berchèdha , nf Definitzione
pigionedhu a bentredha, naschiu de pagu, mancu impinniu, chi si biet agiummai solu sa bentre
Sinònimos e contràrios
bentredhu,
parabàtulu
Frases
restadu aturdidu so che berchedha ruta de nidu (Z.Virdis)
Tradutziones
Frantzesu
oisillon,
oiselet,
petit oiseau (niais)
Ingresu
featherless bird
Ispagnolu
pajarito
Italianu
uccellino implume
Tedescu
unbefiedertes Vögelchen.
cacàriu , nm: cracàliu,
cracàriu Definitzione
su carraxu, is boghes chi faent is pudhas e pudhos cantandho; su càntidu de is arranas
Sinònimos e contràrios
acróidu
Frases
s'intendhet cacàrios de pudhighina ◊ a cracàlius su caboni su mengianu mi ndi at iscidau
2.
cussu logu fit unu regnu de paghe addulcadu dae su cantu de sas chígulas, su cracàriu de sas ranas
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
caquetage,
coassements
Ingresu
bird row,
croaking
Ispagnolu
alboroto producido por aves
Italianu
schiamazzo di volatili,
gracidìo
Tedescu
Geschnatter.
pigiòne , nm, nf: pigioni,
piglioni,
pilgioni,
pilloni,
pizone,
pixone,
pugione,
puxone,
puzona,
puzone Definitzione
genia de animale (fintzes upm)totu pilu a pinnias de diferente mannària, cun is alas e cun sa conca a bicu, chi faet su niu, criat e faet su fedu a oos chi frochit (su ladamíngiu chi faet: laina); foedhandho de abe, s'abe noa chi si no est acorrada a unu casidhu nou si che fuit de su casidhu chi est naschia (puzone primarju); in is pinzos de orrobba (gunnedha, camisa), pinniga longa chi si faet po bellesa, una o medas, fintzes in totu su giru de su pinzos; fintzes un'aina (grae, genia de truncu) po aparigiare terra o incodadu candho dhu faent nou / min. pigionedhu, puzonita
Sinònimos e contràrios
ae,
ampilla,
cedha 1
/
ischisciura
/
pícia 1,
pinnica
Maneras de nàrrere
csn:
puzonedhu culinudu = chentza impilidu; su puzone de abe podet èssere: p. de prima barba (su primu), de torraduras de manu, (su de duos), rucratu (su de tres); pei de pilloni = diferentes crezes de erba; agatai is pillonis bolaus, fuius = sa cosa leada, lòmpere apustis de candho tocat, a distempus; pilloni de pudha = pudhighinu; pilloni de òru = fiadu de malos pes, pessone mala; pugione de santa Lughia, pixone de santa Maria = arrúndili; puzone de santu Martinu o de santu Pedru = cacaribos (alcedo atthis); puzone de beranu = atrapadita, passailanti; puzone de turre, de palatu = purfurarzu; pilgioni de noti = alibedhe; puzone de pecatu = mariposa; puzonedhos de pasta = zenia de durche; pàrriri pilloni in punt'e pértia = che puzone in nae, sempre apunta a tucare, nadu fintzas de pessone chi no tenet frimmesa; drommiri a sonnu de pilloni = a sa lerta pro si abbizare calesisiat ischimuzu o móida; arrivire a puzones volados = a festa finida, a faina agabbada, a cosa fata; issuliare, giagarare puzones = fai fuiri is pillonis (prus che àteru de logu aundi faint dannu: bíngia, lori); imbungiare su puzone = collire s'abe noa a su moju
Frases
bi faghent su nidu sas puzones ◊ apo intesu puzones fruscitendhe ◊ puzonita, bae e canta in aterue! ◊ minnannu no perdoneit mai a sas puzones e ne a sas pòveras de ispigare ◊ fintzas su puzone at su consolu chi andhat, bolat e torrat a su nidu ◊ su pilloni est papendisí s'àxina in bíngia ◊ pigioni chi no bicat at bicau ◊ in beranu totus is pigiones cantant ◊ seo che pigione in pértiga bolandho de cresura in cresura
2.
in cussa nae bi at unu puzone de abes ◊ sos puzones chi no benint regoglidos si ndhe andhant dae sa piantalza
3.
si at fatu una bella munnedha totu a puzones
Sambenados e Provèrbios
smb:
Pilloni, Puggioni, Pugioni
Ètimu
ltn.
*pullione(m)
Tradutziones
Frantzesu
oiseau
Ingresu
bird
Ispagnolu
pájaro
Italianu
uccèllo
Tedescu
Vogel.
pillonadòri , nm, agt: pillonaroi Definitzione
chie andhat a cassare pigiones, fintzes su logu inue faet a dhos cassare; nau de un'arratza de coloru, chi cassat e papat pigionedhos
Sinònimos e contràrios
arretzadori,
pillonaju
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
piégeur (d’oiseaux)
Ingresu
bird catcher
Ispagnolu
pajarero
Italianu
uccellatóre
Tedescu
Vogelfänger.
tifàne , nm: tivani Definitzione
genia de pigione mannu totu a pinnias niedhas, nau fintzes in su sensu de calecunu pigione chi no si agatat; nau de unu chi iat a bòllere totu po issu, pasteratzu
Sinònimos e contràrios
colvu,
prinedhu
/
abbramidu
Frases
- E chine ti dh'at narau? - Tifane mi dh'at narau! ◊ ancu ti ndhe let tivani!
Terminologia iscientìfica
pzn
Tradutziones
Frantzesu
corbeau
Ingresu
crow,
black bird
Ispagnolu
cuervo,
pájaro negro
Italianu
còrvo,
uccèllo néro
Tedescu
Rabe.