apudhài , vrb: apudhare Definizione
su si che artzare a su pudhàrgiu, a s’acorru de is pudhas, artzare a pitzu de calecuna cosa che is pudhas; andhare a in artu; su si crèdere meda, bogare atza che pudhu in mesu de pudhas
Sinonimi e contrari
apiculai,
apodhilare,
apudhalzare
/
ampiai,
alciare
/
alleporedhare,
alleporizare,
apudhichinare,
incaboniscai,
ingrigliare
Frasi
ma càstia cussu caboni chi si est apudhau asuba de sa carrada! ◊ custa pudha fiat apudhada asuba de unu muntoni de òru…
2.
sa nébida a mengianu de su Frumindosa si ndi apudhat a bidha
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se percher,
ragaillardir,
remplir d'orgueil
Inglese
to perch,
to make proud,
to make cocky
Spagnolo
posarse los pájaros,
engallarse
Italiano
appollaiarsi,
ringalluzzire,
insuperbire
Tedesco
sich niederkauen,
eitel werden,
stolz werden.
apudhalzàre , vrb: apudharjare,
apudharzare Definizione
artzare a su pudhàrgiu, istare in s’acorru de is pudhas
Sinonimi e contrari
apodhilare,
apudhai,
apudhionare
2.
bi at unu paone apudharzadu subra de una conchita
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se percher
Inglese
to perch
Spagnolo
posarse los pájaros
Italiano
appollaiarsi
Tedesco
sich auf die Stange setzen.
béltiga , nf: béltighe,
bértica,
bértiche,
bértiga,
vértica Definizione
bastone o fuste longu meda e de paga grussària, fintzes postu a màniga de s'óbiga po piscare; fuste po apicare cosa / bertighitas de biscu = fustigus po cassai pillonis; mazare landhe, olia, nughe a bértiga = iscúdiri làndiri, olia, nuxi a pértia, a mazadorza
Sinonimi e contrari
magiadorza
/
pértia
Modi di dire
csn:
batire in bértiche = cumbínchere, batire a concruos; bènnere in bértiches = bènnere aprove, acanta de andai bèni a fai calicuna cosa
2.
pro fàghere sa bérgula bi cheret batidu una paja de bértigas ◊ a cólumu sos órrios, anzones in sa féstina, béltigas de panedhas e saltitza
3.
dali oje, dali cras, che l'as batiu in bértiche a maridu tuo! ◊ mi tia chèrrere atzapare a bíere sas maneras chi at a imbentare pro nos torrare in bértiche
Etimo
ltn.
pertica
Traduzioni
Francese
perche
Inglese
perch
Spagnolo
pértiga
Italiano
pèrtica
Tedesco
Stange.
pértia , nf: pértiga Definizione
nae o cambu de linna noàdile, deretu, longu; canna de bide; su cambighedhu fine de pònnere a iferta, innestandho; bacheta / min. pertiedha, pertighita
Sinonimi e contrari
béltiga,
fuste,
scrichiola,
tràica
Modi di dire
csn:
pértia príngia = chi bogat frutu, de frutu, sa prus in punta de sas duas de una puda; pértia furada, pértia ciurpa = casidhada, a latzu de cani, canna de bide interrada a betare raighinas chentza ndhe la segare dae su fundhu, prantada a fundhu betadu; pértia imbrabia = chi at bogadu brabas, raighinas subra subra; pértia de istrúmbulu = su bàculu de su foete; pértia ispinada = puntorzu; pàrriri pilloni in punt'e pértia = che puzone in nae, che sétidu in punta de ispidu, sempre apunta a tucare, nadu fintzas de pessone chi no tenet frimmesa, sempre prontu a cambiare idea; andai che pudha in pértia = a trevessu, a ziru; pigai a ccn. a pertiedha = a frunza in culu, a trubbu, de malu betu, cumandhèndhelu sempre; andai in pértias de fogu = andai in corrias de fogu; iscudi de pértia = a frunza, a fuste
Frasi
bella madixedha cun sa coa alleputzia, ti poniast in is pértias de sermentu e de suncuna ti fuiast
2.
dus chi bendiant furconis e pértias de istrúmbulu fiant andendi de Serrenti a Muristeni
3.
s'innestu de su sarmentu bogat frutu, si est fatu a pértia príngia ◊ in bíngia dhoi ammancat calincunu fundu: tocat a dhu torrai a ponni a pértia furada ◊ sa pértia sarda si circat s'àcua e calat a fundu
4.
fut una maista inchietosa e is corpus de pértia no beniant disigiaus
5.
cussa piciochedha est che pilloni in pértia, no parat in nisciunu logu ◊ su pilloni in punt'e pértia in su Partiu no serbit! ◊ mascus e féminas seus ogualis: isperaus chi assumancus is fillas no si fàciant pigai a pertiedha! ◊ chi dhu cassu dh'istampu is nàdias a pértia ispinada!
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
ltn.
pertica
Traduzioni
Francese
perche,
sarment
Inglese
perch,
vine-shoot
Spagnolo
vara,
pértiga,
sarmiento
Italiano
pèrtica,
tràlcio
Tedesco
Stange,
Rebling.
sarràgna , nf, nm: sarrània,
sciarrani,
serrani,
serrània,
serranu Definizione
genia de pischighedhu de mare: un'arratza de vaca
Sinonimi e contrari
bollàrgiu
Frasi
ammisturu prupu, sépia cun pagellu, una sarragna, unu sàlixi, calamaris… una bella cassola!
Terminologia scientifica
psc, serranus cabrilla
Etimo
ctl., itl.
serrà, sirrania
Traduzioni
Francese
serran
Inglese
sae perch
Spagnolo
cabrilla
Italiano
sciarrano comune
Tedesco
gemeiner Sägebarsch.