Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

foràda , nf Definition css. fossu, minore o mannu, tretu mannu o logu chi faet a fossu, chi dhue apaulat s'abba, madrina, fintzes tretu chentza matas in padente / min. foradedha = gari, zenia de fossighedhu pro zogare a ballinas; in sa manu serrada a punzu, si narat forada su tretu intremesu de sos ossos de búngiu (primu annugradorzu de sos pódhighes); f. de monti = cea, badhe Synonyms e antonyms fósciu, fossada, iscarafossu, tofa / badhe / cdh. catafossu Sentences at iscorrovonau, ci at ghetau is cuatru munedas e at torrau a tudai sa forada ◊ sa cracina e su làdiri unu tempus dhus fadiant me in d-una forada ◊ iat própiu e sa bia fut totu una forada ◊ pigant s'argidha de una forada de terra bianca ◊ su nudha est una forada isciundada 2. su bentu muinat intro de sas foradas ◊ su bentu no úrulat prus in sa forada ◊ sa nébida est artziendu de sa forada ◊ sa Terra est una forada de làmbrigas! 3. is piciochedhus ant fatu una forada aundi tirant sa perdixedha, gioghendi Scientific Terminology slg Translations French fosse English ditch, pit Spanish hoyo, fosa Italian buca, fòssa, avvallaménto German Loch, Graben.

garrapíu , nm Definition aposentedhu piticu meda, un’istampu, e chentza lughe, iscurosu Synonyms e antonyms apartaditzu, gasile, lóbiu, tanedhu, tzibbotu Sentences in sa corte bi aiat unu garrapiedhu pro gamasinu ◊ teniat sa butechedha in d-unu garrapiu iscuru che in buca Scientific Terminology dmo Translations French cagibi English poky little room Spanish cuchitril, tugurio Italian bugigàttolo, tugùrio German Loch.

iscarafóssu , nm: iscaravossu, scalafossu Definition genia de fossu chi si faet in is terrenos (mescamente cussos trebballaos) o fintzes in is camminos comente che leat sa terra s'abba a meda currendho e tragandho Synonyms e antonyms calafoju, forada, fósciu, istrocu 1, sciascioni, trogonaja / cdh. catafossu Sentences sa zarra de ispàrghere pro tupare sos iscarafossos fit ammuntonada in s'oru de sas coras ◊ su caminu est totu a iscaravossos, ca sas abbas sunt chentza tentas Translations French trou English hole Spanish hoyo, foso Italian buca German Loch.

istàmpa , nf, nm: istampu, stampu Definition genia de apertura pitichedha, tundhita, prus che àteru fata cun aina o àtera cosa puntuda; in sa carena, su tretu comente acabbat s'istentina; trebballu de iscritura de un'òpera fata a machinàriu / min. istamputza, istampighedhu, stampuedhu, istamparedha, stampetu (in bocí a s. = bochire in pagu tretu, nadu de su porcrabu candho lu bochint in pagu tretu colendhe fuindhe in dainanti de sa posta) Synonyms e antonyms buchitedhu, stuviolu, stuvioni, tupa 1, tupusone, tuviolu / pertusu / imprenta Idioms csn: s'istampu de sa crai = sa tupa; proas de istampa = pàzines chi s'imprentant a bídere comente essint, o fintzas totu s'òpera istampada pro poder bídere si bi at irballos de currèzere Sentences s'ira e su molóstiu li creschiant in sa carena a cada istampu chi fachiat in sos oros de su ziru (S.Spiggia)◊ no lu podiant agatare in perunu chizolu, ne in peruna istampa ◊ sicunnu s'istampu su babbarrotzi ◊ sestas un'istamparedha e che pones sas otinas 2. is istampus sunt po allebiai is fiancus Etymon srd. Translations French trou, orifice English hole, orifice Spanish agujero Italian buco, fóro, orifìzio German Loch.

istampútza , nf Definition min. de istampa, istampighedhu Synonyms e antonyms istamparedha, istampighedhu, stampuedhu Translations French pochoir English little hole Spanish agujero Italian forellino German kleines Loch.

partúsu , nm: pertusu, pertuxu Definition css. istampighedhu; in sa carena, s'istampu chi acabbat s'istentina / línghere su pertusu a unu = istare pregandhodhu a tropu, su si abbasciare a dónnia bregúngia Synonyms e antonyms cachinu, fragheri, istampa, istampariche / pertusale / cdh. paltusu Sentences portat a una manu cincu didus, a s'atra tres e dusu, ananti su pendolinu e apalas su pertusu ◊ si ti faches tantu ufana mi nche pones su nasu in su pertusu! ◊ de issa si ndhe amorant sos piusu pro chi sas gràscias fúliat a mojos: a nodu mortu giughet ambos ojos, sa buca apontziada che pertusu! (P.Mossa) Surnames and Proverbs prb: chini ascurtat in pertusu, ascurtat is malis sús Scientific Terminology crn Etymon ltn. pertusus Translations French trou, anus, sphincter English hole, anus, sphincter Spanish agujero, hoyo, ano Italian fóro, ano, sfintère German Loch, Anus, After, Schließmuskel.

percólu , nm: precólu Definition perca pitica: calanca, buidedhu in is pedras, in su terrenu, in su muru (comente funt is culumberis lassaos candho si ndhe trochet su ponte de su muradore, segundhu su ponte), o sa tana chi unos cantu arangiolos faent in terra Synonyms e antonyms calancolu, colomberi, culuvroni Sentences sos aranzolos terranzos si faghent su percolu in terra o in sos muros ◊ s'annaemele fit cuada in su percolu de unu muru Etymon srd. Translations French pertuis English hole Spanish agujero Italian pertùgio German Loch, Durchschlupf.

stàmpu , nm: istampa* Definition genia de apertura pitichedha, tundhita, prus che àteru fata de parte in parte cun calecuna aina o àtera cosa puntuda; in sa carena, su tretu comente acabbat s'istentina; nau de logu, chi est deasi piticu o pagu chi dhue cabet tropu pagu cosa o fintzes chi est cuau, apartau / min. stampixedhu, stampuedhu Synonyms e antonyms buchitedhu, stuviolu, stuvioni, tupa 1, tupusone, tuviolu Idioms csn: fichirisinci in su stampu prus piticu po bregúngia = cuàresi pro sa birgonza; sciri dónnia stampu = ischire o connòschere onzi logu; su stampu de sa crai = sa tupa Sentences at fatu unu stampu de parti a parti ◊ at fatu unu stampu tundu in sa porta po intrai sa gatu ◊ s'agu portat unu stampu po intrai su filu 2. abeta ca m'incaru in su stampu de sa crai! Translations French trou, pertuis English hole Spanish agujero Italian fóro, forame German Loch.