berchèdha , nf Definizione
pigionedhu a bentredha, naschiu de pagu, mancu impinniu, chi si biet agiummai solu sa bentre
Sinonimi e contrari
bentredhu,
parabàtulu
Frasi
restadu aturdidu so che berchedha ruta de nidu (Z.Virdis)
Traduzioni
Francese
oisillon,
oiselet,
petit oiseau (niais)
Inglese
featherless bird
Spagnolo
pajarito
Italiano
uccellino implume
Tedesco
unbefiedertes Vögelchen.
cacàriu , nm: cracàliu,
cracàriu Definizione
su carraxu, is boghes chi faent is pudhas e pudhos cantandho; su càntidu de is arranas
Sinonimi e contrari
acróidu
Frasi
s'intendhet cacàrios de pudhighina ◊ a cracàlius su caboni su mengianu mi ndi at iscidau
2.
cussu logu fit unu regnu de paghe addulcadu dae su cantu de sas chígulas, su cracàriu de sas ranas
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
caquetage,
coassements
Inglese
bird row,
croaking
Spagnolo
alboroto producido por aves
Italiano
schiamazzo di volatili,
gracidìo
Tedesco
Geschnatter.
pigiòne , nm, nf: pigioni,
piglioni,
pilgioni,
pilloni,
pizone,
pixone,
pugione,
puxone,
puzona,
puzone Definizione
genia de animale (fintzes upm)totu pilu a pinnias de diferente mannària, cun is alas e cun sa conca a bicu, chi faet su niu, criat e faet su fedu a oos chi frochit (su ladamíngiu chi faet: laina); foedhandho de abe, s'abe noa chi si no est acorrada a unu casidhu nou si che fuit de su casidhu chi est naschia (puzone primarju); in is pinzos de orrobba (gunnedha, camisa), pinniga longa chi si faet po bellesa, una o medas, fintzes in totu su giru de su pinzos; fintzes un'aina (grae, genia de truncu) po aparigiare terra o incodadu candho dhu faent nou / min. pigionedhu, puzonita
Sinonimi e contrari
ae,
ampilla,
cedha 1
/
ischisciura
/
pícia 1,
pinnica
Modi di dire
csn:
puzonedhu culinudu = chentza impilidu; su puzone de abe podet èssere: p. de prima barba (su primu), de torraduras de manu, (su de duos), rucratu (su de tres); pei de pilloni = diferentes crezes de erba; agatai is pillonis bolaus, fuius = sa cosa leada, lòmpere apustis de candho tocat, a distempus; pilloni de pudha = pudhighinu; pilloni de òru = fiadu de malos pes, pessone mala; pugione de santa Lughia, pixone de santa Maria = arrúndili; puzone de santu Martinu o de santu Pedru = cacaribos (alcedo atthis); puzone de beranu = atrapadita, passailanti; puzone de turre, de palatu = purfurarzu; pilgioni de noti = alibedhe; puzone de pecatu = mariposa; puzonedhos de pasta = zenia de durche; pàrriri pilloni in punt'e pértia = che puzone in nae, sempre apunta a tucare, nadu fintzas de pessone chi no tenet frimmesa; drommiri a sonnu de pilloni = a sa lerta pro si abbizare calesisiat ischimuzu o móida; arrivire a puzones volados = a festa finida, a faina agabbada, a cosa fata; issuliare, giagarare puzones = fai fuiri is pillonis (prus che àteru de logu aundi faint dannu: bíngia, lori); imbungiare su puzone = collire s'abe noa a su moju
Frasi
bi faghent su nidu sas puzones ◊ apo intesu puzones fruscitendhe ◊ puzonita, bae e canta in aterue! ◊ minnannu no perdoneit mai a sas puzones e ne a sas pòveras de ispigare ◊ fintzas su puzone at su consolu chi andhat, bolat e torrat a su nidu ◊ su pilloni est papendisí s'àxina in bíngia ◊ pigioni chi no bicat at bicau ◊ in beranu totus is pigiones cantant ◊ seo che pigione in pértiga bolandho de cresura in cresura
2.
in cussa nae bi at unu puzone de abes ◊ sos puzones chi no benint regoglidos si ndhe andhant dae sa piantalza
3.
si at fatu una bella munnedha totu a puzones
Cognomi e Proverbi
smb:
Pilloni, Puggioni, Pugioni
Etimo
ltn.
*pullione(m)
Traduzioni
Francese
oiseau
Inglese
bird
Spagnolo
pájaro
Italiano
uccèllo
Tedesco
Vogel.
pillonadòri , nm, agt: pillonaroi Definizione
chie andhat a cassare pigiones, fintzes su logu inue faet a dhos cassare; nau de un'arratza de coloru, chi cassat e papat pigionedhos
Sinonimi e contrari
arretzadori,
pillonaju
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
piégeur (d’oiseaux)
Inglese
bird catcher
Spagnolo
pajarero
Italiano
uccellatóre
Tedesco
Vogelfänger.
tifàne , nm: tivani Definizione
genia de pigione mannu totu a pinnias niedhas, nau fintzes in su sensu de calecunu pigione chi no si agatat; nau de unu chi iat a bòllere totu po issu, pasteratzu
Sinonimi e contrari
colvu,
prinedhu
/
abbramidu
Frasi
- E chine ti dh'at narau? - Tifane mi dh'at narau! ◊ ancu ti ndhe let tivani!
Terminologia scientifica
pzn
Traduzioni
Francese
corbeau
Inglese
crow,
black bird
Spagnolo
cuervo,
pájaro negro
Italiano
còrvo,
uccèllo néro
Tedesco
Rabe.