bruxajólu , nm Definizione
bentu chi si movet a molinadura
Sinonimi e contrari
boriana,
mobinada,
momonissa,
subbitana,
torvellinu,
tremuine,
turbiana
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
whirl
Spagnolo
remolino,
torbellino
Italiano
vòrtice
Tedesco
Wirbel.
buliòne, buliòni , nm: bullioni Definizione
nue forte de bentu a mulinadura (fintzes nue de pruine)/ bentu bulioni = bentu forte, moimoi, tragonaja
Sinonimi e contrari
boriana,
bruxajolu,
mommurzolu,
momonissa,
subbitana,
torvellinu,
tramúghine,
tremuine,
tribizone,
turbiana
Frasi
iscuros chi s'ispíritu bos giughet che fozas sicas in su bulione! (S.Casu)◊ s'aera at isfogadu: est reseta, calmada s'ira de sos buliones ◊ a su bentu de travuntana, sas fozas sicas si moviant a buliones pariant macas ◊ ndhe at essidu unu bulione a borrighinos dae s'inferru… at distrutu totu! ◊ cussu est bulione chi ndhe betat sas cuberturas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
whirl
Spagnolo
torbellino
Italiano
tùrbine
Tedesco
Wirbelwind.
carrópu , nm: corropu,
garropu Definizione
tretu de un'erriu, mescamente in logu de orrocas, chi si che ingurtit cantu abba dhue intrat, o fintzes aperta o isperrada de s'orroca ue essit s'abba; paule de abba in is errios mannos; aperta manna in is orrocas e fintzes solu orroca; bentu a molinete
Sinonimi e contrari
barrocu
/
bàtiga,
fògia 1,
gurgu 1,
gúrguru,
pógiu,
trógliu
Modi di dire
csn:
fai s'andada de sa pedra in su carropu = fàghere sa tucada de su fumu, andhare e no torrare prus; carai che perda in corropu (nadu de cosa a manigare chi piaghet meda)= ingullire, manigare impresse
Frasi
sidiu che corropu ◊ gei est nudha s'àcua chi bufat, custu: parit unu corropu!…
2.
a piciochedhus andastis a is corropus de s'arriu a nadai e acabussai ◊ funt carropus prenus de àcua chi in s'istadi fragant
3.
ancu s'ispéntimit in d-unu carropu e no ndi abarrit arrogu!
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
tourbillon,
rivière
Inglese
whirlpool
Spagnolo
remolino
Italiano
górgo
Tedesco
Wirbel.
furiòne , nm Definizione
nue de bentu forte meda
Sinonimi e contrari
boriana,
bruxajolu,
molione,
mommurzolu,
subbitana,
torvellinu,
tramúghine,
turbiana
Frasi
ch'esseit a fora che furione de dimónios ◊ sos ómines bidia impiuerados in d-unu furione de paza: armados de furcone, pariant diàulos! ◊ at fatu truvadas de bentu a furiones
Traduzioni
Francese
tourbillon de vent
Inglese
whirl
Spagnolo
torbellino
Italiano
tùrbine
Tedesco
Wirbelwind.
moliòne , nm: mulione Definizione
nue forte de bentu chi si movet a molinadura, fintzes àteru chi si movet coment'e molinadura, cosa ammuntonada
Sinonimi e contrari
bulione,
mummugione,
mumujolada
Frasi
un'oreta su bentu a muliones batidu ndh'at sas nues dae mare ◊ si pesant a bolu muntones de piúere a muliones ◊ sa fioca est calendhe a muliones
2.
sa machinedha de segare erba lassat s'erba segada a moliones e no isprata
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
whirl
Spagnolo
torbellino
Italiano
vòrtice d'ària
Tedesco
Luftwirbel,
Wirbel.
mummugiòne , nm: mummujone Definizione
nue forte de bentu
Sinonimi e contrari
bulione,
molinada,
mommurzolu,
momonissa,
mumujolada,
torvellinu,
tribizone
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
eddy
Spagnolo
vórtice,
remolino
Italiano
vòrtice
Tedesco
Wirbelwind.
