chígna , nf: chíngia,
chingra,
chinxa,
cíngara,
cingra,
cringa Definizione
genia de chintórgiu chi si ponet po firmare sa sedha a s'animale passandhosidhu in bentre apresu a is cambas de ananti (petorru): dh'impreant ferrandho puru (ma prus manna e acanta a is cambas de asegus) po mantènnere su pegus in artu de terra chi no potzat fàere fortza cun is peis; est fintzes su singiale chi lassat in sa carre un'acapióngiu istrintu, unu cropu giau cun cosa longa (chintórgiu, fune, e àteru)
Sinonimi e contrari
callitu,
grinca,
istranga,
pretali
Modi di dire
csn:
apretare un'animale a chíngia = afíere tropu sa chíngia; apretare a ccn. a chinxa = segai sa passiéntzia a ccn., apurire; sècere, no sècere una cosa in cingra a ccn. = pràghere, no pràghere
Frasi
sa chigna fit larga e giughiat una tíbbia chi mancu chintorza! ◊ at fatu una chigna de pedhe ◊ issedhendhe ponent sos bàtiles, su sedhone e sa cringa ◊ a s'àinu li at fatu una pitigada sa cringa in su petorru ◊ in màchina cheret posta sa cringa pro seguresa ◊ acapiadhu cun sa cingra!◊ teniat s'arretranga, sa cíngara e pretale e pigàt a froncile s'animale (C.Arangino)
2.
sa fune imboligada in sa manu, tostendhe, mi at fatu sa cringa
3.
chíngias biancas imbóligant s'aera
Etimo
ltn.
cing(u)la
Traduzioni
Francese
ceinture
Inglese
belt
Spagnolo
cinturón,
correa
Italiano
cìnghia,
cintura
Tedesco
Gürtel
chintòglia, chintólgiu, chintòlza , nf, nm: chintòrgia,
chintórgiu,
chintorja,
chintorju,
chintorza,
chintorzu,
cintòrgia Definizione
tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tíbbia, de pònnere in chintzu po poderare unu bestimentu / chintorza de santu Giuanne = frore de santu Giuanne, alluevogu, bruschiadina; pantalones a chintorza = cun sa tzinta
Sinonimi e contrari
astrintorza,
chíntula,
lorita,
tríncia,
tzinta,
tzintorja
Frasi
s'arva li arriviat a sa chintorza ◊ iat pigau su chintórgiu e aiat giau una surra a su fígiu ◊ su piciochedhu camminat poderendu unu chintórgiu in is manus ◊ candho at papau si at fintzes illagrau su chintórgiu ◊ custa est una cintòrgia de pedhe
Etimo
ltn.
cinctorium
Traduzioni
Francese
ceinture
Inglese
belt
Spagnolo
cinturón
Italiano
cìntola,
cintura
Tedesco
Gürtel.
ischintolzàre , vrb: ischintorzare,
issintorgiare Definizione
bogare sa chintorza, su chintórgiu; iscúdere, atripare a chintórgiu / ischintorzare de su risu = mòrriri, crepai de s'arrisu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
détacher sa ceinture
Inglese
to unbelt
Spagnolo
sacarse el cinturón
Italiano
levarsi la cintura
Tedesco
sich den Gürtel abnehmen.
laciàda , nf: lantzada,
latada,
latzada Definizione
tira larga de orrobba po imbodhigare su pipiedhu in chintzu
Sinonimi e contrari
fasca
Frasi
tocat a preparai cambuscedhus, pannitzus e latzadas po candu nascit su pipiu ◊ latzadas po is pipius no si ndi usat prus ◊ tèngiu ancora is pannitzus e is latzadas de candu iu tentu a tia ◊ sa latzada imbodhigàt a istrintu su pipiu dea chintzu fines a is benugos
2.
e ita chi dhi ghetu sa lantzada a su gúturu!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
langes
Inglese
swaddling-bands,
belt
Spagnolo
pañales
Italiano
fasce,
cintura
Tedesco
Windeln.
singédhu , nm: chinghedhu* Definizione
genia de chintórgiu, de pedhe, imbestiu de velludu
Sinonimi e contrari
chintòglia,
chíntula,
lorita
Frasi
at fatu unu pràngiu de cosas lichitosas chi faint isciabudhai s'istògumu e allargai su singedhu! ◊ bendit singendhus, alliòngius, ullieras e àteras cositedhas
Traduzioni
Francese
ceinture,
lacet
Inglese
girdle
Spagnolo
cinturón,
correa
Italiano
cintura,
cìntolo
Tedesco
Gürtel.
tzínta , nf: chinta Definizione
tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tíbbia, de pònnere in chintzu cun pantalones / iscorriada de tzinta = cropu giau cun sa tzinta
Sinonimi e contrari
chinghedhu,
chintòglia,
chíntula,
lorita,
tríncia
Traduzioni
Francese
ceinture
Inglese
belt
Spagnolo
cinturón
Italiano
cintura
Tedesco
Gürtel.