agugèta , nf Definizione
genia de acapióngiu
Sinonimi e contrari
allióngiu,
cordonera,
presógliu
Etimo
spn.
agujeta
Traduzioni
Francese
lacet,
ficelle
Inglese
lace,
string
Spagnolo
cordón
Italiano
stringa,
legàccio
Tedesco
Band.
allàtzu , nm: lantu* Definizione
lióngiu, acàpiu, css. cosa chi podet serbire po acapiare in calecuna manera
Sinonimi e contrari
presógliu
/
avincu
/
ispera
Modi di dire
csn:
truncare sos allatzos = isbodhiaisindi, lassare sos inghírios; truncare sos allatzos cun ccn. = essire a iscórriu, in malas; pèrdere donzi a. = pèrdere s'isperàntzia, isporàresi
Frasi
cantos allatzos amus truncadu a su gherra gherra! ◊ féminas, allargu, chi dogni allatzu cun bois est truncadu! ◊ bi tenzo allatzos de corzu boinu ◊ at leadu su fizu a corpos de allatzu
2.
ndhe at pérdidu donzi allatzu
Traduzioni
Francese
lien
Inglese
lace,
tie
Spagnolo
lazo
Italiano
làccio,
vìncolo
Tedesco
Schlinge,
Band.
alliongiàe, alliongiài , vrb: liongiai Definizione
istrínghere o acapiare cun calecunu allióngiu
Sinonimi e contrari
acapiae,
liai,
prèndhere
| ctr.
isolbere,
isprèndhere
Frasi
cussa màniga dh'as alliongiada mali ◊ seis alliongendi mànigas a manera de bosatrus cun mannugus de trigu ingraniu!
2.
tengu alliongiaus apari giojas e turmentus ◊ seu alliongiau de is arregordus ◊ seus alliongiaus apari, nosu ◊ sa becesa alliòngiat a cosas prus sérias
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lier
Inglese
to lace
Spagnolo
atar,
anudar
Italiano
allacciare
Tedesco
zuschnüren.
allióngiu , nm: ligóngiu Definizione
ligatzu a frocu o feta po acapiare, in is bestimentos, fintzes corria de iscarpa
Sinonimi e contrari
acapamentu,
acapióngiu,
acàpiu,
presógliu,
presura
/
agugeta,
cordonera
/
cdh. liàciula
Frasi
apu biu duas crocorigas acapiadas cun d-un'allióngiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lien,
ficelle,
lacet
Inglese
lace
Spagnolo
cordón
Italiano
legàccio
Tedesco
Schnürband.
arrandài , vrb: arrendai 1,
randai Definizione
fàere o pònnere s’arrandha a unu bestimentu o trastu
Sinonimi e contrari
irrandhare,
trinetare
Frasi
est arrandendi sa camisa ◊ mi ammostas su chi as arrandau me is pannus? ◊ is féminas ant arrandau sa tialledha de s'altari ◊ apu arrendau is lensolos
2.
intamen de arrechiai a su babbu mortu, sa genti iat arrandau po sa filla
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
faire de la dentelle
Inglese
to lace
Spagnolo
adornar con encajes
Italiano
merlettare
Tedesco
mit Spitzen besetzen.
cadiàna , nf Definizione
genia de ispaitu fine o codriola, forte
Frasi
sa cadianedha de sa bússia fit totu nodos, segada e torrada a annúnghere
Traduzioni
Francese
lacet,
extra-fort
Inglese
lace
Spagnolo
lazo,
cordón
Italiano
làccio,
fettùccia
Tedesco
Schnur.
cordonèra , nf: corduena Definizione
tira de cosa, prus che àteru de orrobba téssia apostadamente, ma fintzes corria de iscarpa
Sinonimi e contrari
agugeta,
allióngiu,
coidana,
corria,
lantu,
presógliu
Frasi
mi serbit unu orrochetu de filu niedhu e una pariga de cordoneras ◊ sas cordoneras de sas tígias ◊ is pabixedhas si acàpiant cun is corduenas
Etimo
ctl.
