Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

agugèta , nf Definitzione genia de acapióngiu Sinònimos e contràrios allióngiu, cordonera, presógliu Ètimu spn. agujeta Tradutziones Frantzesu lacet, ficelle Ingresu lace, string Ispagnolu cordón Italianu stringa, legàccio Tedescu Band.

alligagàmba , nm: liacamba* Definitzione genia de acàpiu chi si ponet a is cartzas de su costúmene Sinònimos e contràrios acàpiu, allióngiu Tradutziones Frantzesu lien, ficelle, lacet Ingresu string Ispagnolu cordón Italianu legàcciolo Tedescu Strumpfband.

allióngiu , nm: ligóngiu Definitzione ligatzu a frocu o feta po acapiare, in is bestimentos, fintzes corria de iscarpa Sinònimos e contràrios acapamentu, acapióngiu, acàpiu, presógliu, presura / agugeta, cordonera / cdh. liàciula Frases apu biu duas crocorigas acapiadas cun d-un'allióngiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lien, ficelle, lacet Ingresu lace Ispagnolu cordón Italianu legàccio Tedescu Schnürband.

balentínu , nm: bolentinu, bolletinu 1, bullentinu, bullitinu 1 Definitzione ispaitu, codriola de cànnau, lentza po piscare, po imbodhigare in sa bardúfola, fintzes grussa po iscúdere Sinònimos e contràrios cannabitu, cordedha, filadissa, funedhu, ispaitu, lentzinu, restiga 1, toroneu, tzunghedhu Sambenados e Provèrbios smb: Balentinu Ètimu itl.t bollentino Tradutziones Frantzesu cordelette, ficelle Ingresu little rope Ispagnolu cordita Italianu cordicèlla Tedescu Schnürchen.

cordèdha , nf Definitzione genia de funighedha fine / erba de cordedha = nerviada 1 (Plantago lanceolata) Sinònimos e contràrios balentinu, cannabitu, cordigliola, filadissa, funedhu, ispaitu, músciu, presógliu, toroneu, trilla, túmixi, tzunghedhu / cdh. culdedha Sambenados e Provèrbios smb: Cordedda Tradutziones Frantzesu cordelette, ficelle Ingresu small string Ispagnolu cordel Italianu cordicèlla Tedescu dünne Schnur.

funighèdha , nf: funixedha Definitzione genia de fune finedhedha Sinònimos e contràrios balentinu, cannabitu, cordedha, cordigliola, filadissa, funedhu, grosseru, ispaitu, músciu, presógliu, reste, restiga 1, toroneu, tzunghedhu / cdh. funicedha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ficelle, cordelette Ingresu string Ispagnolu cuerdita Italianu funicèlla Tedescu Schnur.

ispàgu , nm: ispau, spagu Definitzione soga impixada po cosire iscarpas, botas: genia de codriola o filu grussu, forte, chi is sabbateris trebballant cun pighe ponendho a unu càbudu una tzudha de procu chi, sigomente est tètera, faet intrare méngius s'ispau in s'istampu fatu a surba; ispagu est a logos fintzes ispaitu, troneu Maneras de nàrrere csn: un'i. de bentu, de boche = frinighedha, boghighedha, píulu; lísiu che i. = lísiu lísiu, chi essit o andhat chentza dificurtade peruna, sentza de arrèsciri nudha; che falat che i. = nau de cosa de papai o de bufai, chi praxit Frases dae mastru de ispaos est torradu a maniale, pro fàghere acontzitos, tàpulos e mesos solos a sa mantessi cartzamenta chi l'at postu a pè in terra 2. cudhu binichedhu licantzu nche falabat che ispau incherau! 3. si ammescurat totu a su sàmbini, si nci betat aintru de sa bentre, si dh'imbucat in is urus unu puncionedhu de linna e si acàpiat a ispagu 4. sa note fit sélia: no pesabat un'ispau de bentu in totu su sartu 5. sos versos lis issiant lísios che ispau incherau Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu ficelle, ligneul Ingresu cord Ispagnolu bramante, hilo palomar Italianu spago Tedescu Schnur.

ligóngiu, ligónzu , nm: allióngiu*, lióngiu, lionzu Definitzione lióngiu a frocu po acapiare, in is bestimentos, in iscarpas e àteru (a bortas fintzes filu), ma fintzes acapióngiu de dónnia genia Sinònimos e contràrios acapamentu, acapióngiu, acàpiu, lighinzu, presógliu, presura / agugeta, cordonera Frases sciollei su ligóngiu! ◊ mi restaiat solu de torrare a bidha pro annodiare sos lionzos de sàmbene 2. sa currente colat in d-unu lióngiu de arràmene Sambenados e Provèrbios smb: Lionzu Tradutziones Frantzesu lien, lacet, ficelle Ingresu string Ispagnolu cordón Italianu legàccio Tedescu Schnürband.

músciu , nm Definitzione funighedha fine fata cun pramma Sinònimos e contràrios cordedha, filadissa Frases cussu maleitu istringhiat chíngia e músciu a peíderos e padres Ètimu itl. muscello Tradutziones Frantzesu ficelle, cordelette Ingresu cord Ispagnolu cuerda fina Italianu funicèlla Tedescu Schnürchen.

presógliu, presólzu , nm, nf: presorja 1, presorju, presorza, presorzu, pressorju Definitzione orrugu de cosa po acapiare: presorza est fintzes sa trobea po troboire un'animale iscapu Sinònimos e contràrios acapamentu, acapióngiu, acàpiu, lighinzu, ligóngiu, presura / cannabitu, cordedha, funedhu, ispaitu, toroneu, tzunghedhu / agugeta, corria, lantu, trena Frases fit airau che cane de presorju ◊ isolve sos presorzos, no ti atates de promissas anzenas! ◊ sunt isetandhe a lis illascare su presorju Ètimu ltn. prehe(n)sorium Tradutziones Frantzesu ficelle, lacet Ingresu string Ispagnolu ligadura, lazo Italianu legàcciolo Tedescu Schnürband.

transilléri , nm, nf: trantzilleri, trantzilloru, trintzillera, trintzilleri, truntzilleri Definitzione unos cantu acàpios postos impare in su derreri de sa sedha, pendhe pendhe, po acapiare, apicare cosa, e fintzes su chintórgiu po acapiare sa sedha etotu a s'animale Sinònimos e contràrios presógliu / apasibi, pendhone Maneras de nàrrere csn: a t. = a gurdoni; portai fangotu a trantzilleris = apicadu a sa sedha; zúchere a ccn. a trantzilloru = portaidhu sempri apicigau avatu (fintzas innamoradu) 2. cussa ti nche ghetat sa dommo, ti nche ghetat, ca no bi cheret su trantzilleri tuo a mantènnere una fémina prena de bíssios! ◊ nara, ma no seghist is trantzilleris meda meda, no! 3. sa superba bogat su frutu a trintzilleris Ètimu spn. trencillo Tradutziones Frantzesu ficelle de la selle Ingresu saddle string Ispagnolu cincha Italianu legàcciolo della sèlla Tedescu Schlaufe.