allàtzu , nm: lantu* Definizione
lióngiu, acàpiu, css. cosa chi podet serbire po acapiare in calecuna manera
Sinonimi e contrari
presógliu
/
avincu
/
ispera
Modi di dire
csn:
truncare sos allatzos = isbodhiaisindi, lassare sos inghírios; truncare sos allatzos cun ccn. = essire a iscórriu, in malas; pèrdere donzi a. = pèrdere s'isperàntzia, isporàresi
Frasi
cantos allatzos amus truncadu a su gherra gherra! ◊ féminas, allargu, chi dogni allatzu cun bois est truncadu! ◊ bi tenzo allatzos de corzu boinu ◊ at leadu su fizu a corpos de allatzu
2.
ndhe at pérdidu donzi allatzu
Traduzioni
Francese
lien
Inglese
lace,
tie
Spagnolo
lazo
Italiano
làccio,
vìncolo
Tedesco
Schlinge,
Band.
avíncu , nm Sinonimi e contrari
allatzu,
incumandha
Frasi
sa promissa de Deus fata cun d-un'avincu diventat assoluta ◊ ma eco visione chi atiresit tantu a l'abbaidare sos sentidos chi s'avincu de mente mi fuesit (P.Casu)
Traduzioni
Francese
lien
Inglese
bond
Spagnolo
vínculo,
lazo
Italiano
vìncolo
Tedesco
Band.
cadiàna , nf Definizione
genia de ispaitu fine o codriola, forte
Frasi
sa cadianedha de sa bússia fit totu nodos, segada e torrada a annúnghere
Traduzioni
Francese
lacet,
extra-fort
Inglese
lace
Spagnolo
lazo,
cordón
Italiano
làccio,
fettùccia
Tedesco
Schnur.
cróbu 1 , nm: ciopu 1,
cropu 1,
crou 1,
giobe*,
lobu Definizione
inghíriu, incropada de cosa (filu, fune, codriola, e àteru) fatu coment'e acapiandho a nodu, ma lenu, largu de pòdere iscúrrere po cassare un'animale; orrugu de sartitzu curtzu, longu su tanti de fai unu cricu cun is càbudos acapiaos impare; lóriga de cadena e fintzes asa de istrégiu piticu
Sinonimi e contrari
cannaca,
lantu
Modi di dire
csn:
tènnere a cropu = a latzu; piscare a unu in cropu = sighire a unu faghindhe su dannu, in grímines
Frasi
dhu portat acapiau a crobu de suncurri
2.
mi at donau duus crous de sartitzu ◊ sa sartitza est menzus fata a crobos minores
3.
sos barratzellos fint fachenne sa posta a sos bardaneris pro los piscare in cropu e nche los issacare in galera ◊ est una cuculia chene cropos
Cognomi e Proverbi
smb:
Crobu
Traduzioni
Francese
lacet,
saucisson
Inglese
lace,
sauseges drum
Spagnolo
lazo,
cordón
Italiano
làccio,
ròcchio di salsìccia
Tedesco
Schlinge,
Wurststück.
giòbe , nm: ciopu 1,
giobu,
lobu Definizione
giru, lobu de cosa (es., filu, fune, codriola) coment'e acapiandho a nodu istrintu o fintzes lenu chi potzat iscúrrere po cassare mescamente animales (ma si narat fintzes in cobertantza po gente); orrugu de sartitzu cun is cabos acapiaos impare; lóriga de cadena
Sinonimi e contrari
isciocu,
lantu
Modi di dire
csn:
giobu de càriga = filleri de càriga; parare su giobu = parai su latzu; giobitu de criadura = cosa chi si apicat in trugu a sa criadura pro no àere male
Frasi
upas caratzadas de pídigu parant sos giobes a sa libbertade ◊ a giobu mi l'ant tenta sa crabola (G.Fiori)◊ si che torresit a binza gàrrigu de giobos e comintzesit sa catza de sas puzones ◊ retzas, trobeas, giobos fuo, cantos ndhe preparas tue, trassista!