cordonera
Traduzioni
Francese
lacet
Inglese
lace
Spagnolo
cordel
Italiano
stringa
Tedesco
Schnürband.
cróbu 1 , nm: ciopu 1,
cropu 1,
crou 1,
giobe*,
lobu Definizione
inghíriu, incropada de cosa (filu, fune, codriola, e àteru) fatu coment'e acapiandho a nodu, ma lenu, largu de pòdere iscúrrere po cassare un'animale; orrugu de sartitzu curtzu, longu su tanti de fai unu cricu cun is càbudos acapiaos impare; lóriga de cadena e fintzes asa de istrégiu piticu
Sinonimi e contrari
cannaca,
lantu
Modi di dire
csn:
tènnere a cropu = a latzu; piscare a unu in cropu = sighire a unu faghindhe su dannu, in grímines
Frasi
dhu portat acapiau a crobu de suncurri
2.
mi at donau duus crous de sartitzu ◊ sa sartitza est menzus fata a crobos minores
3.
sos barratzellos fint fachenne sa posta a sos bardaneris pro los piscare in cropu e nche los issacare in galera ◊ est una cuculia chene cropos
Cognomi e Proverbi
smb:
Crobu
Traduzioni
Francese
lacet,
saucisson
Inglese
lace,
sauseges drum
Spagnolo
lazo,
cordón
Italiano
làccio,
ròcchio di salsìccia
Tedesco
Schlinge,
Wurststück.
giòbe , nm: ciopu 1,
giobu,
lobu Definizione
giru, lobu de cosa (es., filu, fune, codriola) coment'e acapiandho a nodu istrintu o fintzes lenu chi potzat iscúrrere po cassare mescamente animales (ma si narat fintzes in cobertantza po gente); orrugu de sartitzu cun is cabos acapiaos impare; lóriga de cadena
Sinonimi e contrari
isciocu,
lantu
Modi di dire
csn:
giobu de càriga = filleri de càriga; parare su giobu = parai su latzu; giobitu de criadura = cosa chi si apicat in trugu a sa criadura pro no àere male
Frasi
upas caratzadas de pídigu parant sos giobes a sa libbertade ◊ a giobu mi l'ant tenta sa crabola (G.Fiori)◊ si che torresit a binza gàrrigu de giobos e comintzesit sa catza de sas puzones ◊ retzas, trobeas, giobos fuo, cantos ndhe preparas tue, trassista!
2.
at mandhigadu unu giobu de saltitza ◊ est una cadenita totu a giobitedhos ◊ sa cadena est fata a tantos giobos intrados apare
Etimo
ltn.
cop(u)lum
Traduzioni
Francese
nœud coulant,
lacet,
anneau de chaîne
Inglese
skipknot,
lace,
link
Spagnolo
lazo,
eslabón
Italiano
càppio,
làccio,
anèllo di catena
Tedesco
Schlinge,
Kettenglied.
intradò , nm: intredò,
introdou,
introrò Definizione
genia de tessíngiu a lascu (fatu a màchina, industriale) chi si ponet po bellesa prus che àteru in órulos de bestimentu
Sinonimi e contrari
arranda,
randíliu,
trina 1
Frasi
si at postu su bistiri prus bellu, cussu de velludu cun s'intredò biancu (M.A.Cappai)◊ a su postu de su chipurru a sa camisa che dhi ant postu custu introdò
Terminologia scientifica
ts
Traduzioni
Francese
dentelle
Inglese
lace
Spagnolo
encaje
Italiano
pizzo
Tedesco
Spitze.
istrínga , nf Definizione
tirighedha fine (mescamente de pedhe), ma fintzes biculedhu, orrughedhu piticu, tantighedhu pagu de calecuna cosa / téssidu a i. = a iscringadas, a tiras de diferente colore
Sinonimi e contrari
corria,
tira
/
arrogalla,
biculaza
/
butiu,
stídhiu
2.
de ozu non be ndh'aiat falau nemmancu un'istringa
Etimo
itl.
stringa
Traduzioni
Francese
lacet
Inglese
lace
Spagnolo
correa,
tira de cuero,
pizca
Italiano
aghétto
Tedesco
Schnürband.