fígiu , nm: fígliu,
fiju,
fílgiu,
fillu,
fitzu,
fixu,
fizu Definitzione
su fedu, sa criadura, su fiadu nou chi naschit de una mama e de unu babbu, siat mascu o fémina (e po cussu a bortas si precisat: fillu mascu, fintzas fiza fémina); css. cosa chi naschit o dipendhet de un'àtera (fintzes pillonàciu, prantonedhu nou)/ min. fizedhu, fizichedhu; segundhu sa dotrina cristiana, su Fizu est sa de duas Personas de sa Divinade, su Cristos
Sinònimos e contràrios
cdh. fidhu
Maneras de nàrrere
csn:
isetare unu fizu = (nau de fémina) èssere príngia; fàghere a fizu bonu = fai a bonu; fizu solu = fillu chi no tenit àterus fradis e ni sorris; fillu nàsciu a pisu = fizu de fémina baghiana; fillus nàscius totus a una brenti, fígios de loba = cróbinos; fillu de sa pudha bianca = unu chi benit parpadu, chi li faghent semper sa parte, privilleziadu; fizu de ànima, fixu de faci = pisedhu anzenu chi si leat coment'e fizu, a fizu etotu; fizu de tita = chi suet o at sutu de àtera mama; èssere a fizu bonu = a figionu, bene, benichedhu, itl. discretaménte; fàchere ccn. cosa a fizu vonu = a meda, a cusséssia, a piaghere
Frases
serra s'enna, fígiu bonu! ◊ ascurta tui, fillu de arrempóriu de genti forti! ◊ a tènnere unu fizu solu est che a èssere a un'ogru: un'ifrunzitada… pérdida sa vista! ◊ ca est fillu solu dh'iat a pràxiri unu fradi ◊ seu andendi a cicai a fillu miu ◊ tue annas e torras, fiju meu! ◊ su fixu de Antonicu est torrau custu citzu!
2.
e chie est, isse, su fizu de sa pudha bianca, chi no faghet nudha?!
3.
cust'erba si ch'est sicada ma at bogadu unu muntone de fizos
4.
su nugoresu lu favedho a fizu vonu ◊ eris sero cussos ant pesadu abbolotu e si ndh’ant dau una passada a fizu vonu, vae e chirca pruite!
Sambenados e Provèrbios
prb:
pro èssere fizu de re, menzus fizu de sa fortuna ◊ fillus de pesai, ferru de matziai ◊ fizu de batu sórighe tenet ◊ pecau de babbu dhu prangit su fillu
Terminologia iscientìfica
ptl
Ètimu
ltn.
filius
Tradutziones
Frantzesu
fils
Ingresu
son
Ispagnolu
hijo
Italianu
fíglio
Tedescu
Kind,
Folge.
impillài , vrb Definitzione
pònnere unu pígiu in pitzu de s'àteru, subrabare, apirare; atrotigare e acostire duos filos apare, a manera chi s'imbodhighent s'unu cun s'àteru
Sinònimos e contràrios
apillai
/
folfigiare,
profizare
Ètimu
ltn.
implicare
Tradutziones
Frantzesu
tordre des brins,
des fils
Ingresu
to wring,
to double yarns
Ispagnolu
torcer hilos
Italianu
tòrcere o raddoppiare i fili
Tedescu
winden.
oldíu , nm: ordidu,
ordiu Definitzione
su filau chi s'isterret de unu ixubru a s'àteru in su telàrgiu (tramítidu in is litzas) po fàere su tessíngiu
Sinònimos e contràrios
odríngiu
Terminologia iscientìfica
ts
Tradutziones
Frantzesu
chaîne,
ensemble des fils parallèles disposés dans le sens de la longueur d'un tissu
Ingresu
warp
Ispagnolu
urdimbre
Italianu
ordito
Tedescu
Kette,
Zettel.
unicàrju , agt, nm Definitzione
fígiu solu, fígiu chi no tenet frade e ne sorre
Tradutziones
Frantzesu
fils unique
Ingresu
only child
Ispagnolu
hijo único
Italianu
fìglio ùnico,
unigènito
Tedescu
Einzelkind.