afancedhàe, afancedhài , vrb: afantzedhare Definizione prnl., nau de cojuaos, su si dha intèndhere cun àtera fémina o cun àteru ómine, tènnere su fancedhu, sa fancedha Sinonimi e contrari afantare, amicare, amicitziare, ammestadai Frasi chi ti bollis afancedhai… ge dhui est cussa stàtua! ◊ mi siat mi siat… si est istorrada de su pobidhu e afancedhada cun su datori! Etimo srd. Traduzioni Francese vivre en concubinage Inglese to find a mistress Spagnolo tener amante Italiano avére o farsi l'amante Tedesco einen Liebhaber haben.

amicàre , vrb rfl: amigai, amigare Definizione fàere s'amiga, o s'amigu, nau de persona cojuada chi bivet cun àtera (cojuada o nono) che pobidhu cun pobidha, o fintzes bagadia chi si ponet cun àtera cojuada Sinonimi e contrari afancedhae, afantare, amicitziare, ammestadai Frasi pro no mi èssere amicadu cun tecus no credas chi sia pentidu ◊ custa picioca si fiat amigada cun su Forasdenosu ◊ ci cun calecuna ses amigau ti depes cogiuare ◊ custu fit amigadu cun tantas féminas…◊ una fémina gatia e un'ómine si sont amicatos Etimo ctl., spn. amigar(se) Traduzioni Francese vivre en concubinage Inglese to find a mistress Spagnolo tener un amante Italiano farsi l'amante, la concubina Tedesco einen Liebhaber haben.

ammengàre , vrb Definizione fàere o èssere mengu, pòberu Etimo srd. Traduzioni Francese vivre dans la gêne Inglese to be to poverty Spagnolo empobrecer, vivir en la estrechez Italiano stare in misèria, nelle strettézze Tedesco im Elend leben.

ammestadài , vrb: ammistadai, ammisterai Definizione fai ammistadi o tenni un'ammistadi, nau de cojuaos, su si dha intèndhere cun àtera fémina o àter'ómine (ma si narat fintzes in su sensu de amighéntzia cun chiesiògiat) Sinonimi e contrari afancedhae, afantare, amicare, amicitziare Frasi Micheli abbetiosu, no mi bollu ammistadai…◊ su tali, mancai béciu e babbu de tantis fillus, si est ammistadau cun d-una piciochedha 2. is duas famíglias fiant ammistaradas e biviant totus impari Etimo srd. Traduzioni Francese vivre en état de concubinage Inglese to maintain an illicit affair (love) Spagnolo amistarse, amancebarse Italiano intrattenére una relazióne amorósa illécita Tedesco ein außereheliches Verhältnis unterhalten.

balivigàre , vrb Definizione campare male, de ispedientes Sinonimi e contrari campitzare, campugiai, campurigiai Frasi babbu e fizu fint duos ladros de professione, balivigaiant cun abbilidade ma che finesint in prejone Traduzioni Francese vivre d'expédients Inglese to live on one's wit Spagnolo vivir a duras penas Italiano vìvere a stènto, di espediènti Tedesco darben.

bívere , vrb: bivi, bíviri, vívere Definizione istare bios; giare, pagare su bivu, su papare de sa die, fintzes istare de domo Sinonimi e contrari bivire, campae, iltare | ctr. mòrrere Frasi vadiandhe su retratu tuo mi ammento de sas dies chi avio vórtiu torrare a bívere ◊ est a totu vida bivenno in turmentu 2. a su teracu lu bivet su mere: su maniale si bivet iss'etotu ◊ trabballamu in domus allenas po mi bivi 3. cussa est separada de su mairu ma bivit cun àter’ómini Etimo ltn. vivere Traduzioni Francese vivre Inglese to live Spagnolo vivir Italiano vìvere, abitare Tedesco leben, wohnen.

cadeliàre , vrb: cadoliare Definizione àere sa cosa a fortza de sacrifíciu; arrespramiare sa cosa (ma fintzes cuvrenare sa persona, pausare); istare a míndhigu, cun tropu pagu cosa, in su bisóngiu Sinonimi e contrari acolomizare, arresparmiai, avitare, istraviare 1 | ctr. perdimentare, sperditziai Modi di dire csn: pane cadeliadu = fatu a fortza de triballu; cadeliàresi de su fàmine = mòrriri de su fàmini po sa mandronia, po su pagu trabballai Frasi apo cadeliadu e marasadu chena profetu, che mísera zente 2. si ses iltraca, cadéliadi! ◊ cussa fémina si ndhe iltat totaganta cadeliada, chena essire mai Traduzioni Francese gagner de quoi vivre à la sueur de son front Inglese to gain with sacrifice Spagnolo gañar con sacrificio Italiano guadagnare con sacrifìcio Tedesco mühsam verdienen.

