bruxajólu , nm Definizione
bentu chi si movet a molinadura
Sinonimi e contrari
boriana,
mobinada,
momonissa,
subbitana,
torvellinu,
tremuine,
turbiana
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
whirl
Spagnolo
remolino,
torbellino
Italiano
vòrtice
Tedesco
Wirbel.
carrópu , nm: corropu,
garropu Definizione
tretu de un'erriu, mescamente in logu de orrocas, chi si che ingurtit cantu abba dhue intrat, o fintzes aperta o isperrada de s'orroca ue essit s'abba; paule de abba in is errios mannos; aperta manna in is orrocas e fintzes solu orroca; bentu a molinete
Sinonimi e contrari
barrocu
/
bàtiga,
fògia 1,
gurgu 1,
gúrguru,
pógiu,
trógliu
Modi di dire
csn:
fai s'andada de sa pedra in su carropu = fàghere sa tucada de su fumu, andhare e no torrare prus; carai che perda in corropu (nadu de cosa a manigare chi piaghet meda)= ingullire, manigare impresse
Frasi
sidiu che corropu ◊ gei est nudha s'àcua chi bufat, custu: parit unu corropu!…
2.
a piciochedhus andastis a is corropus de s'arriu a nadai e acabussai ◊ funt carropus prenus de àcua chi in s'istadi fragant
3.
ancu s'ispéntimit in d-unu carropu e no ndi abarrit arrogu!
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
tourbillon,
rivière
Inglese
whirlpool
Spagnolo
remolino
Italiano
górgo
Tedesco
Wirbel.
lórica , nf: lóriga Definizione
css. cosa tundha a bisura de anedhu, cun istampu in mesu, fintzes donniunu de is ossos de s'ischina (nodos); genia de prendha de apicare in origas; is nàcaras de is pudhas; furriotu de foedhos, iscusas, arreghèscias / genias de prendha a lóriga de apicare: a càliche, a lantione, a pendhulitzones, a prudone, a rodedhas, de coradhu, de oro
Sinonimi e contrari
anedha,
anedhu
/
arracada,
loritzina
Modi di dire
csn:
lorighedha, lorighita = zenia de pumata longhita; sa lórica de su trucu = sa mola de su tzugu; lórica de isposa, de sa fide = anedhu de isposare; sa lóriga de sa zanna = zenia de anedhu russu pro tochedhare; lórigas, lorighitas = pilos allorighitados; lorighitas de bide = filongiana, itl. vitìccio; lorighitas de brou = istídhius de ollu in su brodu; annare a lórigas = a biraorba, faghindhe inghírios; agatare a ccn. presu a sa lóriga = a corpu seguru, che animale presu (si narat sempre in sensu negativu)
Frasi
in su muru de sa loza bi sunt sas lórigas pro prèndhere sos animales ◊ si at truncau sa lórica de su trucu sa die chi est rutu
4.
cussu cadhajoni de síndigu iat cumenciau a lórigas, a lórigas, una borta una cosa, una borta un'atra…◊ malgiane est annanno a lórigas ◊ sa zente no l'agatas presa a sa lóriga, no: donzunu est pessendhe a sas fainas suas e cheret chircadu cun tempus!
Cognomi e Proverbi
smb:
Loriga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
anneau,
bague,
vertèbre
Inglese
ring,
vertebra
Spagnolo
anillo,
sortija,
vértebra
Italiano
anèllo,
vèrtebra
Tedesco
Ring,
Wirbel.
moliòne , nm: mulione Definizione
nue forte de bentu chi si movet a molinadura, fintzes àteru chi si movet coment'e molinadura, cosa ammuntonada
Sinonimi e contrari
bulione,
mummugione,
mumujolada
Frasi
un'oreta su bentu a muliones batidu ndh'at sas nues dae mare ◊ si pesant a bolu muntones de piúere a muliones ◊ sa fioca est calendhe a muliones
2.
sa machinedha de segare erba lassat s'erba segada a moliones e no isprata
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
whirl
Spagnolo
torbellino
Italiano
vòrtice d'ària
Tedesco
Luftwirbel,
Wirbel.
remolínu, remólinu , nm: remollinu Definizione
unu nuu de bentos fortes chi si movent a molinadura, abba chi faet a molinadas in mare o in is errios / a remollinu = a biraorba, a egas e a ogas
Sinonimi e contrari
arremúliu,
molinete,
piorissa,
remolinada
2.
su trainu, in badhes serradas e revessas cun cursu a remollinu si che insacat (Piras)
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
swirl
Spagnolo
remolino
Italiano
vòrtice
Tedesco
Wirbel,
Strudel.
toronígliu, toroníllu , nm: turnígliu Definizione
su fusu filetau de una prentza; genia de crae o piredhu chi girandho istirat is cordas de sa chitarra (e ue funt acapiadas)
Sinonimi e contrari
turnitu
/
cdh. trunígliu
/
trasidhu
Etimo
spn.
tornillo
Traduzioni
Francese
cheville
Inglese
tuning peg
Spagnolo
clavija
Italiano
bìschero
Tedesco
Wirbel.
tribizòne , nm: triminzone,
trimizone,
trimizoni,
tripicione Definizione
nue forte de bentu, mescamente a molinadura; truma de gente, muntone o apicone de frutuàriu / trimizoni de pampas = pampada manna
Sinonimi e contrari
bruxajolu,
bulione,
mommurzolu,
momonissa,
torvellinu,
tramúghine,
tremuine,
trumujone
/
cdh. trimignoni
/
crimizone
Frasi
si sont torradas a pesare sas tiliocas inchisinadas in trimizones de prúghere ◊ a sa torrada si mi pesant de imbotu sos trimizones de sas tiliocas a fríghidas e frúscios ◊ tres boltas sa die s'undha bi faghet unu trimizone ispumosu
2.
sa superba la bogat a trimizones ◊ manos sàbias tàpulant tripiciones de bogada ◊ bi at unu trimizone de sonazas apicadu
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
whirl
Spagnolo
remolino,
torbellino
Italiano
vòrtice,
tùrbine
Tedesco
Wirbel.
trumujòne , nm: trumunzone,
trumutzone,
trumuzone Definizione
nue forte de bentu a molinadura
Sinonimi e contrari
bruxajolu,
mobinada,
mommurzolu,
momonissa,
mummugione,
torvellinu,
tramúghine
Frasi
dontzi trumutzone de ventu nche li vatut sa voche dae tutue
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
ltn.
*turbinione(m)
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
whirl
Spagnolo
torbellino
Italiano
tùrbine
Tedesco
Wirbel.