agugèta , nf Definizione
genia de acapióngiu
Sinonimi e contrari
allióngiu,
cordonera,
presógliu
Etimo
spn.
agujeta
Traduzioni
Francese
lacet,
ficelle
Inglese
lace,
string
Spagnolo
cordón
Italiano
stringa,
legàccio
Tedesco
Band.
alligagàmba , nm: liacamba* Definizione
genia de acàpiu chi si ponet a is cartzas de su costúmene
Sinonimi e contrari
acàpiu,
allióngiu
Traduzioni
Francese
lien,
ficelle,
lacet
Inglese
string
Spagnolo
cordón
Italiano
legàcciolo
Tedesco
Strumpfband.
allióngiu , nm: ligóngiu Definizione
ligatzu a frocu o feta po acapiare, in is bestimentos, fintzes corria de iscarpa
Sinonimi e contrari
acapamentu,
acapióngiu,
acàpiu,
presógliu,
presura
/
agugeta,
cordonera
/
cdh. liàciula
Frasi
apu biu duas crocorigas acapiadas cun d-un'allióngiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lien,
ficelle,
lacet
Inglese
lace
Spagnolo
cordón
Italiano
legàccio
Tedesco
Schnürband.
cadiàna , nf Definizione
genia de ispaitu fine o codriola, forte
Frasi
sa cadianedha de sa bússia fit totu nodos, segada e torrada a annúnghere
Traduzioni
Francese
lacet,
extra-fort
Inglese
lace
Spagnolo
lazo,
cordón
Italiano
làccio,
fettùccia
Tedesco
Schnur.
chinghédhu , nm: cignedhu,
cingedhu,
cinghedhu,
singedhu Definizione
tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tíbbia, o fintzes codriola de acapiare in chintzu, chintórgiu; oru de telu de lana
Sinonimi e contrari
chintòglia,
chíntula,
lorita,
tzinta
/
tzíngulu
Frasi
in su chinghedhu portaiat s'ortigione cun sa màniga trabballada (R.Sardella)◊ mannoi iscudiat a cinghedhu ◊ tzia mi at curtu a chinghedhu ◊ acabbadha, citidi e bufa ca ci no seo piganno su cignedhu!
Traduzioni
Francese
lacet,
cordon,
ruban
Inglese
small belt
Spagnolo
oruga
Italiano
cìntolo,
cìngolo
Tedesco
Band,
Raupenband.
ciapèta , nf Definizione
acapióngiu de is mígias, fintzes péiga po su mannale
Sinonimi e contrari
ciapa 1,
ligas
/
sciampeta
Etimo
itl.
ciappetta
Traduzioni
Francese
lacet
Inglese
string
Spagnolo
tira,
cordón (m)
Italiano
legàccio
Tedesco
Schuhband.
cordonèra , nf: corduena Definizione
tira de cosa, prus che àteru de orrobba téssia apostadamente, ma fintzes corria de iscarpa
Sinonimi e contrari
agugeta,
allióngiu,
coidana,
corria,
lantu,
presógliu
Frasi
mi serbit unu orrochetu de filu niedhu e una pariga de cordoneras ◊ sas cordoneras de sas tígias ◊ is pabixedhas si acàpiant cun is corduenas
Etimo
ctl.
cordonera
Traduzioni
Francese
lacet
Inglese
lace
Spagnolo
cordel
Italiano
stringa
Tedesco
Schnürband.
cróbu 1 , nm: ciopu 1,
cropu 1,
crou 1,
giobe*,
lobu Definizione
inghíriu, incropada de cosa (filu, fune, codriola, e àteru) fatu coment'e acapiandho a nodu, ma lenu, largu de pòdere iscúrrere po cassare un'animale; orrugu de sartitzu curtzu, longu su tanti de fai unu cricu cun is càbudos acapiaos impare; lóriga de cadena e fintzes asa de istrégiu piticu
Sinonimi e contrari
cannaca,
lantu
Modi di dire
csn:
tènnere a cropu = a latzu; piscare a unu in cropu = sighire a unu faghindhe su dannu, in grímines
Frasi
dhu portat acapiau a crobu de suncurri
2.
mi at donau duus crous de sartitzu ◊ sa sartitza est menzus fata a crobos minores
3.
sos barratzellos fint fachenne sa posta a sos bardaneris pro los piscare in cropu e nche los issacare in galera ◊ est una cuculia chene cropos
Cognomi e Proverbi
smb:
Crobu
Traduzioni
Francese
lacet,
saucisson
Inglese
lace,
sauseges drum
Spagnolo
lazo,
cordón
Italiano
làccio,
ròcchio di salsìccia
Tedesco
Schlinge,
Wurststück.
giòbe , nm: ciopu 1,
giobu,
lobu Definizione
giru, lobu de cosa (es., filu, fune, codriola) coment'e acapiandho a nodu istrintu o fintzes lenu chi potzat iscúrrere po cassare mescamente animales (ma si narat fintzes in cobertantza po gente); orrugu de sartitzu cun is cabos acapiaos impare; lóriga de cadena
Sinonimi e contrari
isciocu,
lantu
Modi di dire
csn:
giobu de càriga = filleri de càriga; parare su giobu = parai su latzu; giobitu de criadura = cosa chi si apicat in trugu a sa criadura pro no àere male
Frasi
upas caratzadas de pídigu parant sos giobes a sa libbertade ◊ a giobu mi l'ant tenta sa crabola (G.Fiori)◊ si che torresit a binza gàrrigu de giobos e comintzesit sa catza de sas puzones ◊ retzas, trobeas, giobos fuo, cantos ndhe preparas tue, trassista!
