babbài , nm Definizione títulu chi a logos ancora narant a su babbu, o fintzes a su sorgu; títulu de arrespetu chi si narat a ómines mannos, preides, dutores; in s'antigóriu fut su númene chi is Sardos giaiant a Deus comente arresurtat de su témpiu de Antas (in is montes tra Iglésias e Fluminimagiore) Sinonimi e contrari babbu / bae 1, tziu Frasi candho babbai torrat dae monte ti at a contare cosas de ispantu ◊ tue a Deus tenes a babbai e no cheres in s'ànima unu neu (Piras)◊ si bolis a mei a mulleri domanda a babbai! ◊ ajaju at lassau sa sienda a babbai e babbai dh’at lassada a mei 2. babbai Casu at furriadu sa Divina Cummédia de Dante in limba sarda ◊ babbai Antoni, a bos ndhe comporades de trigu? Etimo srd. Traduzioni Francese papa, monsieur Inglese sir Spagnolo papá, don Italiano babbo, signóre Tedesco Vater, Papa, Herr, Gott.

dónnu , nm Definizione fut su títulu de arrespetu de is Giuighes e fintzes de is píscamos, apustis fintzes de ómines de famíglias nóbbiles erricas sardas; títulu de arrespetu chi si giaet a persona manna, parente; ómine erricu chi cumandhat in sa bidha, su mere, su chi cumandhat in calecunu trebballu / donnu sogru (nadu onnusogru) = sogru, su babbu de sa muzere pro s’ómine, su babbu de su maridu pro sa fémina; donnu mannu = ajaju; donnu fradi = su frade prus mannu Sinonimi e contrari don / pressipale 2. sos donnos no si abbàssiant a su paris de sos pedhones ◊ su riu est diventadu cumbessu, brutu, isciumosu, tzotzu, teracu de pagos donnos chi istant in sa comodidade Etimo ltn. dominus Traduzioni Francese seigneur Inglese sir, mister, gentleman Spagnolo señor Italiano signóre Tedesco Herr.

éja! , avb Definizione (a/c.: sa tónica /e/, cun totu chi inoghe giughet fatante sa vocale aperta /a/, si pronúnciat serrada coment'e naendho ei etotu) Sinonimi e contrari ei, emmo, sissa | ctr. nono Frasi eja, bi andho mancari no cherfas, puru! ◊ eja, sighi a bufai e bieus s'arrestu!… 2. - Custu bellu triballu no l’as fatu tue? - Eja, deo! ◊ apo nadu chi eja: aite mi torras a dimandhare? ◊ eja, innòi acanta est, própriu asuta de ogus cosa tua! Etimo srd. Traduzioni Francese oui, Monsieur, c'est comme ça Inglese yes, sir Spagnolo si señor Italiano sissignore! Tedesco jawohl.

nòsse! , avb: nossi Definizione foedhu de nega, nono, ma nau cun arrespetu, foedhandho cun gente manna o chi no si connoschet o chi no si dhue tenet cunfidàntzia Sinonimi e contrari nòbu, nono, nossa, nòssada | ctr. sissa Frasi candho dhos atobiànt in su camminu, a is sennores, fut a dhis fàere s’inchinu, totu a Sisse! e a Nosse! e a Fosteti ◊ nossi, nossi: cussu no mi andat! ◊ nossi, gomai! ◊ nossi gopai: est mellus chi mi ndi andi! ◊ nossi, mamma, no pòciu andai! ◊ eh, ca no at a èssiri cumenti narat fosteti, nossi! ◊ nosse, ne cheriat unu novu! Traduzioni Francese non, monsieur! Inglese no, sir Spagnolo no, no señor Italiano nossignóre! Tedesco nein, mein Herr, meine Dame.

sannòri , nm: segnore, segnori, sennore, sennori, signori, sinniore Definizione persona distinta, pulia, bene bestia, mescamente istràngiu de logu atesu, persona chi faet vida discantzosa; títulu de arrespetu chi si giaet a un'istràngiu bestiu de sennore, ma mescamente títulu chi si giaet a Cristos, a Deus, in su sensu chi podet apitzu de totus e de totu Frasi est ricu pàsitu, ma no est segnore ◊ dae sos segnores aiat imparatu dontzi malu vissu ◊ cussu faghet su sennore, sempre in bidha, ma a triballare no si betat! ◊ ah, su sennò, no dhi at a èssiri atobiada una barchixedha cun babbu miu? 2. o Signore, prego a Tie sullievu de mi dare a tantas penas! ◊ sos chi amant e timent su Segnore nudh'àteru in sa terra devent tímere (B.Mureddu)◊ si de sa fide tenet su cunfortu altzat su pensamentu a su Segnore Traduzioni Francese seigneur Inglese mister, sir, gentleman, god Spagnolo señor Italiano signóre Tedesco Herr.

síssa! , avb: sisse!, sissi! Definizione foedhu po nàrrere chi ei ma cun prus fortza e mescamente a gente manna o de importu: abbetiandho, arrespondhendho a tzacu, síssidi! / una passada de Sisse!, nosse! = genia de fàere a sa lestra, a aggurgadura, chentza incuru Sinonimi e contrari eja, emmo | ctr. nosse Frasi - Est aberus ca tuis ses su fillu de Deus? - Sissi, tui dh'as nau! ◊ sissi, su meri! ◊ sissi, aici est, si ti praxit! ◊ sissi, mamma: cumandit! 2. - No est aici! - Síssidi, aici est! Etimo spn. Traduzioni Francese oui, Monsieur, eh bien oui, c'est comme ça Inglese yes, sir Spagnolo ¡sí señor! Italiano sissignóre! Tedesco Jawohl!

tzíu , nm: ciu 2, siu, tiu Definizione frade o fradile de babbu o de mama (e po arrespetu fintzes su pobidhu de una tzia); dhu narant fintzes po arrespetu a ómine mannu chentza èssere parente Sinonimi e contrari concu 1, titiu / babbai, itziu Frasi tziu e nebodi funt chistionendi 2. est passau su tziu de is ciulirus ◊ o cudhu tziu, ite sezis bendhindhe? ◊ si narat "tziu" po arrespetu Terminologia scientifica ptl Etimo ltn. thius. Traduzioni Francese oncle, monsieur Inglese uncle, sir Spagnolo tío, señor Italiano zio, signóre Tedesco Onkel.

«« Cerca di nuovo