àssa 1 , nf: ata,
atza Definizione
sa parte segante de una ferramenta, ue custa si torrat a unu filu fine fine; oru, tretu ue acabbat unu paris (o logu sétidu, ciciu) chi totinduna si che abbàsciat, nau de logu de monte, oru artu de mare, oru de erriu, ma fintzes de una pedra, de una tàula e cosas deasi; fritu meda, chi paret chi punghet, ispirtit
Sinonimi e contrari
tàgliu
/
oru
/
bica,
trempa
/
fritu
| ctr.
tolu
Modi di dire
csn:
bogare s'ata a una forramenta = acutzai o fintzas mallai un'aina a manera chi s'atza arresurtit prus fini e seghit; s'ata de sa die = faghindhe die, orbescendi; s'ata de sa còscia = s'ímbena; pònnere de ata = (nadu de pedra, matone o àteru de gai, prus largu chi no russu) cun s'ala larga a fàghere fatzada, a zisa de aina seghendhe; passai de atza = colare de fiancu, ispostèndhesi a destra o a manca chentza si zirare; pònneresi de ata = cadredhare, fàghere su rempellu; castiaisí a perra de atza = a cul'e ogu, male; atza de arriu, de mari, de istrexu = oru de riu, de mare, de isterzu; èssere, istare atza a… = acanta a…; camminai, passai atza atza de… = colare ororu de…; pònneresi atza = bogai sa faci, pigai coràgiu e fuedhai o fai chentza bregúngia
Frasi
s'ata de sa bistrale, de sa farche, de su fartzone, de sa lepa ◊ s'ispada durlindana in forte est fata chi cantu prus la corpo bogat s'ata! (M.Murenu)◊ at bogau s'atza a is ferrus
2.
s'ata de s'adhe, de s'orizonte, de su muru, atza de mari, de riu, de roca, de zannile, de sa roca, de monte ◊ su cucu fit cantendhe in d-un'ata de nae ◊ candho che sezis in cudh'ata, imbucade sos canes a ndhe suguzare sos porcrabos ◊ fut lómpiu a s'oru de s'atza e si fut incrarau ◊ medas si nci fuant iscutus de s'atza
3.
est tirendhe un'atighedha de travuntana… sos pes arressos los leat s'astrau!
4.
est nendhe machines de punta e de ata
5.
ísci s'ebba, candho mai ti mi pones goi de ata?!
6.
m'apo postu atza e semus intradas in arregionamentu
Cognomi e Proverbi
smb:
Atza, Atzas
Etimo
ltn.
*acia
Traduzioni
Francese
fil tranchant
Inglese
edge
Spagnolo
corte,
filo
Italiano
filo tagliènte,
tàglio
Tedesco
Schneide.
calpída , nf: carpida,
caspida,
crapia,
crapida Definizione
aperta, segada, tzacada in sa linna, in sa terra sicada, o àteru de tostau; genia de segada chi si faet in d-una o in ambas origas de un'animale po sinnu: si faet isperrandho s'origa de sa punta a mesu, ma chentza che ndhe segare nudha
Sinonimi e contrari
abberta,
calpidura,
carfidura,
secada,
trapada
/
carfia,
intaca,
supada,
trapada
Frasi
sa terra est totu calpidas, comente est dae meda chentza pròere ◊ s'abba de sa carpida la bufo ca est bona
2.
sa robba mia zughet a sinnu carpidas ambas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
incision,
fente
Inglese
incision
Spagnolo
corte,
hendidura
Italiano
incisióne,
fessura
Tedesco
Einschnitt.
chíltzina , nf Definizione
su che ndhe segare un'orrugu, de calecuna cosa, incurtzadura
Sinonimi e contrari
irmíngua,
mímina,
sméngua
Frasi
no mi fetas sa chíltzina: ischia chi fint batoschentos e como mi naras chi sunt treghentos!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
déchet,
diminution,
coupe
Inglese
decrease
Spagnolo
corte
Italiano
diminuzióne,
tàglio
Tedesco
Verkürzung,
Schnitt.
féstu , nm Definizione
su sestare, su segare a misura s’orrobba po dha cosire a bestimentu
Sinonimi e contrari
sestu
Traduzioni
Francese
action de couper,
de tailler
Inglese
cut
Spagnolo
corte
Italiano
tàglio
Tedesco
Schnitt.
ischígliu , nm Definizione
segada de traessu, a istúturu, parangada a una parte, fintzes línia fata de traessu ma sèmpere a un'imboe, prus bàscia a una parte (a cabu i.)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coupe de travers
Inglese
oblique cut (awry)
Spagnolo
corte oblicuo
Italiano
tàglio sghémbo,
oblìquo
Tedesco
Schrägschnitt.
secàda , nf: segada Definizione
su segare; sa fresadura chi abbarrat de su segare, su tretu de longu totu comente est segau
Sinonimi e contrari
arrogadura,
iscalabrada,
secadura,
tazada
Modi di dire
csn:
andai a segadas = a trevessu, perilloi perillai, a trovèlgias; bènniri in segada = in colada, resurtare inue si colat
Frasi
debberone segada chi li as fatu a fórtighe, a sa berbeghe, tundhindhe!
2.
apu pigau custa cosa ca mi beniat in segada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coupe,
fente,
rupture,
cassure
Inglese
cut,
split
Spagnolo
corte
Italiano
tàglio,
lesióne,
spacco,
rottura
Tedesco
Schnitt,
Riß,
Bruch.
secadúra , nf: segadura,
segarura Definizione
su segare; su tretu segau
Sinonimi e contrari
arrogadura,
crichinonzu,
secada
Frasi
sa segarura chi dhi ant fatu, portat is pius a pingiaredha!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coupe
Inglese
cut
Spagnolo
corte
Italiano
tàglio
Tedesco
Schnitt.
serronónzu , nm Definizione
su serronare, serronadura, segadura a serrone
Sinonimi e contrari
secadura,
serradura 1,
serramentu,
serrognu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sciage
Inglese
sawing,
cut
Spagnolo
el serrar,
corte
Italiano
segatura,
tàglio
Tedesco
Sägen,
Schnitt.
tzallàda , nf Definizione
segada in calesiògiat parte de su corpus umanu o animale
Sinonimi e contrari
frincu,
secada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coupure
Inglese
cut
Spagnolo
corte
Italiano
tàglio nel còrpo
Tedesco
Schnitt.