Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

calancólu , nm: carancolu Definition genia de istampu o gruta pitica Synonyms e antonyms calanca, pentorzu, percolu Sentences ti apo chircadu in donzi carancolu ◊ su tilibbriu est carrandhe tzilighertas a intro de unu carancolu Etymon srd. Translations French fissure, trou English crack, hole Spanish hendidura, agujero Italian fessura, fóro German Schlitz.

intanàe, intanài , vrb: intanare Definition intrare a istare in sa tana, apartare, istare cuau, isserrau (fintzes in logu bastat chi siat) Synonyms e antonyms abbuare, abbusare 1, acalare, aclisare, acuae, afufai, ammagare, apatai, atanai, atupare, cuerrai, frànghere, imbusare, impercusinare, infoxinae, inserrai, intupai, intuvedhare, istichire, istumponai Sentences s'intanant in sas tupas ◊ mellus chi t'intanis, margiani, in sa gruta: si mi arruis asuta, s'angioni dha smàrigas! (L.Matta)◊ si est intanadu in d-una gruta candho at ischidu chi lu fint chirchendhe 2. a Frantzischedhu, candho ghiraiat a bidha, no li piaghiat a s'intanare intro de sos tzilleris Etymon srd. Translations French rentrer dans sa tanière, se cacher English to go back to one's den, to hole up Spanish esconderse, encerrarse Italian rintanarsi German sich verkriechen

iscarafóssu , nm: iscaravossu, scalafossu Definition genia de fossu chi si faet in is terrenos (mescamente cussos trebballaos) o fintzes in is camminos comente che leat sa terra s'abba a meda currendho e tragandho Synonyms e antonyms calafoju, forada, fósciu, istrocu 1, sciascioni, trogonaja / cdh. catafossu Sentences sa zarra de ispàrghere pro tupare sos iscarafossos fit ammuntonada in s'oru de sas coras ◊ su caminu est totu a iscaravossos, ca sas abbas sunt chentza tentas Translations French trou English hole Spanish hoyo, foso Italian buca German Loch.

istàmpa , nf, nm: istampu, stampu Definition genia de apertura pitichedha, tundhita, prus che àteru fata cun aina o àtera cosa puntuda; in sa carena, su tretu comente acabbat s'istentina; trebballu de iscritura de un'òpera fata a machinàriu / min. istamputza, istampighedhu, stampuedhu, istamparedha, stampetu (in bocí a s. = bochire in pagu tretu, nadu de su porcrabu candho lu bochint in pagu tretu colendhe fuindhe in dainanti de sa posta) Synonyms e antonyms buchitedhu, stuviolu, stuvioni, tupa 1, tupusone, tuviolu / pertusu / imprenta Idioms csn: s'istampu de sa crai = sa tupa; proas de istampa = pàzines chi s'imprentant a bídere comente essint, o fintzas totu s'òpera istampada pro poder bídere si bi at irballos de currèzere Sentences s'ira e su molóstiu li creschiant in sa carena a cada istampu chi fachiat in sos oros de su ziru (S.Spiggia)◊ no lu podiant agatare in perunu chizolu, ne in peruna istampa ◊ sicunnu s'istampu su babbarrotzi ◊ sestas un'istamparedha e che pones sas otinas 2. is istampus sunt po allebiai is fiancus Etymon srd. Translations French trou, orifice English hole, orifice Spanish agujero Italian buco, fóro, orifìzio German Loch.

istampútza , nf Definition min. de istampa, istampighedhu Synonyms e antonyms istamparedha, istampighedhu, stampuedhu Translations French pochoir English little hole Spanish agujero Italian forellino German kleines Loch.

partúsu , nm: pertusu, pertuxu Definition css. istampighedhu; in sa carena, s'istampu chi acabbat s'istentina / línghere su pertusu a unu = istare pregandhodhu a tropu, su si abbasciare a dónnia bregúngia Synonyms e antonyms cachinu, fragheri, istampa, istampariche / pertusale / cdh. paltusu Sentences portat a una manu cincu didus, a s'atra tres e dusu, ananti su pendolinu e apalas su pertusu ◊ si ti faches tantu ufana mi nche pones su nasu in su pertusu! ◊ de issa si ndhe amorant sos piusu pro chi sas gràscias fúliat a mojos: a nodu mortu giughet ambos ojos, sa buca apontziada che pertusu! (P.Mossa) Surnames and Proverbs prb: chini ascurtat in pertusu, ascurtat is malis sús Scientific Terminology crn Etymon ltn. pertusus Translations French trou, anus, sphincter English hole, anus, sphincter Spanish agujero, hoyo, ano Italian fóro, ano, sfintère German Loch, Anus, After, Schließmuskel.

percólu , nm: precólu Definition perca pitica: calanca, buidedhu in is pedras, in su terrenu, in su muru (comente funt is culumberis lassaos candho si ndhe trochet su ponte de su muradore, segundhu su ponte), o sa tana chi unos cantu arangiolos faent in terra Synonyms e antonyms calancolu, colomberi, culuvroni Sentences sos aranzolos terranzos si faghent su percolu in terra o in sos muros ◊ s'annaemele fit cuada in su percolu de unu muru Etymon srd. Translations French pertuis English hole Spanish agujero Italian pertùgio German Loch, Durchschlupf.

stàmpu , nm: istampa* Definition genia de apertura pitichedha, tundhita, prus che àteru fata de parte in parte cun calecuna aina o àtera cosa puntuda; in sa carena, su tretu comente acabbat s'istentina; nau de logu, chi est deasi piticu o pagu chi dhue cabet tropu pagu cosa o fintzes chi est cuau, apartau / min. stampixedhu, stampuedhu Synonyms e antonyms buchitedhu, stuviolu, stuvioni, tupa 1, tupusone, tuviolu Idioms csn: fichirisinci in su stampu prus piticu po bregúngia = cuàresi pro sa birgonza; sciri dónnia stampu = ischire o connòschere onzi logu; su stampu de sa crai = sa tupa Sentences at fatu unu stampu de parti a parti ◊ at fatu unu stampu tundu in sa porta po intrai sa gatu ◊ s'agu portat unu stampu po intrai su filu 2. abeta ca m'incaru in su stampu de sa crai! Translations French trou, pertuis English hole Spanish agujero Italian fóro, forame German Loch.