Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

allàtzu , nm: lantu* Definitzione lióngiu, acàpiu, css. cosa chi podet serbire po acapiare in calecuna manera Sinònimos e contràrios presógliu / avincu / ispera Maneras de nàrrere csn: truncare sos allatzos = isbodhiaisindi, lassare sos inghírios; truncare sos allatzos cun ccn. = essire a iscórriu, in malas; pèrdere donzi a. = pèrdere s'isperàntzia, isporàresi Frases cantos allatzos amus truncadu a su gherra gherra! ◊ féminas, allargu, chi dogni allatzu cun bois est truncadu! ◊ bi tenzo allatzos de corzu boinu ◊ at leadu su fizu a corpos de allatzu 2. ndhe at pérdidu donzi allatzu Tradutziones Frantzesu lien Ingresu lace, tie Ispagnolu lazo Italianu làccio, vìncolo Tedescu Schlinge, Band.

avíncu , nm Sinònimos e contràrios allatzu, incumandha Frases sa promissa de Deus fata cun d-un'avincu diventat assoluta ◊ ma eco visione chi atiresit tantu a l'abbaidare sos sentidos chi s'avincu de mente mi fuesit (P.Casu) Tradutziones Frantzesu lien Ingresu bond Ispagnolu vínculo, lazo Italianu vìncolo Tedescu Band.

cadiàna , nf Definitzione genia de ispaitu fine o codriola, forte Frases sa cadianedha de sa bússia fit totu nodos, segada e torrada a annúnghere Tradutziones Frantzesu lacet, extra-fort Ingresu lace Ispagnolu lazo, cordón Italianu làccio, fettùccia Tedescu Schnur.

cróbu 1 , nm: ciopu 1, cropu 1, crou 1, giobe*, lobu Definitzione inghíriu, incropada de cosa (filu, fune, codriola, e àteru) fatu coment'e acapiandho a nodu, ma lenu, largu de pòdere iscúrrere po cassare un'animale; orrugu de sartitzu curtzu, longu su tanti de fai unu cricu cun is càbudos acapiaos impare; lóriga de cadena e fintzes asa de istrégiu piticu Sinònimos e contràrios cannaca, lantu Maneras de nàrrere csn: tènnere a cropu = a latzu; piscare a unu in cropu = sighire a unu faghindhe su dannu, in grímines Frases dhu portat acapiau a crobu de suncurri 2. mi at donau duus crous de sartitzu ◊ sa sartitza est menzus fata a crobos minores 3. sos barratzellos fint fachenne sa posta a sos bardaneris pro los piscare in cropu e nche los issacare in galera ◊ est una cuculia chene cropos Sambenados e Provèrbios smb: Crobu Tradutziones Frantzesu lacet, saucisson Ingresu lace, sauseges drum Ispagnolu lazo, cordón Italianu làccio, ròcchio di salsìccia Tedescu Schlinge, Wurststück.

giòbe , nm: ciopu 1, giobu, lobu Definitzione giru, lobu de cosa (es., filu, fune, codriola) coment'e acapiandho a nodu istrintu o fintzes lenu chi potzat iscúrrere po cassare mescamente animales (ma si narat fintzes in cobertantza po gente); orrugu de sartitzu cun is cabos acapiaos impare; lóriga de cadena Sinònimos e contràrios isciocu, lantu Maneras de nàrrere csn: giobu de càriga = filleri de càriga; parare su giobu = parai su latzu; giobitu de criadura = cosa chi si apicat in trugu a sa criadura pro no àere male Frases upas caratzadas de pídigu parant sos giobes a sa libbertade ◊ a giobu mi l'ant tenta sa crabola (G.Fiori)◊ si che torresit a binza gàrrigu de giobos e comintzesit sa catza de sas puzones ◊ retzas, trobeas, giobos fuo, cantos ndhe preparas tue, trassista! 2. at mandhigadu unu giobu de saltitza ◊ est una cadenita totu a giobitedhos ◊ sa cadena est fata a tantos giobos intrados apare Ètimu ltn. cop(u)lum Tradutziones Frantzesu nœud coulant, lacet, anneau de chaîne Ingresu skipknot, lace, link Ispagnolu lazo, eslabón Italianu càppio, làccio, anèllo di catena Tedescu Schlinge, Kettenglied.

