badhadrúfa , nf Definizione
genia de giogu: unu bículu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru, chi si faet girare betandhodha in terra (a sa parte de sa punta) ma poderandho su càbudu de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada totu a inghíriu e a manera chi s'ispodhichet a cropu (s'àteru càbudu est líbberu)
Sinonimi e contrari
badharóculu,
badrufa,
baudha,
crócua,
marrócula
Terminologia scientifica
ggs
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
toupie
Inglese
spinning top
Spagnolo
peonza,
trompo
Italiano
tròttola
Tedesco
Kreisel.
badrúfa, badrúnfa, badrúnfula , nf: boldófula,
baldúfula,
bardófula,
bardufa,
bardúfola,
bardúfula,
bardunfa,
bardúnfula,
boldófula,
bradrufa,
budrúnfua,
buldúfula Definizione
genia de giogu: un'orrugu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru (bicu), chi si faet dummidare o ballare betandhodha (tzacai) a corpu in terra aguantandho unu de is duos càbudos de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada totu a inghíriu de sa punta a sa cucuréntzia (sa parte prus grussa, ue podet portare una genia de tenaghe)
Sinonimi e contrari
badhadrufa,
badharóculu,
baudha,
catzilloru,
crócua,
dorrontza,
mardúfula,
marrócula,
pissirache
Modi di dire
csn:
sa bardúfula pistincat (brinchitat), si drommit (bardúfula càllara, chi zirat gai pàsida, séria, chi azummai paret frimma, drommida); badhai sa budrúnfua = fàgherela ballare; fàghere zirare a unu che bardúfola = fàghere andhare che iscassiadu, che macu, de una parte a s'àtera; girai che bardúfula = mòveresi cun grabbu e lestresa
Frasi
seis sempre trobedhendu cumenti a is badrufas! ◊ ballat che una bardúnfula ◊ is chi perdint ponint is bardúfulas aintru de un'arróliu po dhas iscudi su bincidori ◊ sa bardúfula si est iscordada e at fertu in terra su costau
Terminologia scientifica
ggs
Etimo
ctl.
baldufa
Traduzioni
Francese
toupie
Inglese
spinning top
Spagnolo
peonza,
trompo
Italiano
tròttola
Tedesco
Kreisel.
baralícu , nm: barralicu,
barrallicu Definizione
genia de bardúfola pitichedha chi si faet girare cun is pódhighes, a bàtoro afaciadas cun d-una lítera iscrita: P (pone), M (mesu, metade), T (totu), N (nudha), chi bolent nàrrere su chi depet fàere su giogadore chi dh’at betada segundhu sa lítera chi presentat candho si firmat (pònnere e aciúnghere àteru a sa posta, bínchere sa metade, o totu, o nudha) / barrallicus = cocoedhos de mare; barrallicu longu = animaledhu de mare a corza tosta, itl. torricèlla; b. veru = àtera creze gai etotu, itl. còno del Mediterràneo
Sinonimi e contrari
badharincu,
pone,
pimpirimponi
Frasi
in sa noti de Paschixedha giogàst a barrallicu cun mei
2.
arrumbulant in sa menti is arregordus, fúrriant a lestru che barralicus!
Cognomi e Proverbi
prb:
su barrallicu essit puru a ponni!
Terminologia scientifica
ggs
Traduzioni
Francese
toupie à quatre faces,
toton
Inglese
little spinning,
teetotum top
Spagnolo
perinola
Italiano
girlo
Tedesco
eine Kreiselsorte,
Nimmgib.
catzillóru , nm Definizione
bardúfola manna
Sinonimi e contrari
badrufa,
morócula
Terminologia scientifica
ggs
Traduzioni
Francese
grande toupie
Inglese
big spinning top
Spagnolo
trompo,
peonza grande (f)
Italiano
trottolóne
Tedesco
großer Kreisel.
crócua , nf Definizione
genia de giogu: un'orrugu grussu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru (bicu), chi si faet dummidare o ballare (girare) betandhodhu in terra a cropu poderandho su càbudu de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada a istrintu totu a inghíriu de sa punta a sa cucuréntzia in is fiancos; fintzes sa cranciofedha de su gureu
Sinonimi e contrari
badhadrufa,
badrufa,
baudha,
marrócula
2.
fadiaus is crócuas, is conchixedhas de sa cogótzula, limpiadas e fatas cun sa frégula
Terminologia scientifica
ggs
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
toupie
Inglese
spinning top
Spagnolo
trompa,
peonza (f)
Italiano
tròttola
Tedesco
Kreisel.
filadórzu , nm Definizione
logu ue si faet su filóngiu, ue si filat
Terminologia scientifica
dmo
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
filoir
Inglese
spinning wheel
Spagnolo
hilandería
Italiano
filatóio
Tedesco
Spinnerei.
filadúra 1 , nf Definizione
su filare, su fàere su filu
Sinonimi e contrari
filognu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
filature,
filage
Inglese
spinning
Spagnolo
hilatura
Italiano
filatura
Tedesco
Spinnen.
filógnu , nm, nf: filóngiu,
filontzu,
filonza,
filonzu Definizione
su filare, su trebballu chi si faet filandho; fintzes filighedhu, cosighedha fine coment’e filu / filonzos = arraghèscias, iscusas
Sinonimi e contrari
fibadura
/
cdh. filugnu
Frasi
su filonzu cumintzadu no poto piús finire ca mi s'est s'ora intardia…◊ su filóngiu est meda: filai a lésturu!
2.
cussu paret su filontzu de una lampadina ◊ s'arga chi catzaiat dae sos prumones fit groga, imbenata de filontzos rujos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
filature
Inglese
spinning
Spagnolo
hilatura
Italiano
filatura
Tedesco
Spinnen.
marrócula , nf: morócula,
moróscula,
morrócula,
murrócula Definizione
genia de giogu: un'orrugu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru, chi si faet dummidare (o ballare) betandhodha a cropu in terra poderandho su càbudu de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada totu a inghíriu de sa punta a sa cucuréntzia (sa parte prus grussa, ue podet portare coment'e unu tenaghe)/ ballare, girare che murrócula
Sinonimi e contrari
badhadrufa,
badharóculu,
badrufa,
baudha,
borrócula,
crócua,
mardúfula,
murdófula,
pissirache
Frasi
su pitzinnu fit su mentzus zocatore a bullinu e a morrócula ◊ ceo fia tota die girendhe che marrócula pro mustrare su logu a frades mios
Terminologia scientifica
ggs
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
toupie
Inglese
spinning top
Spagnolo
peonza
Italiano
tròttola
Tedesco
Kreisel.