cagadía , nf: cogodia Definizione
fodhe, frutu aortitzu de sa pruna, chi no ammadurat s'ossu e chi no dhu sèberat de sa prupa: abbarrat coment'e teghighedha, buida in mesu, ladita, modhe, in colore tra birde e biancu, bona a papare, de sabore marigosu, e apustis si sicat deunudotu
Sinonimi e contrari
tacatia
2.
s'amistade issoro ch'est finida in cogodia e no si sunt mancu piús faedhados!
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fruit rabougri de la ronce
Inglese
withered fruit of the plum tree
Spagnolo
fruto apestado del endrino
Italiano
frutto imbozzacchito del pruno
Tedesco
eingeschrumpfter Frucht des Pflaumenbaums.
prúna , nf Definizione
genia de mata no tanti manna e frutuàriu (upm) unu pagu tundhu prelongau cun d-una genia de atza a una parte in su sensu de sa longària, pruposu, cun s'ossu in mesu chi istacat po su prus / calidades de p.: arrúbia, bianca, ceréxia, coru de columbu, de fradis (sa prus matuca), fràila, groga, limuninca, lobada, niedha, ollanu de ou, petza de cuadhu, piricoca; a/c. sa pruna (upm) = su frutu; is/sas prunas = is matas de sa pruna / s'ossu ’e pruna (o fintzes pruna e bastat) = zenia de nodu o figu chi si bidet a fora in sa canna de sa bula de su cristianu (mescamente ómine)
Frasi
ant prantadu totu a prunas
2.
sa pruna si podet fàghere a prunalda ◊ sa pruna faghet bene pro andhare de su corpus
Cognomi e Proverbi
smb:
Pruna, Prunas
Terminologia scientifica
frt, Prunus domestica
Etimo
ltn.
*pruna
Traduzioni
Francese
prunier,
prune
Inglese
plum (tree)
Spagnolo
ciruelo
Italiano
susino,
susina,
pruno,
prugna
Tedesco
Pflaumenbaum,
Pflaume.
prunigèdha , nf, nm: pruniscedha,
prunischedha,
prunischedhu,
prunisedha,
prunissedha,
prunixedha,
prunixedhu Definizione
(mata e frutu) genia de pruna areste, chi faet a tupighedhas a crispione, arrasposas, totu ispina longa e bogat una genia de pruna pitichedhedha, a pibionedhu, de colore asulu càrrigu candho est cota
Sinonimi e contrari
annàgiu,
priuschedha,
prunatzonca,
pronitza
/
ttrs. prunitzedha
Frasi
immoi no seus fuedhendu de prunixedha e ni de corastidha ◊ s'àinu che passat friga friga de molas de prunischedha ◊ sunt matas bàscias sa murta, su prunixedhu, su murdegu ◊ prunixedha e piricocu dhoi at in bidha mia
Terminologia scientifica
mt, Prunus spinosa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
prunellier
Inglese
wild plum tree
Spagnolo
endrino
Italiano
prugno selvàtico
Tedesco
Schlehbusch.
tacatía , nf, nm: tagadia,
tagadiu,
tecadia,
tecadiu,
tecatia,
tegadia,
tracatia Definizione
coment'e tega, fodhe de pruna aortitza, chi no cumprit s'ossu e no dhu sèberat de sa prupa: abbarrat coment’e teghighedha, buida in mesu, modhe, in colore tra birde e biancu, bona a papare, de sabore marigosu e aghedu, e apustis si igragalat e che orruet; genia de bobboitedhu chi ponet a sa lana e dha paschet; in cobertantza, surra, cropos / furriarechela in t. = passai de is fuedhus (de su certu) a is corpus
Sinonimi e contrari
cagadia,
tacaria,
tricatia
/
ttr. aticatia
/
lanasta,
segadiu
Frasi
boltada in tegadia si mi est sentza èssere giómpida sa pruna
2.
sa berrita portaiat sa punta papada de sa tegadia
3.
como che la fúrriant in tegadia, mih! ◊ deo chi "Ei!" e isse chi "Nono!" fintzas chi che l'amus furriada in tegadia!…
Terminologia scientifica
crp
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
prune rabougrie,
mite
Inglese
abortive plum,
moth
Spagnolo
ciruela cuyo hueso no madura,
polilla
Italiano
bozzàcchio,
tarma
Tedesco
eingeschrumpfte Pflaume,
Motte.