2.
at mandhigadu unu giobu de saltitza ◊ est una cadenita totu a giobitedhos ◊ sa cadena est fata a tantos giobos intrados apare
Etimo
ltn.
cop(u)lum
Traduzioni
Francese
nœud coulant,
lacet,
anneau de chaîne
Inglese
skipknot,
lace,
link
Spagnolo
lazo,
eslabón
Italiano
càppio,
làccio,
anèllo di catena
Tedesco
Schlinge,
Kettenglied.
incropàda , nf Definizione
su incropare, pruschetotu lobu o inghíriu de fune (o de àteru acapióngiu) chi si passat a sa cosa chi si acàpiat, ma fintzes solu inghírios o lobos de cosa longa a bisura de lóriga
Sinonimi e contrari
crobu 1,
lantu
/
inghíriu,
tortóigu,
ziru 1
Frasi
prendhindhe dàeli duas incropadas pro agguantare de prus!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
spire
Inglese
coil
Spagnolo
lazo,
hélice,
espira
Italiano
voluta
Tedesco
Windung.
infócu , nm: infogu,
irfogu,
isfogu Definizione
lobu de fune o corria largu chi si betat de atesu a conca o a corros de s'animale arestosu po dhu pòdere aciapare e pigare a fune, comente faent is issocadores
Sinonimi e contrari
infogadolza
Modi di dire
csn:
betare s'i. a un'animale, tènnere un'animale a i.; èssere a isfogu paradu = a latzu prontu
Frasi
in sas gherras usadu ant cun vitória frundha, arcu, virga e soga pro s'infogu ◊ a bortas mi biso tentu a infogu comente a cadhu in cunzados anzenos ◊ est andhendhe a tènnere a infogu sa baca ispana
Traduzioni
Francese
lacet,
lasso
Inglese
snare
Spagnolo
lazo
Italiano
làccio
Tedesco
Schlinge.
làntu , nm: allatzu,
lassu,
latu,
latzu Definizione
genia de lobu chi si parat po cassare animales (ma si narat fintzes de un'aparíciu de filu zingadu); in cobertantza, su chi si faet po pigare s'àteru mancari a ingannu
Sinonimi e contrari
cordonera,
corria,
crobu 1,
isciocu,
peàdiga 1,
soga,
túturu
/
agugeta,
allióngiu,
presógliu,
trena
Modi di dire
csn:
genias de latzus: a cardiga, a arcu, a púncia, a pértias; parai su l. = parare su crobu; ghetai l. = interrare unu tretu de una canna de bide lassada atacada a su fundhu pro ndhe fàghere un'àteru; latzu a sazitu = sorigarzu
Frasi
faiat is murrus pariat unu margiani tentu a lassu! ◊ parat su latu a tènnere perdiches ◊ cussu est pascendu a fura, ma ciai nci betat su pei a su lassu! ◊ timet che unu sórighe pro su latu
2.
ant abertu sa cassa a is eletoris ocannu puru fendi a modu antigu: parant is latzus…
Cognomi e Proverbi
smb:
Latu, Lazzu
Etimo
ltn.
laqueus
Traduzioni
Francese
lacet
Inglese
snare
Spagnolo
lazo,
cordón
Italiano
làccio
Tedesco
Schlinge,
Band.
presógliu, presólzu , nm, nf: presorja 1,
presorju,
presorza,
presorzu,
pressorju Definizione
orrugu de cosa po acapiare: presorza est fintzes sa trobea po troboire un'animale iscapu
Sinonimi e contrari
acapamentu,
acapióngiu,
acàpiu,
lighinzu,
ligóngiu,
presura
/
cannabitu,
cordedha,
funedhu,
ispaitu,
toroneu,
tzunghedhu
/
agugeta,
corria,
lantu,
trena
Frasi
fit airau che cane de presorju ◊ isolve sos presorzos, no ti atates de promissas anzenas! ◊ sunt isetandhe a lis illascare su presorju
Etimo
ltn.
prehe(n)sorium
Traduzioni
Francese
ficelle,
lacet
Inglese
string
Spagnolo
ligadura,
lazo
Italiano
legàcciolo
Tedesco
Schnürband.