Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

cadèna , nf: carena 1, catena Definitzione genia de cosa longa po acapiare fata a tantos lobos intraos apare (mescamente de metallu); impíciu grae, acàpiu légiu; filera de fundhos de bide; chedha de cuadhos acapiaos apare po treulare; filera de latzos po cassare pigiones / min. cadenedha = cadena pitica Sinònimos e contràrios arrenghera, fibera, fila, filerina, giuali, lérina, óldine Maneras de nàrrere csn: cadenita = prendha de zúghere in trugu apicada; cadena de sa domo = biga maista de sa teulada; una cadena se sarmentu = un'órdine de bide; puntu de cadena = zenia de cosidura Frases a su gantzellu l'ant postu una cadena pro lu muntènnere serradu ◊ teniant su mannale presu a cadena ◊ si sa pessone no agguantat a paràulas no abbarrat mancu presa a cadena 2. cussu est una cadena, no un'amigu! 3. is cadinus po binnennai furint in conca de cadena Ètimu ltn. catena Tradutziones Frantzesu chaîne Ingresu chain Ispagnolu cadena Italianu caténa Tedescu Kette.

giòbe , nm: ciopu 1, giobu, lobu Definitzione giru, lobu de cosa (es., filu, fune, codriola) coment'e acapiandho a nodu istrintu o fintzes lenu chi potzat iscúrrere po cassare mescamente animales (ma si narat fintzes in cobertantza po gente); orrugu de sartitzu cun is cabos acapiaos impare; lóriga de cadena Sinònimos e contràrios isciocu, lantu Maneras de nàrrere csn: giobu de càriga = filleri de càriga; parare su giobu = parai su latzu; giobitu de criadura = cosa chi si apicat in trugu a sa criadura pro no àere male Frases upas caratzadas de pídigu parant sos giobes a sa libbertade ◊ a giobu mi l'ant tenta sa crabola (G.Fiori)◊ si che torresit a binza gàrrigu de giobos e comintzesit sa catza de sas puzones ◊ retzas, trobeas, giobos fuo, cantos ndhe preparas tue, trassista! 2. at mandhigadu unu giobu de saltitza ◊ est una cadenita totu a giobitedhos ◊ sa cadena est fata a tantos giobos intrados apare Ètimu ltn. cop(u)lum Tradutziones Frantzesu nœud coulant, lacet, anneau de chaîne Ingresu skipknot, lace, link Ispagnolu lazo, eslabón Italianu càppio, làccio, anèllo di catena Tedescu Schlinge, Kettenglied.

gríglios , nm pl: grillos, grillus Definitzione genia de trobea o cadena chi poniant a is manos o a is peis e pesu chi poniant a is presoneris Sinònimos e contràrios griglione, musas Terminologia iscientìfica ans Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu chaîne Ingresu chain, iron block Ispagnolu grillos Italianu caténa, céppo di fèrro Tedescu Kette.

oldíu , nm: ordidu, ordiu Definitzione su filau chi s'isterret de unu ixubru a s'àteru in su telàrgiu (tramítidu in is litzas) po fàere su tessíngiu Sinònimos e contràrios odríngiu Terminologia iscientìfica ts Tradutziones Frantzesu chaîne, ensemble des fils parallèles disposés dans le sens de la longueur d'un tissu Ingresu warp Ispagnolu urdimbre Italianu ordito Tedescu Kette, Zettel.

passamànu , nm: prassamanu Definitzione su aporrire una cosa s'unu a s'àteru, prus che àteru trebballandho; linna o ferru a ue faet a si poderare cun sa manu, passandho in logu de iscala o àteru; genia de orrolu o avoreta Sinònimos e contràrios linghiera Ètimu spn. pasamano Tradutziones Frantzesu chaîne Ingresu passing from hand to hand Ispagnolu en cadena, pasamanos Italianu passamano Tedescu Kette, Handlauf.