calpidúra , nf: carpidura,
caspidura,
crapidura Definizione
genia de segada chi si dhue faet in sa carre o in cosas tostadas (pedra, linna o àteru deasi)
Sinonimi e contrari
abbelta,
calpida,
carfidura,
fresadura,
frísida 1,
isperrada,
secada,
trapada
/
cdh. calpitura
Frasi
s'abba essit de una carpidura in su granitu ◊ su sole comente si àlciat illúminat onzi carpidura ◊ no lu podiant agatare in perunu chizolu, ne in peruna istampa e ne in peruna carpidura de sa zona
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fissuration,
lézarde,
fente
Inglese
cleft,
spliting
Spagnolo
grieta,
resquebrajadura
Italiano
fessurazióne,
screpolatura
Tedesco
Spaltung,
Riß.
ciapída , nf Definizione
iscanzada, carpida, aperta o ispacadura in is orrocas
Modi di dire
csn:
s'abba de sa c. = abba chi essit in sa roca; c. de laras = tzocu chi si faghet abberindhe sas laras a corpu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fente des rochers
Inglese
cliff split
Spagnolo
hendidura en la roca
Italiano
spaccatura delle rupi
Tedesco
Riß.
crebàda , nf: crepata,
cribada Definizione
su crebare; sa segada chi si dhue faet in sa cosa chi si tzacat; carda de arrennegu; foedhandho a disprétziu, cagada
Sinonimi e contrari
crebadura,
tzacadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lézarde,
crevasse,
fêlure
Inglese
crack
Spagnolo
grieta
Italiano
crèpa
Tedesco
Riß.
crebadúra , nf: crepadura Definizione
su crebare; manera de fàere (de segare) una cosa coment'e cosa crepandho o chi si crepat; s'afilada chi abbarrat de su crepare; nau de sonu o de boghe, chi essit a fortza, a pelea, e s’intendhet coment'e de cosa chi si crepat
Sinonimi e contrari
crebada,
fibadura,
scrafangiadura
/
ttrs. cribadura
2.
de cussos cantantes bi ndhe at chi cantant a crebadura e no balent a nudha ◊ su pitzinnu est pranghindhe a crebadura ca sa mama l'at iscutu própiu pro no prànghere ◊ cussu triballu unu tempus si faghiat a crebadura: oe cun sas màchinas est prus discassosu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lézarde,
crevasse,
fêlure
Inglese
fissure
Spagnolo
grieta
Italiano
crepatura
Tedesco
Riß.
fràpu , nm Definizione
tiradura, segadura a cropu
Sinonimi e contrari
iscorriada,
iscórriu
Traduzioni
Francese
accroc,
déchirure
Inglese
tear
Spagnolo
desgarro
Italiano
strappo
Tedesco
Riß.
garrópu , nm, agt: carropu*,
goropu,
gorropu,
irgorropu,
sgarropu Definizione
buidu mannu, mescamente inue dhue at orrocas, inue che intrat o ndh’essit s'abba, aperta manna o fintzes una genia de canale fungudu meda cun orrocas artas, fossu mannu prenu de abba in is errios; mulinete de bentu o de abba, abba apaulada e fossu fungudu; nau de gente, chi giughet is palas ingobbedhadas
Sinonimi e contrari
barrocu,
isciusciu,
ispéntimu,
scabiossu,
spérruma,
trabentu,
tuvone
/
bàtiga,
fògia 1,
gurgu 1,
pógiu,
trógliu
/
abbajonadu,
aggobbedhau,
giumburudu,
rumbosu,
tzumbosu
Modi di dire
csn:
bènnere gorropu = essiri su tzúmburu, sa gobba (a unu); bufai a garropu = totu a unu corpu?, a bruncu?; paligorropu, paligorropa = palidortu, palidorta, dortu, dorta a palas
Frasi
su gorropu est totu istampos, galarias, ischinas intorticaas, locu iscussertu e male traganau ◊ istichiu interi montes, gorropu misteriosu, privau de orizontes, locu secretu e malu a l'acatare ◊ in custu logu su frúmmini est fundudu, nci at unu garropedhu ◊ camminàt a tzopu poita ndi fut arrutu de asuba de unu garropu
2.
su tempus, is dis nci dhas ghetat a sa sighia a su garropu de sa memória
3.
a betzu tue benis gorropu
Traduzioni
Francese
ravin,
gouffre,
crevasse
Inglese
gorge,
cleft whirlpool
Spagnolo
quebradura
Italiano
fórra,
górgo,
crepàccio
Tedesco
Klamm,
Strudel,
Wirbel,
Riß.
impercadórzu , nm Definizione
logu fundhudu chi faet a gruta, in is orrocas
Sinonimi e contrari
impercu,
ingurtidórgiu
Frasi
che los betaiant in s'impercadorzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crevasse
Inglese
cleft whirlpool
Spagnolo
quebradura
Italiano
crepàccio
Tedesco
Riß.
iscórriu , nm: scórriu Definizione
segada in su trastu, in su bestimentu; disacórdiu grave, murrúngiu forte tra personas
Sinonimi e contrari
iscorriolada,
iscorrioladura,
iscratzadura
/
girma
/
biscóidu,
disacórdiu,
iscóntriu,
pletu
| ctr.
acódriu,
cuncódria
Modi di dire
csn:
èssiri, essire a i. cun ccn. = brigare, essire in malas; movirisí a i. = a s'istòntona istòntona; i. de ccn. cosa = arrogu, parti, bículu
Frasi
a s'iscórriu su tàpulu! ◊ su tzàpulu est peus de s'iscórriu ◊ sa massaja fut a fàere cosiduras e a betare tzàpulos, s'iscórriu fut a dhu cosire e s'istampu a dh'atzapulare! ◊ nimmancu un’iscórriu de luxi in cuss’isperevundu de miniera dhui fiat!
