chígna , nf: chíngia,
chingra,
chinxa,
cíngara,
cingra,
cringa Definizione
genia de chintórgiu chi si ponet po firmare sa sedha a s'animale passandhosidhu in bentre apresu a is cambas de ananti (petorru): dh'impreant ferrandho puru (ma prus manna e acanta a is cambas de asegus) po mantènnere su pegus in artu de terra chi no potzat fàere fortza cun is peis; est fintzes su singiale chi lassat in sa carre un'acapióngiu istrintu, unu cropu giau cun cosa longa (chintórgiu, fune, e àteru)
Sinonimi e contrari
callitu,
grinca,
istranga,
pretali
Modi di dire
csn:
apretare un'animale a chíngia = afíere tropu sa chíngia; apretare a ccn. a chinxa = segai sa passiéntzia a ccn., apurire; sècere, no sècere una cosa in cingra a ccn. = pràghere, no pràghere
Frasi
sa chigna fit larga e giughiat una tíbbia chi mancu chintorza! ◊ at fatu una chigna de pedhe ◊ issedhendhe ponent sos bàtiles, su sedhone e sa cringa ◊ a s'àinu li at fatu una pitigada sa cringa in su petorru ◊ in màchina cheret posta sa cringa pro seguresa ◊ acapiadhu cun sa cingra!◊ teniat s'arretranga, sa cíngara e pretale e pigàt a froncile s'animale (C.Arangino)
2.
sa fune imboligada in sa manu, tostendhe, mi at fatu sa cringa
3.
chíngias biancas imbóligant s'aera
Etimo
ltn.
cing(u)la
Traduzioni
Francese
ceinture
Inglese
belt
Spagnolo
cinturón,
correa
Italiano
cìnghia,
cintura
Tedesco
Gürtel
chinghédhu , nm: cignedhu,
cingedhu,
cinghedhu,
singedhu Definizione
tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tíbbia, o fintzes codriola de acapiare in chintzu, chintórgiu; oru de telu de lana
Sinonimi e contrari
chintòglia,
chíntula,
lorita,
tzinta
/
tzíngulu
Frasi
in su chinghedhu portaiat s'ortigione cun sa màniga trabballada (R.Sardella)◊ mannoi iscudiat a cinghedhu ◊ tzia mi at curtu a chinghedhu ◊ acabbadha, citidi e bufa ca ci no seo piganno su cignedhu!
Traduzioni
Francese
lacet,
cordon,
ruban
Inglese
small belt
Spagnolo
oruga
Italiano
cìntolo,
cìngolo
Tedesco
Band,
Raupenband.
chintòglia, chintólgiu, chintòlza , nf, nm: chintòrgia,
chintórgiu,
chintorja,
chintorju,
chintorza,
chintorzu,
cintòrgia Definizione
tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tíbbia, de pònnere in chintzu po poderare unu bestimentu / chintorza de santu Giuanne = frore de santu Giuanne, alluevogu, bruschiadina; pantalones a chintorza = cun sa tzinta
Sinonimi e contrari
astrintorza,
chíntula,
lorita,
tríncia,
tzinta,
tzintorja
Frasi
s'arva li arriviat a sa chintorza ◊ iat pigau su chintórgiu e aiat giau una surra a su fígiu ◊ su piciochedhu camminat poderendu unu chintórgiu in is manus ◊ candho at papau si at fintzes illagrau su chintórgiu ◊ custa est una cintòrgia de pedhe
Etimo
ltn.
cinctorium
Traduzioni
Francese
ceinture
Inglese
belt
Spagnolo
cinturón
Italiano
cìntola,
cintura
Tedesco
Gürtel.
chíntzu 1 , nm: cintu,
cintzu,
ginsu,
scinsu,
tzintu Definizione
tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tíbbia, de acapiare in chintzu po poderare bestimentu, e fintzes su tretu de sa carena in mesania e parte de su bestimentu in custu tretu
Sinonimi e contrari
chintòglia,
gintone,
singedhu,
tzinta
/
chíntula
Cognomi e Proverbi
smb:
Cintu
Etimo
ltn.
cinctu(m)
Traduzioni
Francese
ceinture
Inglese
belt
Spagnolo
cintura
Italiano
cinto
Tedesco
Gürtel.
framucódhu , avb Definizione
manera de pònnere mescamente sa fune, chistia a lobos mannos, faendhodha passare in su codhu de una parte e asuta de su subrecu de s'àtera, o fintzes solu intrada o betada in codhos
Sinonimi e contrari
armigodhu*,
murucodhu
Frasi
su pitzinnu zuchet sa bússia a framucodhu (G.Piga)◊ est rutu chin sa soca a framucodhu e s'istrale in manos ◊ est chin sa tzancheta galu a framucodhu
Traduzioni
Francese
bandoulière
Inglese
shoulder belt
Spagnolo
bandolera
Italiano
tracòlla
Tedesco
umgehängt.
laciàda , nf: lantzada,
latada,
latzada Definizione
tira larga de orrobba po imbodhigare su pipiedhu in chintzu
Sinonimi e contrari
fasca
Frasi
tocat a preparai cambuscedhus, pannitzus e latzadas po candu nascit su pipiu ◊ latzadas po is pipius no si ndi usat prus ◊ tèngiu ancora is pannitzus e is latzadas de candu iu tentu a tia ◊ sa latzada imbodhigàt a istrintu su pipiu dea chintzu fines a is benugos
2.
e ita chi dhi ghetu sa lantzada a su gúturu!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
langes
Inglese
swaddling-bands,
belt
Spagnolo
pañales
Italiano
fasce,
cintura
Tedesco
Windeln.
loríta , nf Definizione
tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tzíbbia, de pònnere in chintzu
Sinonimi e contrari
chintòglia,
chíntula,
tríncia,
tzinta
Frasi
s'est fuiu a lorita in manus, depiat èssi a daor'e brenti ◊ at afasciau is pértias cun sa lorita
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ceinture
Inglese
belt
Spagnolo
cinturón,
correa
Italiano
cìntola
Tedesco
Gürtel.
tzínta , nf: chinta Definizione
tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tíbbia, de pònnere in chintzu cun pantalones / iscorriada de tzinta = cropu giau cun sa tzinta
Sinonimi e contrari
chinghedhu,
chintòglia,
chíntula,
lorita,
tríncia
Traduzioni
Francese
ceinture
Inglese
belt
Spagnolo
cinturón
Italiano
cintura
Tedesco
Gürtel.