, Kerbe.
trapàda , nf Definitzione su trapare; segada o tzacada chi si faet e gurtedhu apostadamente a s'olia de cunfetu po dha pònnere a indrucare impresse, o chi si faet a sola in cosas tostadas, comente sicant o àteru (es. fintzes in sa carre, in sa pedhe po su fritu) Sinònimos e contràrios calpida, secada, tachedhada, trapadura, trapu Frases a s'olia de cufetu si li faghet unas bàtoro trapadas e si ponet a modhe in abba a indurcare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu incision Ingresu incision Ispagnolu incisión Italianu incisióne, intàglio Tedescu Einschnitt.
trapadúra , nf Definitzione su trapare; su trapai; genia de segada, de aperta, de istampu, fintzes puntu de ricamu (t. a àrgias, a culurgionedhos, de filei a naischedhas, a s'ingresa) Sinònimos e contràrios secada, trapada / istampadura Frases zughet sos pes insambentados dae sas trapaduras de sos zelones Ètimu ctl. trepadura Tradutziones Frantzesu fente, coupure Ingresu notch, piercing Ispagnolu incisión, agujero Italianu incisióne, strafóro Tedescu Einschnitt, Bohrung.