campàda , nf Definizione su campare; su tretu inter duos puntedhos de currente, duos pilotos o pilastros de unu travone, e àteru deasi Etimo srd. Traduzioni Francese vivre, travée Inglese span Spagnolo vivir, ojo Italiano campata Tedesco Spannweite.

campàe , vrb: campai, campare Definizione èssere o istare bios; giare a unu (o tènnere) su chi dhi serbit po si fàere sa vida; arresparmiare a unu calecuna cosa de malu; sighire a èssere bios fintzes in dificurtade manna / èssere a su mori chi campas = morindhe e chentza mòrrere, a su mori mori, minimendhe Sinonimi e contrari bívere, campire / badrare, colare, sarbare | ctr. mòrrere Frasi unu o campat o morit ◊ l'at asséndhidu maladia mala chi no bi campat ◊ comente faghent a campare chentza triballu? ◊ míseru a chie si che andhat: sos bibos za si campant! ◊ sos chi si sunt campados devent àere isvilupadu resisténscia a sos velenos ◊ a campare si campat de triballu 2. Leonora, istràvia, istúgia, campadí de erba e pani! ◊ mandronatzu, l'est campendhe sa muzere! ◊ ti ses mortu acudendi a su trabballu po campai is fillus ◊ noso teneus totus família de campae ◊ sa mama andhaiat a tribagliare pro si campare sa fiza ◊ sas terras chi teniant los at campados 3. de brullas de tontus Deus ti ndi campit! ◊ Deus si ndi campit de su priogu risuscitau! ◊ Deus ti ndhe campet de dannos goi! ◊ campaimí su cuadhu, ca mi est caru che is ogus! 4. cudhu chi pariat chi si che moriat si est campadu, s'àteru chi pariat sanu e forte si ch'est mortu ◊ gai malàidu cussu no campat! 5. sa vochedha sua fit a su mori chi campas Traduzioni Francese vivre Inglese to live Spagnolo vivir Italiano campare, vìvere, scampare, sopravvìvere Tedesco leben.

gamedhàre , vrb: amedhare* Definizione betare apare totu a unu duos tàgios de bestiàmene, avesare is angiones a abbarrare impare cun is àteros, is pegos noos a abbarrare in su tàgiu, a cònnoschere su pastore, ammasedare; nau de gente, fàere amedhu, avesare a istare impare cun is àteros Sinonimi e contrari abbamare, acedhae, achedhonare, aggamai, aggrustare, ammeschiare, ingamai | ctr. iscamedhare, stagiai Frasi sas balenas allatant che a sos animales chi gamedhamus Traduzioni Francese socialiser, habituer un animal à vivre l'un avec l'autre Inglese to socialize Spagnolo acostumbrar al ganado a vivir en el rebaño, socializar Italiano abituarsi alla compagnìa, socializzare Tedesco vergesellschaften, sozialisieren.

mendigài , vrb: mindhigàre, mindigai, minnicare Definizione pedire sa lemúsina, fàere su pedidore; torrare, o èssere, a míndhigu Sinonimi e contrari lemusinai, pedie, pedulianare, mischinzare / abasciai, amenguai, immenguare, miminare, torrae / arrunzinare | ctr. donai, giare / errichire Frasi a unu mindhigu no li mancat it'e mindhigare ◊ cussos no si abbarrant a mannos a minnicare pasturas e mànnicos dae palas de sos àteros 2. est mindigada sa sustàntzia chi lompit a is fròngias Traduzioni Francese mendier, être en difficultés financières, vivre dans la gêne Inglese to beg, to be in shortage Spagnolo mendigar, vivir en la estrechez Italiano mendicare, èssere in ristrettézze Tedesco betteln, in beschränkten Verhältnissen leben, abgebrannt sein.

trampistàre , vrb Definizione arrennèscere in calecuna cosa, mescamente a campare, a fortza de ispedientes, a sant'arràngia, coment'e pigandho a trampa; a logos, fintzes andhare coment'e orruendho / trampistare su tempus, sa vida, sa die, sa sorte Sinonimi e contrari trampigiare, trampulinare, tramputzare / trabbucai 1 Frasi fintzas chi campo fato su chi poto, m'isto pasadu e fuo dogni cumbata tentendhe de trampistare a sa dereta (Z.Zazzu)◊ calchi malignu narat chi at furadu, chi at trampistadu ◊ trampistendhe in su pagu fis cuntentu e fatu a sa bonatza ◊ cussos trampistant negusciendhe runza Etimo srd. Traduzioni Francese se débrouiller, vivre d'expédients Inglese to get by Spagnolo apañárselas, ir pasando Italiano barcamenarsi, tirare a campare Tedesco sich durchschlagen.

«« Cerca di nuovo