piueràza, piueràzu , nf, nm Definizione
pruine bolandho, pesau a bolare
Sinonimi e contrari
peúere,
proine
Frasi
una nue de piueraza che intreit in sas zannas abbeltas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourbillon de poussière
Inglese
dust cloud
Spagnolo
polvareda
Italiano
polverìo
Tedesco
Staubwolke.
prueràrgia, prueràrza , nf: prugheraza Definizione
pruine etotu ma pigau a meda, a nue
Sinonimi e contrari
brúere,
bruine,
piúghere
Frasi
nue de prugheraza ◊ prugheraza de istedhos nobales mi est fudighinandhe sa petorra (G.Piga)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourbillon de poussière
Inglese
dust cloud
Spagnolo
polvareda
Italiano
polverìo
Tedesco
Staubwolke.
remolínu, remólinu , nm: remollinu Definizione
unu nuu de bentos fortes chi si movent a molinadura, abba chi faet a molinadas in mare o in is errios / a remollinu = a biraorba, a egas e a ogas
Sinonimi e contrari
arremúliu,
molinete,
piorissa,
remolinada
2.
su trainu, in badhes serradas e revessas cun cursu a remollinu si che insacat (Piras)
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
swirl
Spagnolo
remolino
Italiano
vòrtice
Tedesco
Wirbel,
Strudel.
tremizólu , nm, agt: tremuzolu,
trimizolu,
trummutzolu,
trumuzolu,
trumuzoru Definizione
nue forte de bentu a molinadura; chi tremet o faet trèmere
Sinonimi e contrari
bruxajolu,
molione,
mommurzolu,
momonissa,
mummugione,
torvellinu,
tramúghine,
tremuine,
trumujone
Frasi
si est pesadu unu tremuine de tremizolos chi no at lassadu téula in copertura ◊ si pesat unu trummutzolu e faet bolare totu sos pratos ◊ si fuit pesau unu tremizolu chi faiat bolare foza, proine e crabeturas
2.
ses bolitanne che frocu de lana crébina portadu de una frina tremizola
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourbillon de vent
Inglese
whirlwind
Spagnolo
torbellino
Italiano
tùrbine di vènto
Tedesco
Wirbelwind.
tribizòne , nm: triminzone,
trimizone,
trimizoni,
tripicione Definizione
nue forte de bentu, mescamente a molinadura; truma de gente, muntone o apicone de frutuàriu / trimizoni de pampas = pampada manna
Sinonimi e contrari
bruxajolu,
bulione,
mommurzolu,
momonissa,
torvellinu,
tramúghine,
tremuine,
trumujone
/
cdh. trimignoni
/
crimizone
Frasi
si sont torradas a pesare sas tiliocas inchisinadas in trimizones de prúghere ◊ a sa torrada si mi pesant de imbotu sos trimizones de sas tiliocas a fríghidas e frúscios ◊ tres boltas sa die s'undha bi faghet unu trimizone ispumosu
2.
sa superba la bogat a trimizones ◊ manos sàbias tàpulant tripiciones de bogada ◊ bi at unu trimizone de sonazas apicadu
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
whirl
Spagnolo
remolino,
torbellino
Italiano
vòrtice,
tùrbine
Tedesco
Wirbel.
trumujòne , nm: trumunzone,
trumutzone,
trumuzone Definizione
nue forte de bentu a molinadura
Sinonimi e contrari
bruxajolu,
mobinada,
mommurzolu,
momonissa,
mummugione,
torvellinu,
tramúghine
Frasi
dontzi trumutzone de ventu nche li vatut sa voche dae tutue
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
ltn.
*turbinione(m)
Traduzioni
Francese
tourbillon
Inglese
whirl
Spagnolo
torbellino
Italiano
tùrbine
Tedesco
Wirbel.