foràda , nf Definizione css. fossu, minore o mannu, tretu mannu o logu chi faet a fossu, chi dhue apaulat s'abba, madrina, fintzes tretu chentza matas in padente / min. foradedha = gari, zenia de fossighedhu pro zogare a ballinas; in sa manu serrada a punzu, si narat forada su tretu intremesu de sos ossos de búngiu (primu annugradorzu de sos pódhighes); f. de monti = cea, badhe Sinonimi e contrari fósciu, fossada, iscarafossu, tofa / badhe / cdh. catafossu Frasi at iscorrovonau, ci at ghetau is cuatru munedas e at torrau a tudai sa forada ◊ sa cracina e su làdiri unu tempus dhus fadiant me in d-una forada ◊ iat própiu e sa bia fut totu una forada ◊ pigant s'argidha de una forada de terra bianca ◊ su nudha est una forada isciundada 2. su bentu muinat intro de sas foradas ◊ su bentu no úrulat prus in sa forada ◊ sa nébida est artziendu de sa forada ◊ sa Terra est una forada de làmbrigas! 3. is piciochedhus ant fatu una forada aundi tirant sa perdixedha, gioghendi Terminologia scientifica slg Traduzioni Francese fosse Inglese ditch, pit Spagnolo hoyo, fosa Italiano buca, fòssa, avvallaménto Tedesco Loch, Graben.

garrapíu , nm Definizione aposentedhu piticu meda, un’istampu, e chentza lughe, iscurosu Sinonimi e contrari apartaditzu, gasile, lóbiu, tanedhu, tzibbotu Frasi in sa corte bi aiat unu garrapiedhu pro gamasinu ◊ teniat sa butechedha in d-unu garrapiu iscuru che in buca Terminologia scientifica dmo Traduzioni Francese cagibi Inglese poky little room Spagnolo cuchitril, tugurio Italiano bugigàttolo, tugùrio Tedesco Loch.

iscarafóssu , nm: iscaravossu, scalafossu Definizione genia de fossu chi si faet in is terrenos (mescamente cussos trebballaos) o fintzes in is camminos comente che leat sa terra s'abba a meda currendho e tragandho Sinonimi e contrari calafoju, forada, fósciu, istrocu 1, sciascioni, trogonaja / cdh. catafossu Frasi sa zarra de ispàrghere pro tupare sos iscarafossos fit ammuntonada in s'oru de sas coras ◊ su caminu est totu a iscaravossos, ca sas abbas sunt chentza tentas Traduzioni Francese trou Inglese hole Spagnolo hoyo, foso Italiano buca Tedesco Loch.

istàmpa , nf, nm: istampu, stampu Definizione genia de apertura pitichedha, tundhita, prus che àteru fata cun aina o àtera cosa puntuda; in sa carena, su tretu comente acabbat s'istentina; trebballu de iscritura de un'òpera fata a machinàriu / min. istamputza, istampighedhu, stampuedhu, istamparedha, stampetu (in bocí a s. = bochire in pagu tretu, nadu de su porcrabu candho lu bochint in pagu tretu colendhe fuindhe in dainanti de sa posta) Sinonimi e contrari buchitedhu, stuviolu, stuvioni, tupa 1, tupusone, tuviolu / pertusu / imprenta Modi di dire csn: s'istampu de sa crai = sa tupa; proas de istampa = pàzines chi s'imprentant a bídere comente essint, o fintzas totu s'òpera istampada pro poder bídere si bi at irballos de currèzere Frasi s'ira e su molóstiu li creschiant in sa carena a cada istampu chi fachiat in sos oros de su ziru (S.Spiggia)◊ no lu podiant agatare in perunu chizolu, ne in peruna istampa ◊ sicunnu s'istampu su babbarrotzi ◊ sestas un'istamparedha e che pones sas otinas 2. is istampus sunt po allebiai is fiancus Etimo srd. Traduzioni Francese trou, orifice Inglese hole, orifice Spagnolo agujero Italiano buco, fóro, orifìzio Tedesco Loch.

istampútza , nf Definizione min. de istampa, istampighedhu Sinonimi e contrari istamparedha, istampighedhu, stampuedhu Traduzioni Francese pochoir Inglese little hole Spagnolo agujero Italiano forellino Tedesco kleines Loch.

partúsu , nm: pertusu, pertuxu Definizione css. istampighedhu; in sa carena, s'istampu chi acabbat s'istentina / línghere su pertusu a unu = istare pregandhodhu a tropu, su si abbasciare a dónnia bregúngia Sinonimi e contrari cachinu, fragheri, istampa, istampariche / pertusale / cdh. paltusu Frasi portat a una manu cincu didus, a s'atra tres e dusu, ananti su pendolinu e apalas su pertusu ◊ si ti faches tantu ufana mi nche pones su nasu in su pertusu! ◊ de issa si ndhe amorant sos piusu pro chi sas gràscias fúliat a mojos: a nodu mortu giughet ambos ojos, sa buca apontziada che pertusu! (P.Mossa) Cognomi e Proverbi prb: chini ascurtat in pertusu, ascurtat is malis sús Terminologia scientifica crn Etimo ltn. pertusus Traduzioni Francese trou, anus, sphincter Inglese hole, anus, sphincter Spagnolo agujero, hoyo, ano Italiano fóro, ano, sfintère Tedesco Loch, Anus, After, Schließmuskel.

percólu , nm: precólu Definizione perca pitica: calanca, buidedhu in is pedras, in su terrenu, in su muru (comente funt is culumberis lassaos candho si ndhe trochet su ponte de su muradore, segundhu su ponte), o sa tana chi unos cantu arangiolos faent in terra Sinonimi e contrari calancolu, colomberi, culuvroni Frasi sos aranzolos terranzos si faghent su percolu in terra o in sos muros ◊ s'annaemele fit cuada in su percolu de unu muru Etimo srd. Traduzioni Francese pertuis Inglese hole Spagnolo agujero Italiano pertùgio Tedesco Loch, Durchschlupf.

stàmpu , nm: istampa* Definizione genia de apertura pitichedha, tundhita, prus che àteru fata de parte in parte cun calecuna aina o àtera cosa puntuda; in sa carena, su tretu comente acabbat s'istentina; nau de logu, chi est deasi piticu o pagu chi dhue cabet tropu pagu cosa o fintzes chi est cuau, apartau / min. stampixedhu, stampuedhu Sinonimi e contrari buchitedhu, stuviolu, stuvioni, tupa 1, tupusone, tuviolu Modi di dire csn: fichirisinci in su stampu prus piticu po bregúngia = cuàresi pro sa birgonza; sciri dónnia stampu = ischire o connòschere onzi logu; su stampu de sa crai = sa tupa Frasi at fatu unu stampu de parti a parti ◊ at fatu unu stampu tundu in sa porta po intrai sa gatu ◊ s'agu portat unu stampu po intrai su filu 2. abeta ca m'incaru in su stampu de sa crai! Traduzioni Francese trou, pertuis Inglese hole Spagnolo agujero Italiano fóro, forame Tedesco Loch.

«« Cerca di nuovo