cansài 1 , vrb: cansare 1,
cansciare,
cansiare,
cantzai 1,
cassare 1,
cassiare Definizione
cambiare filada, intrare a calecunu logu passandho passandho in d-unu camminu, orruga o istrada; tirare una cosa a una parte
Sinonimi e contrari
irvertzare,
iscansae,
scantzai,
stressiai
/
insurcare
/
frànghere,
leai
/
descansare,
pasare
Modi di dire
csn:
cassiare s'abba de sa cora a su surcu, de sa leada a su riu (e de su riu a sa leada) = cambiai, fai passai s'àcua de unu logu a un'àteru; càssati su corpetu! = pigadindi, bogadindi su corpetu!
Frasi
candu passat naradhi chi cansit innòi! ◊ ca fit meda apistichinzada est cassiada a dimandhare ◊ no li est pàssiu beru de pòdere issire líbbera e pòdere cassiare a dommo de s'ammorau! ◊ cansciadindhe a domo candho passas in carrela! ◊ no dhi abbastat mancai cantzit s'arriu
2.
su catigherarzu drommit inue li capitat e, si cànsciat su cadhu a pasculare, candho intendhet rumore si ndh'ischidat ◊ su surcu est lómpidu: càssia s'abba a un'àteru!
3.
si arrimànt in cancu furriadroxu po nci passai sa noti e si cantzai ◊ una dí, passendu in d-una bidhixedha, si fiat firmau in domu de amigus po si cantzai unu pagu ◊ cansciade, comare, chi sezis istraca!
Etimo
ltn.
campsare
Traduzioni
Francese
détourner,
tourner
Inglese
to deviate
Spagnolo
desviar
Italiano
deviare
Tedesco
umleiten.
desviài , vrb Definizione
su che essire de camminu cunsiderau coment’e ibbàlliu o curpa; fintzes su si pigare is divertimentos
Sinonimi e contrari
deragliare,
irvertzare,
iscansae,
stressiai
/
desogai
| ctr.
incarrebai
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
tourner,
dérailler,
détourner
Inglese
to swerve
Spagnolo
desviar
Italiano
deviare
Tedesco
abweichen.
disviàre , vrb Sinonimi e contrari
desviai*,
ilviare
/
istorrai
Traduzioni
Francese
détourner,
dissuader
Inglese
to divert
Spagnolo
alejar,
desviar
Italiano
sviare,
distògliere
Tedesco
ablenken.
ibbortàre , vrb: ilvoltare,
ilvortare,
irbortae,
irbortai,
irbortare,
irvortare,
irvostare,
irvotare,
isboltare,
isbortare,
isvoltare,
isvostare,
ivoltare Definizione
dare borta, cambiare bandha de un’andhóngiu, nau in su sensu de fàere una furriada, cambiare o fàere cambiare idea, decisione, cunditziones; giare istrobbu, fàere pèrdere tempus
Sinonimi e contrari
istorrai,
istransire
/
conchinare
/
furriai,
tramudai
| ctr.
cumbínchede
Frasi
cun promissas de pònnere indústrias sont ilvoltendhe sa zente dae campagna ◊ fit cojuendhe cun d-una bella giòvana ma sos parentes l'ant isboltadu ◊ innanti at detzisu e apustis si est isboltadu ◊ sa morte ebbia mi podet isboltare de mi cojare cun tegus! ◊ mi iais nau ca beniais ma bosi seis irbortaos ◊ su pitzinnu si est irvortatu e at cambiau in malu ◊ unu carabbineri at irvortau unu dellitu ◊ nche li fit incassatu in conca d'essire a bannitare e nessune fit reséssitu a l'irvortare
2.
cussos chi leant a isvilu sos líbberos oe o cras s'isvoltant a àinos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
détourner,
dissuader
Inglese
to dissuade,
to change one's mind
Spagnolo
cambiar de idea,
disuadir
Italiano
cambiare idèa,
distògliere,
dissuadére
Tedesco
abbringen,
ablenken,
abraten.
ilmanchinàre , vrb: immanchinare,
ismanchinare Definizione
coment’e mancare, essire de su camminu giustu, andhare aorza, passare fora de su camminu, nau mescamente de animale; nau de un’arremu de sa carena, essire o mòvere de s’incàsciu suo
Sinonimi e contrari
cansai 1,
irvertzare,
stressiai
/
innoigai,
irbesciai
Frasi
su cadhu at immanchinadu ◊ a chie est cun megus insolente lu lasso ismanchinare… pro no fàghere a ríere tanta zente
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'écarter du bon chemin,
détourner
Inglese
to deviate,
to mislead
Spagnolo
desviar,
dislocar
Italiano
deviare,
traviare
Tedesco
verführen,
vom rechten Wege abbringen.
mòere , vrb: mòfere,
mòghere,
mòvere,
movi,
mòviri Definizione
cambiare posidura, portare de unu logu o tretu a un'àteru, murigare; fàere cambiamentu, abbiare unu dolore; tzucare, rfl.pònnere in camminu, fàere viàgiu; fàere impresse / ind. pres. 3ˆ p. sing. mofet, moghet; cong. 2ˆ p. pl. moghetzas, movetzas; pps. móvidu, mófitu, mófiu
Sinonimi e contrari
irmoventare
/
andai,
bènnere,
caciare,
cambiai,
suncai,
tocai 1
/
coidai
| ctr.
firmai
Modi di dire
csn:
mòviri s'istògumu = buluzare, fàghere a gana mala; movirisí po ternura = àere dolu, fàghere làstima; èssere a su moe moe = moindhe, pagu frimmu, candho goi candho gai; moindhe (nau de cosa chi si movit cun fuliesa manna) = frusiendi (bíere "múere")
Frasi
moe cussa pedra! ◊ sa pudheca est maseredha, mancu si movit candu dha tocas! ◊ su cane est moindhe sa coa ◊ moediche dae cue! ◊ non cherzo andhare in ancas chi mofent pro abbitúdine (L.Loi)◊ boe betzu, isfinidu, fadicadu, no si mofet ◊ a sa cosa prantada li cheret móida sa terra ca creschet de prus ◊ scerada est sempri crocada, non si podit movi, mancu pesai de su letixedhu ◊ no bos moghezas finas chi torro!
2.
sa borta chi mi funta móvius is genugus fui abarrada sétzia unas cantu diis ◊ su tempus est móvidu, est moindhe ◊ no lu moent nen diàulos e nen santos candho si che tzacat un'idea in conca! ◊ sas berbeghes cherent móidas a pàschere
3.
moe cun megus a cumandhu! ◊ mira ca soi fendi sa lómpia agante de Luiginu, po intendi si cras movit a Castedhu ◊ de meriadorzu movet su masone in paschimenta ◊ arguai a tibe chi ti mogas!
4.
zuto una dente a su moe moe: at a èssere menzus chi mi ndhe la feta tirare ◊ ti as a mòere carchi dente manighendhe cussa peta tosta!
5.
mòfeti, sinono torrat a rosinare e nos infundhimos! ◊ mòedi, mih, ca no bi at ora! ◊ toca movidindi ca tèngiu fàmini!
Etimo
ltn.
movere, moere
Traduzioni
Francese
bouger,
remuer,
déplacer,
détourner (dissuadere),
se dépêcher
Inglese
to move,
to shift
Spagnolo
mover,
desplazar,
moverse,
darse prisa
Italiano
muòvere,
movimentare,
spostare,
smuòvere,
sbrigarsi
Tedesco
bewegen,
versetzen,
umstellen,
verrücken,
aufbrechen,
sich beeilen.