Definizione Definizione
Sinonimi e contrari Sinonimi e contrari
Modi di dire Modi di dire
Frasi Frasi
Cognomi e Proverbi Cognomi e Proverbi
Terminologia scientifica Terminologia scientifica
Etimo Etimo
Traduzioni Traduzioni
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
aparagulàre , vrb: aparaulare,
aperaulare Definizione
(aparàgulo/aperàulo) foedhare cun ccn. po si assegurare calecuna cosa, giare sa peràula, su foedhu, tempus innanti, mescamente foedhandho de cójuas, ma fintzes po css. cosa (e nau sèmpere de parte de chie bolet o at arreciu sa promiténtzia); a logos si manígiat in su sensu de nàrrere is peràulas fortes, de abbrebare
Sinonimi e contrari
imperaulare,
impromíntere,
promíntere
/
abberbare
Frasi
no l'ischia chi fis aperaulada ◊ cras aramus ca tenimus su tratore aperauladu ◊ sunt andhandhe a chircare manibales, a los aparagulare pro cullire su pisellu ◊ benzeit s'imbiada pro mi aperaulare a s'ómine chi mi cheriat a muzere ◊ mi so aparaulatu chin mamma de fàchere a bonu ◊ andho e aperàulo a Fulanu ca mi serbit a binnennare chida ch'intrat
2.
sos malos poderios esistint abberu, ma su retore est prus forte, los at aparaulados e che los at catzados! (Z.A.Cappai)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
retenir,
réserver
Inglese
to book
Spagnolo
reservar,
apalabrar
Italiano
prenotare
Tedesco
vorbestellen.
líbbaru , nm: líbberu 1,
libbru,
líbburu Definizione
fòglios totu oguales e medas iscritos a istampa e poderaos impare cun sa liadura intremesu de una coberta prus forte; fintzes registru / in su l. si podet distínghere: sa cobertina cun su títulu, s'autore, s'editore (e, aintru, logu e annu de editzione), su prétziu; is pàginas cun su númeru, iscritas a una o a prus colonnas e a manera de no pigare totu su fógliu, cun bagantinu totu a inghíriu; s'índice o lista de is argumentos e capítulos cun s'inditu de sa pàgina inue si agatant, su tolu (sa parte ue is pàginas funt cosias apare o incolladas cun sa cobertina)/ min. libberedhu, libbritu; libberoce = líbberu mannu
Modi di dire
csn:
passai ccn. cosa a líbburu = lezistrare, assentai is intradas e is essias; tocai a unu a libbru (de crésia) = iscúdere a líbberu, fàghere collire maladia cun carchi fatura; pàrrere unu l. apertu (nau de ccn.) = fuedhai meda, no citiri nudha
Frasi
oe andhant totu a iscola, legent líbbaros, giornales, no est prus che a primmu ◊ pro cale libbertade brujamus su líbbaru pérdidu in s'Istória? ◊ lèadi a lèzere: oe no as tocadu líbberu!
2.
fut totu su sero nanne pariat unu libbru apertu!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
livre
Inglese
book
Spagnolo
libro
Italiano
libro
Tedesco
Buch.