aràghe, aràgi, aràgia , nf, nm: araxi,
oragi Definizione
bentighedhu fritu / araxi de fogu = su caentedhu de su fogu, coment'e bentighedhu chi benit de su fogu
Sinonimi e contrari
abra,
abrina,
arvile,
atza 1,
frina,
saniete
Frasi
fait araxi frida ◊ cant'e una pampixedha móvia de un'araxi ligeru circu de mi allonghiai po ti biri (S.Medved)◊ cust'araxi dhis fait dannu a is birduras!
2.
femu abarrau fúrria fúrria coment'e una tratalia posta araxi a fogu ◊ si aparant a s'araxi de su fogu po si callentai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brise froide
Inglese
cold breeze
Spagnolo
brisa fría
Italiano
brézza frédda
Tedesco
kühle Brise.
aragòne , nm Definizione
bentighedhu forte; fintzes fortza, coràgiu, abbrítiu / ómine de a. = porosu, corazosu, chi s'ischit difèndhere
Sinonimi e contrari
araghe
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brise forte
Inglese
strong breeze
Spagnolo
brisa fuerte
Italiano
brézza fòrte
Tedesco
Wind.
arvíle , nm Definizione
ariedha, bentighedhu fridu meda
Sinonimi e contrari
abra,
abrina,
araghe,
atza 1,
saniete
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brise froide
Inglese
cold breeze
Spagnolo
brisa fría
Italiano
brézza frédda
Tedesco
kühle Brise.
frína , nf Definizione
bentighedhu lenu, lébiu / min. frinighedha
Sinonimi e contrari
abra,
abrina,
aeresita,
araghe,
arvile,
atza 1,
bentitzolu,
sisia 2,
tirantella
/
afatúgiu
Modi di dire
csn:
lébiu che f. = lebiedhedhu; regògliere f. = collire maledissiones; f. topa (nau in cobertantza) = fémina chi caminat abbellu abbellu, fintzas fémina contularja, cràstula; f. mala = maledissione, dannu; leare f. = ingòllere cosa mala, irbariare
Frasi
sa frina frita s'intendhet arribbandhe intas a s'ossu (G.Deriu)◊ s'ape reina si pesat a bolu in s'undhallera lépia de sa frina (A.Mura)◊ donzi frina mi gighet moe moe ◊ su chercu chi deris ismarranaiat sos bentos oe timet sa frina (L.Brozzu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brise
Inglese
breeze
Spagnolo
brisa
Italiano
brézza
Tedesco
Brise.
imbàtidu , nm: imbàtiru Definizione
bentu friscu de mare chi movet is undhas e infriscat s’abba, pruschetotu de su Sud
Sinonimi e contrari
australe,
imbatu*
Frasi
su piscadori portat sa pedhi niedha, arrecota de su soli e de s'ària salia de s'imbàtiru chi ndi benit de mari
Terminologia scientifica
tpm
Traduzioni
Francese
brise de mer
Inglese
sea breeze
Spagnolo
viento marero
Italiano
imbatto,
brézza di mare
Tedesco
Meeresbrise.
ispèra 1 , nf: spera 1 Definizione
ràgiu de sole, filighedhu de lughe, súlidu de bentu lébiu lébiu: in is negas, nudha, mancu pagu pagu
Sinonimi e contrari
luche
/
frina
Frasi
sos ojos apenas iscanzados lassant passare un'ispera de lughe ◊ s'úrtima ispera de sole innantis de iscurigare
2.
si sedent in carrera ue giòvanos bi at e antzianos a leare s'ispera (A.Casula)
3.
est nighedha sa note, chene trata de luna: no si biet ispera! ◊ no bi at mancu un'ispera in cussu logu: su bestiàmine est morindhe de su fàdigu
Etimo
ltn.
spera
Traduzioni
Francese
rayon de lumière,
rayon de soleil,
souffle de vent
Inglese
sunbeam,
glimmer of light,
breeze
Spagnolo
rayo de sol,
soplo de viento,
brizna
Italiano
filo di luce,
ràggio di sóle,
àlito di vènto
Tedesco
Lichtbündel,
Sonnenstrahlen,
Windhauch.
sisía 2 , nf Definizione
bentighedhu lébiu
Sinonimi e contrari
aeresita,
bentitzolu,
frina
Frasi
de su bentu no s'intendhet piús una sisia (N.Cucureddu)◊ sa sisia si ndhe picat sas fozas grogas e sicas, múlina múlina ◊ s'ànima nostra est sartisartis a cada móghia de sisia ◊ no si pesat ne frina e ne sisia ◊ cussa pedra de tocu no la movent sisias ne bentos!
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brise
Inglese
breeze
Spagnolo
brisa
Italiano
venticèllo
Tedesco
leichter Wind.