2.
- E comenti istait su tali? - No isciu, seus a iscórriu
3.
si movit arrullendu a iscórriu a iscórriu me in s'arruga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
déchirement,
déchirure,
discorde
Inglese
gash,
discord
Spagnolo
desgarradura,
desgarramiento,
desavenencia
Italiano
lacerazióne,
squàrcio,
discòrdia,
spaccatura,
conflitto,
conflittualità
Tedesco
Riß,
Uneinigkeit,
Spaltung.
schinnidúra , nf: schinnirura Definizione
isperradura de cosa chídrina, tostada, deasi comente dha faet sa canna chi si aperit de longu, ma chentza èssere segada deunudotu
Sinonimi e contrari
abbelta,
afilada,
afiladura,
cannidura,
filidura,
isperrada,
tzacadura
Frasi
est iscorrovonendi sa fentana in dogna schinnirura ◊ sa luxi passat in is schinniduras de is portellitus de sa fentana
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lézarde,
crevasse
Inglese
cleft,
crack
Spagnolo
grieta,
hendidura
Italiano
fenditura,
lesióne
Tedesco
Riß,
Beschädigung.
scórriu , nm: iscórriu*,
scúrriu Definizione
segada in su traste, in su bestimentu, fintzes in sa pedhe; murrúngiu mannu tra personas
Sinonimi e contrari
iscorriolada,
iscorrioladura
/
disacórdiu
/
girma,
iscurrúnciu
Frasi
non bastat su tzàpulu a su scórriu ◊ est castiendi de unu scórriu chi dhui at ◊ depit èssi genti pòbira: in sa canadesa portat unu scórriu impipau ◊ depit èssiri arrésciu, ca in sa giancheta portat unu scórriu ◊ gi est nudha… dh'ant imbístiu e portat unu scórriu de su tzugu a brenti!
Traduzioni
Francese
déchirure
Inglese
tear
Spagnolo
rasgón
Italiano
strappo,
squàrcio
Tedesco
Riß.
scrafangiadúra , nf Definizione
su scrafangiai; iscrachedhadura, genia de segada o fresadura cun istésiu de is partes
Sinonimi e contrari
calpidura,
crebadura,
scrafàngiu
Traduzioni
Francese
lézarde
Inglese
spliting
Spagnolo
resquebrajadura
Italiano
screpolatura
Tedesco
Riß.
secàda , nf: segada Definizione
su segare; sa fresadura chi abbarrat de su segare, su tretu de longu totu comente est segau
Sinonimi e contrari
arrogadura,
iscalabrada,
secadura,
tazada
Modi di dire
csn:
andai a segadas = a trevessu, perilloi perillai, a trovèlgias; bènniri in segada = in colada, resurtare inue si colat
Frasi
debberone segada chi li as fatu a fórtighe, a sa berbeghe, tundhindhe!
2.
apu pigau custa cosa ca mi beniat in segada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coupe,
fente,
rupture,
cassure
Inglese
cut,
split
Spagnolo
corte
Italiano
tàglio,
lesióne,
spacco,
rottura
Tedesco
Schnitt,
Riß,
Bruch.
tiradúra , nf: tirarura Definizione
su tirare; istiradura; fintzes síngia, errigas fatas a egaseogas; cosa chi si tirat, fintzes ispudu, arrasigadura de su gúturu
Sinonimi e contrari
istratzada,
tostadura
/
istiradura
/
rasicadura
/
tira
/
boghera
Frasi
totus dhu tzérriant "murvoni", a issu, citiu che mudu, is fuedhus bogaus a tiradura de buca ◊ sa fà si fait a tiradura ◊ sa tiradura de sa denti pítziat
2.
sa tiradura de sa fiama de sa resorza benit fata chin su maltedhu finas a li dare una fromma galana
3.
portat su mallioni a tiraruras a bai e torra
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
déchirure
Inglese
rear
Spagnolo
tirón
Italiano
strappo
Tedesco
Entreißen,
Riß.
tzacadúra , nf: itzacadura,
sacadura,
tzacarura Definizione
su tzacare; segadura de cosa chídrina, tostada, deasi comente dha faet sa canna chi si aperit de longu, ma chentza èssere segada deunudotu
Sinonimi e contrari
tracadura,
tzàchida
/
abbelta,
afilada,
afiladura,
cannidura,
calpidura,
filidura,
isperrada
Modi di dire
csn:
tz. a manus, a peis, me is laus = trapadas chi faghet su fritu in sa pedhe; tz. de ossos = tracada de ossu chi si segat
Frasi
sa porta de linna portat tzacaduras ◊ is tzacaruras de sa fentana
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fêlure,
rhagade
Inglese
crack,
rhagas
Spagnolo
raja,
hendedura,
grieta
Italiano
incrinatura,
fessura,
ràgade
Tedesco
Riß,
Schrunde.