2.
at mandhigadu unu giobu de saltitza ◊ est una cadenita totu a giobitedhos ◊ sa cadena est fata a tantos giobos intrados apare
Etimo
ltn.
cop(u)lum
Traduzioni
Francese
nœud coulant,
lacet,
anneau de chaîne
Inglese
skipknot,
lace,
link
Spagnolo
lazo,
eslabón
Italiano
càppio,
làccio,
anèllo di catena
Tedesco
Schlinge,
Kettenglied.
infócu , nm: infogu,
irfogu,
isfogu Definizione
lobu de fune o corria largu chi si betat de atesu a conca o a corros de s'animale arestosu po dhu pòdere aciapare e pigare a fune, comente faent is issocadores
Sinonimi e contrari
infogadolza
Modi di dire
csn:
betare s'i. a un'animale, tènnere un'animale a i.; èssere a isfogu paradu = a latzu prontu
Frasi
in sas gherras usadu ant cun vitória frundha, arcu, virga e soga pro s'infogu ◊ a bortas mi biso tentu a infogu comente a cadhu in cunzados anzenos ◊ est andhendhe a tènnere a infogu sa baca ispana
Traduzioni
Francese
lacet,
lasso
Inglese
snare
Spagnolo
lazo
Italiano
làccio
Tedesco
Schlinge.
istrínga , nf Definizione
tirighedha fine (mescamente de pedhe), ma fintzes biculedhu, orrughedhu piticu, tantighedhu pagu de calecuna cosa / téssidu a i. = a iscringadas, a tiras de diferente colore
Sinonimi e contrari
corria,
tira
/
arrogalla,
biculaza
/
butiu,
stídhiu
2.
de ozu non be ndh'aiat falau nemmancu un'istringa
Etimo
itl.
stringa
Traduzioni
Francese
lacet
Inglese
lace
Spagnolo
correa,
tira de cuero,
pizca
Italiano
aghétto
Tedesco
Schnürband.
làntu , nm: allatzu,
lassu,
latu,
latzu Definizione
genia de lobu chi si parat po cassare animales (ma si narat fintzes de un'aparíciu de filu zingadu); in cobertantza, su chi si faet po pigare s'àteru mancari a ingannu
Sinonimi e contrari
cordonera,
corria,
crobu 1,
isciocu,
peàdiga 1,
soga,
túturu
/
agugeta,
allióngiu,
presógliu,
trena
Modi di dire
csn:
genias de latzus: a cardiga, a arcu, a púncia, a pértias; parai su l. = parare su crobu; ghetai l. = interrare unu tretu de una canna de bide lassada atacada a su fundhu pro ndhe fàghere un'àteru; latzu a sazitu = sorigarzu
Frasi
faiat is murrus pariat unu margiani tentu a lassu! ◊ parat su latu a tènnere perdiches ◊ cussu est pascendu a fura, ma ciai nci betat su pei a su lassu! ◊ timet che unu sórighe pro su latu
2.
ant abertu sa cassa a is eletoris ocannu puru fendi a modu antigu: parant is latzus…
Cognomi e Proverbi
smb:
Latu, Lazzu
Etimo
ltn.
laqueus
Traduzioni
Francese
lacet
Inglese
snare
Spagnolo
lazo,
cordón
Italiano
làccio
Tedesco
Schlinge,
Band.
ligóngiu, ligónzu , nm: allióngiu*,
lióngiu,
lionzu Definizione
lióngiu a frocu po acapiare, in is bestimentos, in iscarpas e àteru (a bortas fintzes filu), ma fintzes acapióngiu de dónnia genia
Sinonimi e contrari
acapamentu,
acapióngiu,
acàpiu,
lighinzu,
presógliu,
presura
/
agugeta,
cordonera
Frasi
sciollei su ligóngiu! ◊ mi restaiat solu de torrare a bidha pro annodiare sos lionzos de sàmbene
2.
sa currente colat in d-unu lióngiu de arràmene
Cognomi e Proverbi
smb:
Lionzu
Traduzioni
Francese
lien,
lacet,
ficelle
Inglese
string
Spagnolo
cordón
Italiano
legàccio
Tedesco
Schnürband.
presógliu, presólzu , nm, nf: presorja 1,
presorju,
presorza,
presorzu,
pressorju Definizione
orrugu de cosa po acapiare: presorza est fintzes sa trobea po troboire un'animale iscapu
Sinonimi e contrari
acapamentu,
acapióngiu,
acàpiu,
lighinzu,
ligóngiu,
presura
/
cannabitu,
cordedha,
funedhu,
ispaitu,
toroneu,
tzunghedhu
/
agugeta,
corria,
lantu,
trena
Frasi
fit airau che cane de presorju ◊ isolve sos presorzos, no ti atates de promissas anzenas! ◊ sunt isetandhe a lis illascare su presorju
Etimo
ltn.
prehe(n)sorium
Traduzioni
Francese
ficelle,
lacet
Inglese
string
Spagnolo
ligadura,
lazo
Italiano
legàcciolo
Tedesco
Schnürband.
singédhu , nm: chinghedhu* Definizione
genia de chintórgiu, de pedhe, imbestiu de velludu
Sinonimi e contrari
chintòglia,
chíntula,
lorita
Frasi
at fatu unu pràngiu de cosas lichitosas chi faint isciabudhai s'istògumu e allargai su singedhu! ◊ bendit singendhus, alliòngius, ullieras e àteras cositedhas
Traduzioni
Francese
ceinture,
lacet
Inglese
girdle
Spagnolo
cinturón,
correa
Italiano
cintura,
cìntolo
Tedesco
Gürtel.