calancólu , nm: carancolu Definizione
genia de istampu o gruta pitica
Sinonimi e contrari
calanca,
pentorzu,
percolu
Frasi
ti apo chircadu in donzi carancolu ◊ su tilibbriu est carrandhe tzilighertas a intro de unu carancolu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fissure,
trou
Inglese
crack,
hole
Spagnolo
hendidura,
agujero
Italiano
fessura,
fóro
Tedesco
Schlitz.
istàmpa , nf, nm: istampu,
stampu Definizione
genia de apertura pitichedha, tundhita, prus che àteru fata cun aina o àtera cosa puntuda; in sa carena, su tretu comente acabbat s'istentina; trebballu de iscritura de un'òpera fata a machinàriu / min. istamputza, istampighedhu, stampuedhu, istamparedha, stampetu (in bocí a s. = bochire in pagu tretu, nadu de su porcrabu candho lu bochint in pagu tretu colendhe fuindhe in dainanti de sa posta)
Sinonimi e contrari
buchitedhu,
stuviolu,
stuvioni,
tupa 1,
tupusone,
tuviolu
/
pertusu
/
imprenta
Modi di dire
csn:
s'istampu de sa crai = sa tupa; proas de istampa = pàzines chi s'imprentant a bídere comente essint, o fintzas totu s'òpera istampada pro poder bídere si bi at irballos de currèzere
Frasi
s'ira e su molóstiu li creschiant in sa carena a cada istampu chi fachiat in sos oros de su ziru (S.Spiggia)◊ no lu podiant agatare in perunu chizolu, ne in peruna istampa ◊ sicunnu s'istampu su babbarrotzi ◊ sestas un'istamparedha e che pones sas otinas
2.
is istampus sunt po allebiai is fiancus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
trou,
orifice
Inglese
hole,
orifice
Spagnolo
agujero
Italiano
buco,
fóro,
orifìzio
Tedesco
Loch.
istampútza , nf Definizione
min. de istampa, istampighedhu
Sinonimi e contrari
istamparedha,
istampighedhu,
stampuedhu
Traduzioni
Francese
pochoir
Inglese
little hole
Spagnolo
agujero
Italiano
forellino
Tedesco
kleines Loch.
partúsu , nm: pertusu,
pertuxu Definizione
css. istampighedhu; in sa carena, s'istampu chi acabbat s'istentina / línghere su pertusu a unu = istare pregandhodhu a tropu, su si abbasciare a dónnia bregúngia
Sinonimi e contrari
cachinu,
fragheri,
istampa,
istampariche
/
pertusale
/
cdh. paltusu
Frasi
portat a una manu cincu didus, a s'atra tres e dusu, ananti su pendolinu e apalas su pertusu ◊ si ti faches tantu ufana mi nche pones su nasu in su pertusu! ◊ de issa si ndhe amorant sos piusu pro chi sas gràscias fúliat a mojos: a nodu mortu giughet ambos ojos, sa buca apontziada che pertusu! (P.Mossa)
Cognomi e Proverbi
prb:
chini ascurtat in pertusu, ascurtat is malis sús
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
pertusus
Traduzioni
Francese
trou,
anus,
sphincter
Inglese
hole,
anus,
sphincter
Spagnolo
agujero,
hoyo,
ano
Italiano
fóro,
ano,
sfintère
Tedesco
Loch,
Anus,
After,
Schließmuskel.
percólu , nm: precólu Definizione
perca pitica: calanca, buidedhu in is pedras, in su terrenu, in su muru (comente funt is culumberis lassaos candho si ndhe trochet su ponte de su muradore, segundhu su ponte), o sa tana chi unos cantu arangiolos faent in terra
Sinonimi e contrari
calancolu,
colomberi,
culuvroni
Frasi
sos aranzolos terranzos si faghent su percolu in terra o in sos muros ◊ s'annaemele fit cuada in su percolu de unu muru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pertuis
Inglese
hole
Spagnolo
agujero
Italiano
pertùgio
Tedesco
Loch,
Durchschlupf.
stàmpu , nm: istampa* Definizione
genia de apertura pitichedha, tundhita, prus che àteru fata de parte in parte cun calecuna aina o àtera cosa puntuda; in sa carena, su tretu comente acabbat s'istentina; nau de logu, chi est deasi piticu o pagu chi dhue cabet tropu pagu cosa o fintzes chi est cuau, apartau / min. stampixedhu, stampuedhu
Sinonimi e contrari
buchitedhu,
stuviolu,
stuvioni,
tupa 1,
tupusone,
tuviolu
Modi di dire
csn:
fichirisinci in su stampu prus piticu po bregúngia = cuàresi pro sa birgonza; sciri dónnia stampu = ischire o connòschere onzi logu; su stampu de sa crai = sa tupa
Frasi
at fatu unu stampu de parti a parti ◊ at fatu unu stampu tundu in sa porta po intrai sa gatu ◊ s'agu portat unu stampu po intrai su filu
2.
abeta ca m'incaru in su stampu de sa crai!
Traduzioni
Francese
trou,
pertuis
Inglese
hole
Spagnolo
agujero
Italiano
fóro,
forame
Tedesco
Loch.
trapadúra , nf Definizione
su trapare; su trapai; genia de segada, de aperta, de istampu, fintzes puntu de ricamu (t. a àrgias, a culurgionedhos, de filei a naischedhas, a s'ingresa)
Sinonimi e contrari
secada,
trapada
/
istampadura
Frasi
zughet sos pes insambentados dae sas trapaduras de sos zelones
Etimo
ctl.
trepadura
Traduzioni
Francese
fente,
coupure
Inglese
notch,
piercing
Spagnolo
incisión,
agujero
Italiano
incisióne,
strafóro
Tedesco
Einschnitt,
Bohrung.