Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bruxajólu , nm Definitzione bentu chi si movet a molinadura Sinònimos e contràrios boriana, mobinada, momonissa, subbitana, torvellinu, tremuine, turbiana Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourbillon Ingresu whirl Ispagnolu remolino, torbellino Italianu vòrtice Tedescu Wirbel.

buliòne, buliòni , nm: bullioni Definitzione nue forte de bentu a mulinadura (fintzes nue de pruine)/ bentu bulioni = bentu forte, moimoi, tragonaja Sinònimos e contràrios boriana, bruxajolu, mommurzolu, momonissa, subbitana, torvellinu, tramúghine, tremuine, tribizone, turbiana Frases iscuros chi s'ispíritu bos giughet che fozas sicas in su bulione! (S.Casu)◊ s'aera at isfogadu: est reseta, calmada s'ira de sos buliones ◊ a su bentu de travuntana, sas fozas sicas si moviant a buliones pariant macas ◊ ndhe at essidu unu bulione a borrighinos dae s'inferru… at distrutu totu! ◊ cussu est bulione chi ndhe betat sas cuberturas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourbillon Ingresu whirl Ispagnolu torbellino Italianu tùrbine Tedescu Wirbelwind.

carrópu , nm: corropu, garropu Definitzione tretu de un'erriu, mescamente in logu de orrocas, chi si che ingurtit cantu abba dhue intrat, o fintzes aperta o isperrada de s'orroca ue essit s'abba; paule de abba in is errios mannos; aperta manna in is orrocas e fintzes solu orroca; bentu a molinete Sinònimos e contràrios barrocu / bàtiga, fògia 1, gurgu 1, gúrguru, pógiu, trógliu Maneras de nàrrere csn: fai s'andada de sa pedra in su carropu = fàghere sa tucada de su fumu, andhare e no torrare prus; carai che perda in corropu (nadu de cosa a manigare chi piaghet meda)= ingullire, manigare impresse Frases sidiu che corropu ◊ gei est nudha s'àcua chi bufat, custu: parit unu corropu!… 2. a piciochedhus andastis a is corropus de s'arriu a nadai e acabussai ◊ funt carropus prenus de àcua chi in s'istadi fragant 3. ancu s'ispéntimit in d-unu carropu e no ndi abarrit arrogu! Terminologia iscientìfica slg Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu tourbillon, rivière Ingresu whirlpool Ispagnolu remolino Italianu górgo Tedescu Wirbel.

furiòne , nm Definitzione nue de bentu forte meda Sinònimos e contràrios boriana, bruxajolu, molione, mommurzolu, subbitana, torvellinu, tramúghine, turbiana Frases ch'esseit a fora che furione de dimónios ◊ sos ómines bidia impiuerados in d-unu furione de paza: armados de furcone, pariant diàulos! ◊ at fatu truvadas de bentu a furiones Tradutziones Frantzesu tourbillon de vent Ingresu whirl Ispagnolu torbellino Italianu tùrbine Tedescu Wirbelwind.

moliòne , nm: mulione Definitzione nue forte de bentu chi si movet a molinadura, fintzes àteru chi si movet coment'e molinadura, cosa ammuntonada Sinònimos e contràrios bulione, mummugione, mumujolada Frases un'oreta su bentu a muliones batidu ndh'at sas nues dae mare ◊ si pesant a bolu muntones de piúere a muliones ◊ sa fioca est calendhe a muliones 2. sa machinedha de segare erba lassat s'erba segada a moliones e no isprata Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourbillon Ingresu whirl Ispagnolu torbellino Italianu vòrtice d'ària Tedescu Luftwirbel, Wirbel.

mummugiòne , nm: mummujone Definitzione nue forte de bentu Sinònimos e contràrios bulione, molinada, mommurzolu, momonissa, mumujolada, torvellinu, tribizone Terminologia iscientìfica tpm Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourbillon Ingresu eddy Ispagnolu vórtice, remolino Italianu vòrtice Tedescu Wirbelwind.

piueràza, piueràzu , nf, nm Definitzione pruine bolandho, pesau a bolare Sinònimos e contràrios peúere, proine Frases una nue de piueraza che intreit in sas zannas abbeltas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourbillon de poussière Ingresu dust cloud Ispagnolu polvareda Italianu polverìo Tedescu Staubwolke.

prueràrgia, prueràrza , nf: prugheraza Definitzione pruine etotu ma pigau a meda, a nue Sinònimos e contràrios brúere, bruine, piúghere Frases nue de prugheraza ◊ prugheraza de istedhos nobales mi est fudighinandhe sa petorra (G.Piga) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourbillon de poussière Ingresu dust cloud Ispagnolu polvareda Italianu polverìo Tedescu Staubwolke.

remolínu, remólinu , nm: remollinu Definitzione unu nuu de bentos fortes chi si movent a molinadura, abba chi faet a molinadas in mare o in is errios / a remollinu = a biraorba, a egas e a ogas Sinònimos e contràrios arremúliu, molinete, piorissa, remolinada 2. su trainu, in badhes serradas e revessas cun cursu a remollinu si che insacat (Piras) Tradutziones Frantzesu tourbillon Ingresu swirl Ispagnolu remolino Italianu vòrtice Tedescu Wirbel, Strudel.

tremizólu , nm, agt: tremuzolu, trimizolu, trummutzolu, trumuzolu, trumuzoru Definitzione nue forte de bentu a molinadura; chi tremet o faet trèmere Sinònimos e contràrios bruxajolu, molione, mommurzolu, momonissa, mummugione, torvellinu, tramúghine, tremuine, trumujone Frases si est pesadu unu tremuine de tremizolos chi no at lassadu téula in copertura ◊ si pesat unu trummutzolu e faet bolare totu sos pratos ◊ si fuit pesau unu tremizolu chi faiat bolare foza, proine e crabeturas 2. ses bolitanne che frocu de lana crébina portadu de una frina tremizola Terminologia iscientìfica tpm Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourbillon de vent Ingresu whirlwind Ispagnolu torbellino Italianu tùrbine di vènto Tedescu Wirbelwind.

tribizòne , nm: triminzone, trimizone, trimizoni, tripicione Definitzione nue forte de bentu, mescamente a molinadura; truma de gente, muntone o apicone de frutuàriu / trimizoni de pampas = pampada manna Sinònimos e contràrios bruxajolu, bulione, mommurzolu, momonissa, torvellinu, tramúghine, tremuine, trumujone / cdh. trimignoni / crimizone Frases si sont torradas a pesare sas tiliocas inchisinadas in trimizones de prúghere ◊ a sa torrada si mi pesant de imbotu sos trimizones de sas tiliocas a fríghidas e frúscios ◊ tres boltas sa die s'undha bi faghet unu trimizone ispumosu 2. sa superba la bogat a trimizones ◊ manos sàbias tàpulant tripiciones de bogada ◊ bi at unu trimizone de sonazas apicadu Tradutziones Frantzesu tourbillon Ingresu whirl Ispagnolu remolino, torbellino Italianu vòrtice, tùrbine Tedescu Wirbel.

trumujòne , nm: trumunzone, trumutzone, trumuzone Definitzione nue forte de bentu a molinadura Sinònimos e contràrios bruxajolu, mobinada, mommurzolu, momonissa, mummugione, torvellinu, tramúghine Frases dontzi trumutzone de ventu nche li vatut sa voche dae tutue Terminologia iscientìfica tpm Ètimu ltn. *turbinione(m) Tradutziones Frantzesu tourbillon Ingresu whirl Ispagnolu torbellino Italianu tùrbine Tedescu Wirbel.