incropàda , nf Definitzione su incropare, pruschetotu lobu o inghíriu de fune (o de àteru acapióngiu) chi si passat a sa cosa chi si acàpiat, ma fintzes solu inghírios o lobos de cosa longa a bisura de lóriga Sinònimos e contràrios crobu 1, lantu / inghíriu, tortóigu, ziru 1 Frases prendhindhe dàeli duas incropadas pro agguantare de prus! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu spire Ingresu coil Ispagnolu lazo, hélice, espira Italianu voluta Tedescu Windung.

infócu , nm: infogu, irfogu, isfogu Definitzione lobu de fune o corria largu chi si betat de atesu a conca o a corros de s'animale arestosu po dhu pòdere aciapare e pigare a fune, comente faent is issocadores Sinònimos e contràrios infogadolza Maneras de nàrrere csn: betare s'i. a un'animale, tènnere un'animale a i.; èssere a isfogu paradu = a latzu prontu Frases in sas gherras usadu ant cun vitória frundha, arcu, virga e soga pro s'infogu ◊ a bortas mi biso tentu a infogu comente a cadhu in cunzados anzenos ◊ est andhendhe a tènnere a infogu sa baca ispana Tradutziones Frantzesu lacet, lasso Ingresu snare Ispagnolu lazo Italianu làccio Tedescu Schlinge.

làntu , nm: allatzu, lassu, latu, latzu Definitzione genia de lobu chi si parat po cassare animales (ma si narat fintzes de un'aparíciu de filu zingadu); in cobertantza, su chi si faet po pigare s'àteru mancari a ingannu Sinònimos e contràrios cordonera, corria, crobu 1, isciocu, peàdiga 1, soga, túturu / agugeta, allióngiu, presógliu, trena Maneras de nàrrere csn: genias de latzus: a cardiga, a arcu, a púncia, a pértias; parai su l. = parare su crobu; ghetai l. = interrare unu tretu de una canna de bide lassada atacada a su fundhu pro ndhe fàghere un'àteru; latzu a sazitu = sorigarzu Frases faiat is murrus pariat unu margiani tentu a lassu! ◊ parat su latu a tènnere perdiches ◊ cussu est pascendu a fura, ma ciai nci betat su pei a su lassu! ◊ timet che unu sórighe pro su latu 2. ant abertu sa cassa a is eletoris ocannu puru fendi a modu antigu: parant is latzus… Sambenados e Provèrbios smb: Latu, Lazzu Ètimu ltn. laqueus Tradutziones Frantzesu lacet Ingresu snare Ispagnolu lazo, cordón Italianu làccio Tedescu Schlinge, Band.

presógliu, presólzu , nm, nf: presorja 1, presorju, presorza, presorzu, pressorju Definitzione orrugu de cosa po acapiare: presorza est fintzes sa trobea po troboire un'animale iscapu Sinònimos e contràrios acapamentu, acapióngiu, acàpiu, lighinzu, ligóngiu, presura / cannabitu, cordedha, funedhu, ispaitu, toroneu, tzunghedhu / agugeta, corria, lantu, trena Frases fit airau che cane de presorju ◊ isolve sos presorzos, no ti atates de promissas anzenas! ◊ sunt isetandhe a lis illascare su presorju Ètimu ltn. prehe(n)sorium Tradutziones Frantzesu ficelle, lacet Ingresu string Ispagnolu ligadura, lazo Italianu legàcciolo Tedescu Schnürband.

«« Torra a chircare