fígiu , nm: fígliu,
fiju,
fílgiu,
fillu,
fitzu,
fixu,
fizu Definizione
su fedu, sa criadura, su fiadu nou chi naschit de una mama e de unu babbu, siat mascu o fémina (e po cussu a bortas si precisat: fillu mascu, fintzas fiza fémina); css. cosa chi naschit o dipendhet de un'àtera (fintzes pillonàciu, prantonedhu nou)/ min. fizedhu, fizichedhu; segundhu sa dotrina cristiana, su Fizu est sa de duas Personas de sa Divinade, su Cristos
Sinonimi e contrari
cdh. fidhu
Modi di dire
csn:
isetare unu fizu = (nau de fémina) èssere príngia; fàghere a fizu bonu = fai a bonu; fizu solu = fillu chi no tenit àterus fradis e ni sorris; fillu nàsciu a pisu = fizu de fémina baghiana; fillus nàscius totus a una brenti, fígios de loba = cróbinos; fillu de sa pudha bianca = unu chi benit parpadu, chi li faghent semper sa parte, privilleziadu; fizu de ànima, fixu de faci = pisedhu anzenu chi si leat coment'e fizu, a fizu etotu; fizu de tita = chi suet o at sutu de àtera mama; èssere a fizu bonu = a figionu, bene, benichedhu, itl. discretaménte; fàchere ccn. cosa a fizu vonu = a meda, a cusséssia, a piaghere
Frasi
serra s'enna, fígiu bonu! ◊ ascurta tui, fillu de arrempóriu de genti forti! ◊ a tènnere unu fizu solu est che a èssere a un'ogru: un'ifrunzitada… pérdida sa vista! ◊ ca est fillu solu dh'iat a pràxiri unu fradi ◊ seu andendi a cicai a fillu miu ◊ tue annas e torras, fiju meu! ◊ su fixu de Antonicu est torrau custu citzu!
2.
e chie est, isse, su fizu de sa pudha bianca, chi no faghet nudha?!
3.
cust'erba si ch'est sicada ma at bogadu unu muntone de fizos
4.
su nugoresu lu favedho a fizu vonu ◊ eris sero cussos ant pesadu abbolotu e si ndh’ant dau una passada a fizu vonu, vae e chirca pruite!
Cognomi e Proverbi
prb:
pro èssere fizu de re, menzus fizu de sa fortuna ◊ fillus de pesai, ferru de matziai ◊ fizu de batu sórighe tenet ◊ pecau de babbu dhu prangit su fillu
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
ltn.
filius
Traduzioni
Francese
fils
Inglese
son
Spagnolo
hijo
Italiano
fíglio
Tedesco
Kind,
Folge.
impillài , vrb Definizione
pònnere unu pígiu in pitzu de s'àteru, subrabare, apirare; atrotigare e acostire duos filos apare, a manera chi s'imbodhighent s'unu cun s'àteru
Sinonimi e contrari
apillai
/
folfigiare,
profizare
Etimo
ltn.
implicare
Traduzioni
Francese
tordre des brins,
des fils
Inglese
to wring,
to double yarns
Spagnolo
torcer hilos
Italiano
tòrcere o raddoppiare i fili
Tedesco
winden.
oldíu , nm: ordidu,
ordiu Definizione
su filau chi s'isterret de unu ixubru a s'àteru in su telàrgiu (tramítidu in is litzas) po fàere su tessíngiu
Sinonimi e contrari
odríngiu
Terminologia scientifica
ts
Traduzioni
Francese
chaîne,
ensemble des fils parallèles disposés dans le sens de la longueur d'un tissu
Inglese
warp
Spagnolo
urdimbre
Italiano
ordito
Tedesco
Kette,
Zettel.
unicàrju , agt, nm Definizione
fígiu solu, fígiu chi no tenet frade e ne sorre
Traduzioni
Francese
fils unique
Inglese
only child
Spagnolo
hijo único
Italiano
fìglio ùnico,
unigènito
Tedesco
Einzelkind.